Circulaire economie
De kringloopeconomie of circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging minimaliseert; anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen kan ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. De belangrijkste principes zijn:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn zodat materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
- Rekening houden met de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. voorkomt niet alleen vervuiling maar draagt bij tot de duurzaamheid en de circulariteit van het product.
- De productie, het gebruik en de verwerking van het product stoot geen schadelijke stoffen uit.
- De onderdelen en grondstoffen van ‘gebruiksproducten’ (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.
- De grondstoffen van ‘verbruiksproducten’ (zoals tandpasta) zijn biologisch afbreekbaar en worden (na eventuele onttrekking van nog waardevolle grondstoffen) teruggegeven aan de natuur.
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Kringloop certificeren: Cradle to cradle
Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart beschrijven de basisvisie in hun boek 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'.
Vertrekpunt is de stelling ‘afval is voedsel’. Cradle-to-Cradle-producten of -toepassingen zijn zo ontworpen dat elke vezel ervan (afval) zonder kwaliteitsverlies of milieuschade hergebruikt kan worden (voedsel). De focus ligt dus niet op ‘minder afval’, maar op ‘géén afval’.
Het einddoel is een samenleving zonder afval. Waar mvo vaak gaat over het “minder slecht maken” van een product, wil Cradle-to-Cradle het meteen goed doen.
Cradle-to-Cradle certificering kan behaald worden op vijf niveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum. Producenten worden zo uitgedaagd om hun product continu te verbeteren.
Meer info
- Vlaanderen Circulair
- Cradle-to-Cradle Platform
- MVO Nederland
- 50 beste praktijken van circulair ondernemen in Nederland
- Het EU-pakket circulaire economie weergegeven als infografiek
- De frontrunners: een publicatie over 6 pioniersprojecten voor een nieuwe economie
- De informatiekaart circulaire economie van Nederland Circulair
- Zeven boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering (OVAM)
- Circulaire economie op de website van VITO
- Kwaliteitsmanagers en de circulaire transitie
- Het Woordenboek Circulaire Economie
Meer over Trendwatching
Gerelateerde inhoud
-
Aquafin ontwikkelt op de site van de Kruitfabriek (Vilvoorde) een innovatieve watercyclus. Die zorgt ervoor dat het afvalwater lokaal kan behandeld én hergebruikt worden. Het moet zelfs mogelijk zijn om grondstoffen terug uit het water te winnen. Voor dit circulaire project werkt het bedrijf samen met Zenneveen NV, Nutrient Recovery Systems en Stad Vilvoorde.
“We zijn enorm blij om dit concept mee in de wereld te zetten”, vertelt Marjoleine Weemaes, R&D Manager bij Aquafin.
-
Nike heeft de handen ineen geslagen met de Londense universiteit voor design Central Saint Martins. Samen hebben ze een handleiding voor ontwerpers gemaakt waarin de grondslagen van circulair ontwerp aan bod komen, samen met casestudy’s van bedrijven die grensverleggend werk hebben verricht op dat vlak. Uiteraard komen sommige voorbeelden van Nike zelf, maar ook Patagonia, Outerknown, For Days, Eileen Fisher en anderen worden genoemd.
-
Op een bijzondere productiesite aan de Brusselse Havenlaan rollen sinds kort en voor het eerst leemstenen van de band, geperst van lokale aarde, opgegraven in Brusselse werven.
De steenproducent in kwestie is BC Materials, een spin-off van het Brusselse architectenbureau BC architects & studies.
-
Het project 'Fair ICT Flanders' streeft de verduurzaming na van het ICT-aankoop- en verwerkingsbeleid in Vlaanderen. Fair ICT Flanders is een driejarig project van Bond Beter Leefmilieu, Ondernemers voor Ondernemers en de vzw CATAPA die al sinds 2005 werkt rond de sociaal-ecologische impact van mijnbouw. De Vlaamse overheid zorgt voor de financiering.
-
Wie acteur wil worden, gaat naar het conservatorium. Zoals Julien De Visscher... met dat verschil dat Julien niet acteur maar bedrijfsleider is geworden, de schrijnwerkerij MCB heeft opgericht en MODS heeft ontwikkeld, een innovatief systeem van moduleerbare scheidingswanden.
-
Dat festivalweides er na enkele dagen vaak uitzien als een vuilnisbelt, is een publiek geheim. Elise en Teun willen daar met hun initiatief, Plastiek Boetiek, verandering in brengen. Hun idee? Met een caravan festivals afstruinen en plastic afval omtoveren tot nieuwe producten.
...Maar daarvoor hebben ze financiële steun nodig.