Circulaire economie
De kringloopeconomie of circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging minimaliseert; anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen kan ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. De belangrijkste principes zijn:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn zodat materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
- Rekening houden met de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. voorkomt niet alleen vervuiling maar draagt bij tot de duurzaamheid en de circulariteit van het product.
- De productie, het gebruik en de verwerking van het product stoot geen schadelijke stoffen uit.
- De onderdelen en grondstoffen van ‘gebruiksproducten’ (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.
- De grondstoffen van ‘verbruiksproducten’ (zoals tandpasta) zijn biologisch afbreekbaar en worden (na eventuele onttrekking van nog waardevolle grondstoffen) teruggegeven aan de natuur.
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Kringloop certificeren: Cradle to cradle
Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart beschrijven de basisvisie in hun boek 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'.
Vertrekpunt is de stelling ‘afval is voedsel’. Cradle-to-Cradle-producten of -toepassingen zijn zo ontworpen dat elke vezel ervan (afval) zonder kwaliteitsverlies of milieuschade hergebruikt kan worden (voedsel). De focus ligt dus niet op ‘minder afval’, maar op ‘géén afval’.
Het einddoel is een samenleving zonder afval. Waar mvo vaak gaat over het “minder slecht maken” van een product, wil Cradle-to-Cradle het meteen goed doen.
Cradle-to-Cradle certificering kan behaald worden op vijf niveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum. Producenten worden zo uitgedaagd om hun product continu te verbeteren.
Meer info
- Vlaanderen Circulair
- Cradle-to-Cradle Platform
- MVO Nederland
- 50 beste praktijken van circulair ondernemen in Nederland
- Het EU-pakket circulaire economie weergegeven als infografiek
- De frontrunners: een publicatie over 6 pioniersprojecten voor een nieuwe economie
- De informatiekaart circulaire economie van Nederland Circulair
- Zeven boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering (OVAM)
- Circulaire economie op de website van VITO
- Kwaliteitsmanagers en de circulaire transitie
- Het Woordenboek Circulaire Economie
Meer over Trendwatching
Gerelateerde inhoud
-
Facadeclick is een Vlaams-Brabants bedrijf dat een circulaire oplossing vond voor de traditionele gevelsteen. Met een circulaire gevelsteen gaat het bouwen van een baksteengevel veel eenvoudiger. En sneller.
“Dankzij ons eenvoudig kliksysteem kan een bouwbedrijf ook minder ervaren metselaars aanwerven”, vertelt vertegenwoordiger Jasper Vandenbempt.
-
Recyclagebedrijf Out Of Use gaat voortaan afgedankte batterijen van elektrische en hybride wagens ophalen. Het bedrijf gaat vervolgens na of de batterijen herbruikbaar zijn, Zoniet, worden ze gerecycleerd.
Het gaat om een meerjarencontract tussen Out Of Use en Febelauto waarbij Out Of Use zowel veilige als niet-veilige afgedankte batterijen van 42 automerken zal ophalen bij garages.
-
het atheneum Hasselt (KA1 Hasselt) heeft zich geëngageerd om zich als UNESCO-school te oriënteren
-
IVC maakt innovatieve luxevinyltegels en wil groeien, maar alleen met respect voor mens en planeet. Zowel de producten, het productieproces als de productiesite in Avelgem zijn slim en duurzaam ontworpen.
-
Ecobos is een Belgische pionier in milieuvriendelijke papierwaren, geschenken, speelgoed en geper
Expertise Ecobos verdeelt een ruim assortiment milieuvriendelijke papierwaren, geschenken, speelgoed en gepers -
In Ronse ligt de hoofdzetel van Alsico. Het familiebedrijf is wereldwijd actief en maakt werkkledij voor specifieke sectoren, zoals de zorgsector en de industrie.
Sinds een aantal jaar zetten ze in op circulaire economie. Van bij het ontwerp kijken ze naar zuinig en efficiënt materiaalgebruik. En ze recycleren na gebruik. Hun textiel wordt vervezeld, waardoor het kan dienen voor isolatiemateriaal of hard composiet. Buiten het bedrijf staan bijvoorbeeld picknickbanken van hun gerecycleerde werkkledij.
“Eigenlijk zien we duurzaamheid als impactmanagement”, vertelt Wouter De Broeck, CSR Manager van Alsico.