Ticket voor een duurzame festivalzomer met Paradise City

De zomer is vaak niet het meest duurzame seizoen: mensen nemen collectief een tussenstop in de file of op de luchthaven voor hun vakantiebestemming, genieten massaal van de solden, zetten de airconditioner wat harder, en kopen (noodgedwongen) eten en drank ‘on the go’ op reis – of op een festival.

Goede festivalzomer...

Al is er bij die laatste wel beterschap op komst: voor de tweede zomer op rij mogen er bijvoorbeeld enkel nog herbruikbare bekers of flesjes worden gebruikt op de festivalweide. En dat lijkt te werken: uit de monitoring van de OVAM, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, blijkt namelijk dat festivals die herbruikbare bekers en herbruikbaar eetgerei inzetten, 60% minder afval produceerden. In het voorjaar van 2024 produceerde het Sfinks Mundial bijvoorbeeld maar 112 gram afval per persoon.

Binnen Vlaanderen leggen steeds meer festivals de nadruk op een duurzame aanpak. Genk On Stage werkt daarvoor bijvoorbeeld samen met De Watergroep, FostPlus en de OVAM. Bolt Energy werkt al enkele jaren samen met festivals als Sfinks Mixed en Werchter, waar het in 2024 zelfs voor de eerste keer een mobiele windmolen plaatste. En dan is er natuurlijk nog Paradise City, het festival dat zijn identiteit verankerde op duurzaamheid.

...duurzame festivalzomer...

“Communal dancefloor energy at one of the world’s most sustainable music festivals”. Met die slogan maakt Paradise City onmiddellijk duidelijk waar het om draait: goede muziek? Ja. Maar niet ten koste van de duurzaamheid. Aan de hand van zeven pijlers wil het festival zijn duurzaamheid maximaliseren: reizen en transport; energie; eten en drinken; materiaal; water en riolering; natuur en milieu; de lokale gemeenschap.

Daar houdt Paradise City het echter niet bij: naast acties tijdens het festival, verzamelen en analyseren ze ook elk jaar heel wat gegevens om meer inzicht te krijgen in hun ecologische voetafdruk. Die informatie delen ze ook: met hun bezoekers, bijvoorbeeld door bij elk gerecht mee te geven hoe veel CO₂ werd uitgestoten bij het maken ervan, maar ook met het brede publiek, via een jaarlijks CO2-rapport.

... Ook voor jouw evenement

Net omdat ze er zo duidelijk over communiceren, kan Paradise City heel wat inspiratie leveren voor een maatschappelijk verantwoord festival of evenement. Zo kan je inzetten op:

1) Duurzame mobiliteit

Honderdduizenden festivalgangers verplaatsen zich tussen juni en september door het hele land om van hun favoriete bands te genieten. In 2023 was transport alleen al goed voor 327 ton CO2-equivalent voor Paradise City.

Tip: Promoot het openbaar vervoer: vermeld trein-, bus- en tram als eerste optie op de website. Werk waar mogelijk ook samen met de lokale aanbieders van openbaar vervoer om, bijvoorbeeld, een elektrische bus in te leggen tussen nabijgelegen stations en de festivalsite.

2) Groene affiche

Natuurlijk wil elk festival uitpakken met artiesten waar muziekliefhebbers het hele jaar naar uitkijken. Maar als die grote namen ook grote afstanden moeten afleggen, heeft dat een duidelijke impact op de uitstoot van het festival.

Tip: Investeer ook in lokaal talent. Zo verklein je niet alleen de voetafdruk van het festival, maar stimuleer je ook de Belgische muziekscène.

3) Hernieuwbare energie

Van de opbouw, via de prachtige lichteffecten, tot de technische ondersteuning … Festivals vragen véél energie. Gelukkig zijn er steeds meer opties om je evenement (gedeeltelijk) op groene energie te doen draaien: van mobiele zonnepaneleninstallaties tot algoritmes om je energieverbruik te minimaliseren.

Tip: Doe het niet alleen: verschillende organisaties hebben oplossingen voor festivals die voor groene energie willen kiezen. Bij Paradise City kozen ze bijvoorbeeld voor het Eneco Solar Island, Bolt Energy heeft dan weer een mobiele zonnepanelenopstelling.

