Energie

In Vlaanderen is meer dan 84 % van de broeikasgasemissies een rechtstreeks gevolg van energiegebruik en -productie. Dringende actie is nodig, maar de betrokken domeinen, methodes en actoren zijn talrijk. Als gevolg van het stijgend energiegebruik en de opwarming van de aarde zijn verantwoord energiegebruik en de beperking van schadelijke emissies een belangrijke uitdaging voor bedrijven uit alle sectoren geworden. Als grote afnemers van energie spelen bedrijven een sleutelrol, maar er wordt ook op bedrijven gerekend om innovatieve technologische oplossingen te leveren voor de uitdagingen op energievlak. Daarom is een bewust verbruik van energie uitgegroeid tot een sleutelthema binnen mvo. 

De Trias Energetica

Oorspronkelijk waren de drie stappen van de Trias Energetica basisvuistregels bij het duurzaam ontwerpen van gebouwen. Later werd de Trias Energetica ook ruimer toegepast op het energiegebruik in het algemeen. Zo zijn er drie manieren om een duurzamer gebruik van energie aan te pakken ('Trias energetica'):

Voorkom energiegebruik

Beperk het energieverbruik door verspilling tegen te gaan. Bijvoorbeeld een compacte gebouwvorm of door isolatie van gevels en daken. Of door machines uit te schakelen wanneer de productie stil ligt, etc.

Gebruik van hernieuwbare energie 

Maak maximaal gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen, zoals zonne-energie, windenergie, warmtekracht, waterkracht, biomassa, etc. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld een zonneboiler of een zonnepaneel installeren, of stroom uit windmolens aankopen, opteren voor geothermie, etc. Het gebruik van fossiele brandstoffen moet beperkt worden tot een absoluut minimum.

Energiebeheer (of ook energiezorg, efficiënt of rationeel energiegebruik (REG)) 

Maak zo efficiënt mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen om in de resterende energiebehoefte te voorzien.  Bijvoorbeeld door gebruik te maken van een warmtepomp, lage temperatuurverwarming (vaak in de vorm van vloerverwarming) of het beperken van de lengte van leidingen van verwarmings- en ventilatiesystemen, het bestrijden van persluchtlekken, enz. 

Een inventaris van het verbruik van alle installaties, toestellen, vervoersmiddelen en gebouwen is een goed startpunt om energieverslinders en mogelijke besparingen in kaart te brengen. Een rationeel energiebeheer wordt best gedragen door zowel management als medewerkers om optimaal effect te hebben.

Mogelijke acties zijn talrijk en hangen af van de activiteiten en uitrusting van het bedrijf. Enkele voorbeelden: gebruik spaarlampen of LED-lampen, sluipverbruik vermijden door toestellen uit te schakelen, zuinigere bedrijfswagens, regelmatig onderhoud van apparatuur, etc.

In Vlaanderen worden bedrijven bijgestaan in hun energiebeheer door deel te nemen aan de energiebeleidsovereenkomst met de Vlaamse overheid. In ruil voor korting op de energietaksen verwacht de Vlaamse overheid van de deelnemende bedrijven dat ze extra-inspanningen doen om hun energiegebruik te verminderen of hun energie-efficiëntie te verbeteren. Bedrijven kunnen ook beroep doen op internationale normen zoals de ISO 50001 voor energiebeheer. 

Naar klimaatneutraliteit

Uitstoot van CO2 en andere emmissies valt, ondanks energiebesparingen, bijna nooit volledig te vermijden. De Trias Energetica is een handige opstap naar een klimaatplan, waarbij men de uitstoot van CO2 verder probeert te verminderen. Nadat bedrijven voldoende aandacht geven aan het voorkomen van energiegebruik en het maximaliseren van de inzet van hernieuwbare bronnen kunnen ze nog de piste van klimaatneutraliteit inslaan. Met dat doel voor ogen hebben ze de mogelijkheid om de CO2-uitstoot te compenseren. Zo kunnen ze het broeikaseffect tegengaan door bossen aan te planten of te investeren in CO2-reducerende projecten. 

Verschillende organisaties helpen bedrijven om CO2-uitstoot te meten, te reduceren en te compenseren.

Bronnen/meer info

• Meer informatie rond steun- en besparingsmaatregelen kan u terugvinden op Vlaanderen Onderneemt
• MIRA, Milieurapport Vlaanderen  
• World Business Council for Sustainable Development, focus area Climate & Energy