Circulaire economie
De kringloopeconomie of circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging minimaliseert; anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen kan ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. De belangrijkste principes zijn:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn zodat materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
- Rekening houden met de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. voorkomt niet alleen vervuiling maar draagt bij tot de duurzaamheid en de circulariteit van het product.
- De productie, het gebruik en de verwerking van het product stoot geen schadelijke stoffen uit.
- De onderdelen en grondstoffen van ‘gebruiksproducten’ (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.
- De grondstoffen van ‘verbruiksproducten’ (zoals tandpasta) zijn biologisch afbreekbaar en worden (na eventuele onttrekking van nog waardevolle grondstoffen) teruggegeven aan de natuur.
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Kringloop certificeren: Cradle to cradle
Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart beschrijven de basisvisie in hun boek 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'.
Vertrekpunt is de stelling ‘afval is voedsel’. Cradle-to-Cradle-producten of -toepassingen zijn zo ontworpen dat elke vezel ervan (afval) zonder kwaliteitsverlies of milieuschade hergebruikt kan worden (voedsel). De focus ligt dus niet op ‘minder afval’, maar op ‘géén afval’.
Het einddoel is een samenleving zonder afval. Waar mvo vaak gaat over het “minder slecht maken” van een product, wil Cradle-to-Cradle het meteen goed doen.
Cradle-to-Cradle certificering kan behaald worden op vijf niveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum. Producenten worden zo uitgedaagd om hun product continu te verbeteren.
Meer info
- Vlaanderen Circulair
- Cradle-to-Cradle Platform
- MVO Nederland
- 50 beste praktijken van circulair ondernemen in Nederland
- Het EU-pakket circulaire economie weergegeven als infografiek
- De frontrunners: een publicatie over 6 pioniersprojecten voor een nieuwe economie
- De informatiekaart circulaire economie van Nederland Circulair
- Zeven boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering (OVAM)
- Circulaire economie op de website van VITO
- Kwaliteitsmanagers en de circulaire transitie
- Het Woordenboek Circulaire Economie
Meer over Trendwatching
Gerelateerde inhoud
-
Aerocircular is het enige Belgische bedrijf dat passagiersvliegtuigen ontmantelt en zich daarbij concentreert op de restmaterialen. Voor dat type werk is goed materieel onmisbaar. Daarom heeft Aerocircular begin mei de grootste portaalzaag ter wereld in gebruik genomen.
-
Omdat het succes groot is en er vragen blijven binnenkomen, laat Socrowd het Coronafonds langer lopen. Als eerste sociale crowdfundingplatform maakte Socrowd in mei 1 miljoen euro vrij om organisaties en projecten met een positieve impact op de samenleving te ondersteunen tijdens deze crisisperiode. ‘De crisis is nog lang niet voorbij, in tegendeel. We voelen dat het nodig is om het fonds langer open te stellen’, zegt Ludo Dhelft, coördinator van Socrowd.
Socrowd lanceerde in mei dit jaar een Coronafonds. Als eerste sociale crowdfundingplatform maakte het 1 miljoen euro vrij om organisaties en projecten met een positieve impact op de samenleving te ondersteunen tijdens deze crisisperiode.
-
De Vrije Universiteit Brussel (VUB) plantte eind 2019 welgeteld 88 bomen. Dat deed ze samen met Natuurpunt. Voor de financiering gebruikte de universiteit de opbrengst die ze kreeg voor de recyclage van haar elektronisch afval.
Out of Use zorgde voor de inzameling en de recyclage van die e-waste. “Het gaat dan over hardware zoals laptops, computers en servers”, vertelt Mark Adriaenssens van Out Of Use.
-
Plastic Bank is een Canadees bedrijf dat David Katz in 2013 mee oprichtte. Vanaf dag één met een duidelijk doel: de plastic soep in de oceanen een halt toeroepen.
Wat het businessmodel zo uniek maakt? Dat mensen in achtergestelde regio’s vergoed worden om het zwerfplastic op te ruimen. Plastic als betaalmiddel dus. Inmiddels heeft het bedrijf 4.300 verzamelaars in dienst.
-
Het Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming - SYNTRA Vlaanderen wil kmo’s ondersteunen in de transitie naar een circulaire, meer energie-efficiënte economie. Daarom is het via een openbare aanbesteding op zoek naar organisaties die ondernemers daarbij kunnen stimuleren om zo de transitie te versnellen.
-
Sinds de oprichting, vijf jaar geleden, heeft PaperWise ruim 9 miljoen kilo landbouwafval een tweede leven gegeven als papier en karton voor drukwerk en verpakkingen.
Vanaf 2020 bundelt het bedrijf binnen Europa de innovatieve krachten om het productieproces van landbouwafval tot papierpulp 100% duurzaam te maken. Onschadelijk dus voor mens en milieu.