Innovatieve koffiebranderij wil sector 15 miljoen ton CO2 laten besparen

De oorsprong van het koffiemerk ligt bij CEE, een engineering & constructie bureau dat productieprocessen energie-efficiënter maakt. “Een van de sectoren waar er nog veel optimalisatie nodig was, bleek de voedingssector en bij uitstek de koffiesector te zijn. Het productieproces is ongeveer 140 jaar geleden ontwikkeld. Sindsdien is dat amper in vraag gesteld. De huidige technologie gaat al lang mee omdat ze zo eenvoudig is. Maar hij is ook heel energieverslinderd. Alleen weegt die kost vandaag nog niet genoeg door om de winst te doen kelderen. Toch leek het ons nodig om dat proces in vraag te stellen.

De koffiesector is wereldwijd een van de grootse sectoren. De meest omstreden ook, want hij is één van de minst eerlijke.

Industrieel schaalbaar

De oprichters van Ray & Jules stonden voor een grote opdracht. De artisanale smaak van koffie is te danken aan het artisanale procédé. Maar is dat industreel schaalbaar?

“Bovendien wilden we dat proces fundamenteel energie-efficiënter maken. Drie jaar geleden kregen we de kans om een branderij met een bestaande brander over te nemen. Daar leerden we het métier kennen, die we vertaalden in een nieuwe technologie. We bouwden een prototype van een energie-efficiënte brander die we ondertussen gepatenteerd hebben.”

De recepten van de koffie kochten de oprichters mee over. “Koffie brouwen is bijna alchemie. Het is een ongelooflijk proces. Een deel is ambachtelijk, maar wij slaagden erin om 90 procent vast te leggen in de technologie. De laatste 10 procent van het proces optimimaliseer je door proeven en bijsturen. We vonden een controleerbare manier om koffie te roosteren, met een heel secure curve en op de juiste temperatuur.”

Technologie vermarkten

De branderij ligt in Hamme-Mille, een dorpje in de buurt van Leuven. Ray & Jules nam zijn intrek in het kantoor van CEE, het oude gemeentehuis. De achterliggende wijnwinkel met magazijn doet nu dienst als koffiebranderij.

“In deze ruimte kunnen we continu blijven roosteren op een ambachtelijke manier. Zonder manuele handelingen. Oude technologie roostert een batch, met een restwarmte van 180 graden die verloren gaat. Wij hergebruiken die restwarmte in een continu procédé. Via verschillende kamertjes gebruiken we de warme lucht op een slimme manier. De energienood is daardoor drie keer kleiner. We kunnen ook heel accuraat bijsturen.

Als je het ons vraagt, is dit de grootste innovatie in de sector in 140 jaar.

De technologische brander zorgt voor een betere koffiekwaliteit en een hoge energie-efficiëntie. Is dit opschaalbaar? “We hopen dat iedereen deze technologie gaat gebruiken. Enerzijds is Ray & Jules opgericht om de consument bewust te maken. Maar we zien ons zeker als een speler die de markt wakker kan maken. Hoewel de sector niet altijd openstaat voor veranderingen, hopen we toch twee of drie grote spelers te overtuigen. Dan zijn we vertrokken om een verschil te maken.”

Duidelijke strategie

De branderij van Ray & Jules kan tot 100 ton koffie per jaar branden. Dat volume willen ze graag optrekken. “Maar dan wel door een netwerk van lokale branderijen op te richten. We willen geen grote industrie worden.

Wat met de particulieren? Voor het coronavirus toesloeg, richtten we ons vooral op bedrijven. Van de ene dag op de andere hebben we die koers moeten wijzigen. We vielen terug op nul euro omzet. We zetten volop in op sociale media met transparante communicatie. Die campagne is heel goed aangeslagen. We bieden een proefabonnement aan, mensen kunnen een bakje troost schenken of collega’s verrassen.”

Die gewijzigde focus bracht natuurlijk ook enkele interne veranderingen met zich mee. “We hadden vroeger 500 online bestellingen per jaar van particulieren. Dat werden er opeens 50 per dag. Logistiek bracht dat uitdagingen met zich mee. We sloegen CO2-arme verpakkingen in, we moesten heel wat extra koffiebonen aankopen, … Er kwam ook een samenwerking met een lokale chocolatier. We werkten ons kapot. Dan is het extra hartverwarmend als we zien dat onze boodschap aankomt. Ook bij andere ondernemers.

Ik ben een immense gelover in de blauwe economie. De toekomst is aan de bedrijven. Als je het slim aanpakt, werkt dat.

Drie etappes

Ray & Jules zal voluit blijven inzetten op de particulierenmarkt. “We hebben ondertussen een expert rond online verkoop aangeworven. Er zitten ook heel wat partnerships aan te komen. Dat stelt ons in staat om onze toekomstplannen versneld uit te voeren.

We zien die in drie etappes. Eerst willen we de volgende twee à drie jaar het netwerk van lokale branderijen verder uitbouwen.

De volgende stap is om tegen 2025 of ten laatste 2030 een wereldwijd pilootproject te hebben van een volledig CO2-vrije koffie, waarbij we roosteren in het land van oorsprong. Oceaanschepen op groene waterstof om de groene koffiebonen hier te krijgen, daar wordt intussen ook voluit onderzoek naar gevoerd. Wij willen vooral focussen op een eerlijke verdeling van de omzet. Nu blijft slechts 10 procent achter bij de koffieboeren. Wij willen daar 50 procent van maken.

De laatste stap is 2050. Dan hopen we dat een eerlijke en CO2-vrije koffiesector het nieuwe normaal is.