Circulaire economie
De kringloopeconomie of circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging minimaliseert; anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen kan ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. De belangrijkste principes zijn:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn zodat materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
- Rekening houden met de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. voorkomt niet alleen vervuiling maar draagt bij tot de duurzaamheid en de circulariteit van het product.
- De productie, het gebruik en de verwerking van het product stoot geen schadelijke stoffen uit.
- De onderdelen en grondstoffen van ‘gebruiksproducten’ (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.
- De grondstoffen van ‘verbruiksproducten’ (zoals tandpasta) zijn biologisch afbreekbaar en worden (na eventuele onttrekking van nog waardevolle grondstoffen) teruggegeven aan de natuur.
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Kringloop certificeren: Cradle to cradle
Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart beschrijven de basisvisie in hun boek 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'.
Vertrekpunt is de stelling ‘afval is voedsel’. Cradle-to-Cradle-producten of -toepassingen zijn zo ontworpen dat elke vezel ervan (afval) zonder kwaliteitsverlies of milieuschade hergebruikt kan worden (voedsel). De focus ligt dus niet op ‘minder afval’, maar op ‘géén afval’.
Het einddoel is een samenleving zonder afval. Waar mvo vaak gaat over het “minder slecht maken” van een product, wil Cradle-to-Cradle het meteen goed doen.
Cradle-to-Cradle certificering kan behaald worden op vijf niveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum. Producenten worden zo uitgedaagd om hun product continu te verbeteren.
Meer info
- Vlaanderen Circulair
- Cradle-to-Cradle Platform
- MVO Nederland
- 50 beste praktijken van circulair ondernemen in Nederland
- Het EU-pakket circulaire economie weergegeven als infografiek
- De frontrunners: een publicatie over 6 pioniersprojecten voor een nieuwe economie
- De informatiekaart circulaire economie van Nederland Circulair
- Zeven boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering (OVAM)
- Circulaire economie op de website van VITO
- Kwaliteitsmanagers en de circulaire transitie
- Het Woordenboek Circulaire Economie
Meer over Trendwatching
Gerelateerde inhoud
-
Half september 2019 opende Edo Collective officieel de deuren. De 'collective store' had er toen al ruim een half jaar voorbereiding opzitten. Alle merken die deel uitmaken van het collectief - het zijn er ondertussen meer dan dertig - gaan duurzaam, circulair en 'slow' te werk.
Het doel? Experimenteren met een zelfsturend business model dat afstand neemt van de fast fashion/fast design-spelregels. Edo Collective neemt de 'retail-drempel', gekenmerkt door hoge oplages, snelle levertijden, torenhoge huur- en marketingkosten,..., weg zodat er meer kans ontstaat om te ondernemen.
Goed een jaar nadat het project groen licht kreeg bij Vlaanderen Circulair, vragen we bezielster Veerle Spaepen naar een stand van zaken.
-
Op 6 december hebben Fevia, Pack4Food, Flanders’ FOOD, Catalisti, VIL en enkele andere spelers uit de verpakkingswereld een roadmap voorgesteld met de titel 'Voedingsverpakking van de toekomst'.
Die unieke aanpak zorgt ervoor dat alle betrokken actoren samen de krijtlijnen bepalen om voedingsverpakkingen duurzamer te maken. De roadmap sluit aan bij de engagementen die Fevia en partners vorig jaar hebben genomen voor een duurzamer verpakkingsafvalbeheer.
-
Het driejarig project Bread2B van HOGENT onderzoekt hoe onvermijdbare broodverliezen in bakkerijen en supermarkten te reduceren vallen door ze opnieuw te gebruiken in innovatieve biersoorten en bakkerijproducten.
-
ClearCircle ontwikkelde een compleet circulair pakket duurzame en afbreekbare schoonmaakmiddelen voor de professionele werkomgeving. Het Nederlands bedrijf produceert én verdeelt ze ook.
“We zijn bovendien de eerste en vooralsnog enige in Europa die een innovatief circulair ‘Bag in Box’ retourprogramma aanbieden voor alle reinigingstoepassingen”, vertelt oprichter Roland Aartsen.
-
Op 9 december organiseerde Fair ICT Flanders de ‘Conference on Fair & Circular ICT’. Het was de eerste conferentie in Vlaanderen die volledig gewijd was aan de vraag hoe je als ICT-aankoper kunt bijdragen aan een meer duurzame wereld?
Met 110 deelnemers toont de conferentie aan dat het thema leeft bij aankopers, duurzaamheidsmedewerkers en ICT’ers van publieke instellingen en private bedrijven.
-
Begin december lanceert Ginger een circulaire capsulecollectie in samenwerking met het duurzame denimmerk HNST.
De limited edition Ginger x HNST collectie bestaat uit drie stuks uit de Ginger-collectie, die volledig gereproduceerd werden met gerecycleerde stoffen en bio-afbreekbare garens.