4) Vlotte recyclage

Je hoeft het warm water niet opnieuw uit te vinden, wordt wel eens gezegd. Net zo hoef je niet elk jaar volledig van nul opnieuw te beginnen: decorstukken, banners, flyers, bandjes … Er zijn steeds meer oplossingen om ze te recycleren, of zelfs te hergebruiken. Van bioplastics op maat van je noden, tot strandstoelen en zitzakken gemaakt uit oude bewegwijzering.

Tip: Herbekijk je aankoopbeleid: kies waar mogelijk voor materialen die verschillende jaren kunnen meegaan, houd rekening met de recyclage- en upcycling-mogelijkheden, en vermijd zo veel mogelijk single-use objecten.

5) Lokale catering

Als festival mag je hoge verwachtingen stellen van jezelf, maar evengoed van je partners. Dat is dubbel zo waar voor de catering: het merendeel van de festivals werkt daarvoor samen met externe partners. Zoals je hen vraagt om ook gezonde, vegetarische of glutenvrije opties te voorzien, zo mag je van hen ook verwachten dat ze kiezen voor de groene optie. En mocht er op het einde eten over zijn? Dan kan een festival vooraf afspreken om dat te doneren aan een goed doel.

Tip: Vraag aan je cateraars (foodtrucks, standjes … ) om voornamelijk of zelfs enkel te werken met lokale producten die in seizoen zijn. Die verwachting kan je ook expliciet deel maken van de voorwaarden om op je festival te mogen staan.

6) Minder afval

En ook van je bezoekers mag je best wat verwachten. Herbruikbare bekers zijn ondertussen verplicht, maar daar hoeft het niet bij te blijven. Zo geeft Rock Werchter iedereen die op de camping verblijft twee soorten recyclagezakken om hun afval weg te werpen. Paradise City gaat daarin nog een stap verder: alle kampeerders moeten voor die zakken een waarborg betalen. Die krijgen ze pas terug als ze de gevulde zakken achteraf correct terugbrengen.

Tip: Maak het gemakkelijk voor je bezoekers om te recycleren, maar reken niet alleen op hun goede wil. Geef een sterke stimulans met, bijvoorbeeld, herbruikbare bekers en eetgerei, of door waarborg te vragen voor afvalzakken die ze (enkel gevuld) achteraf kunnen binnenbrengen.

7) Slimme overnachting

Tentjes die nog maar half rechtop staan, luchtmatrassen waar je een lek hoort sissen, slaapzakken die duidelijk betere tijden hebben gekend … De festivalzomer is ook een kampeerzomer, en dat zorgt vaak voor veel afval. Daar zitten commerciële mogelijkheden in, dachten de oprichters van: de voorbije jaren waren hun kampeerpakketten terug te vinden op onder andere de kampeerweides van Tomorrowland en Paradise City.

Tip: Geef je bezoekers de optie om van wat meer luxe te genieten: met een tent die hen opwacht op het terrein, of zelfs met een glamping-optie. In ruil laten ze minder afval achter of krijgen ze hun waarborg niet terug – een bedrag dat je kan inzetten voor, bijvoorbeeld, natuurcompensatie.

8) Proper water

Ook op festivalweides maken mensen gebruik van de douche en ‘het kleinste kamertje’. Om dat water op een efficiënte en milieuvriendelijke manier te verwerken, is samenwerking het sleutelwoord. Samenwerking met lokale partners, zoals de lokale rioolbeheerder, maar evengoed met overheidsinstellingen als de Vlaamse Milieumaatschappij, om vooraf je water-aanpak te evalueren. Maar ook samenwerkingen met commerciële partners zoals HelloWater voor de filtering, of met non-profits zoals River Cleanup, die zich inzetten om rivieren schoon te maken door mensen te onderwijzen, vervuiling te voorkomen en organisaties te transformeren.

Tip: Samenwerking is alles: maak vooraf een duidelijk plan op voor de aan- en afvoer van water. Verschillende lokale, commerciële … partners kunnen je daarbij helpen.

Wil je nagaan hoe duurzaam jouw event nu al is? Dat kan via de tool van het Federaal Instituut voor evenementdurable.belgium.be

Zoek je nog meer tips voor een duurzaam event? De OVAM publiceerde eind 2023 zes fiches met acties of afval te voorkomen op festivalcampings. Je vindt ze terug op hun site: ovam.vlaanderen.be/groen-event