Circulaire economie
De kringloopeconomie of circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging minimaliseert; anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen kan ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. De belangrijkste principes zijn:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn zodat materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
- Rekening houden met de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. voorkomt niet alleen vervuiling maar draagt bij tot de duurzaamheid en de circulariteit van het product.
- De productie, het gebruik en de verwerking van het product stoot geen schadelijke stoffen uit.
- De onderdelen en grondstoffen van ‘gebruiksproducten’ (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.
- De grondstoffen van ‘verbruiksproducten’ (zoals tandpasta) zijn biologisch afbreekbaar en worden (na eventuele onttrekking van nog waardevolle grondstoffen) teruggegeven aan de natuur.
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Kringloop certificeren: Cradle to cradle
Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart beschrijven de basisvisie in hun boek 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'.
Vertrekpunt is de stelling ‘afval is voedsel’. Cradle-to-Cradle-producten of -toepassingen zijn zo ontworpen dat elke vezel ervan (afval) zonder kwaliteitsverlies of milieuschade hergebruikt kan worden (voedsel). De focus ligt dus niet op ‘minder afval’, maar op ‘géén afval’.
Het einddoel is een samenleving zonder afval. Waar mvo vaak gaat over het “minder slecht maken” van een product, wil Cradle-to-Cradle het meteen goed doen.
Cradle-to-Cradle certificering kan behaald worden op vijf niveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum. Producenten worden zo uitgedaagd om hun product continu te verbeteren.
Meer info
- Vlaanderen Circulair
- Cradle-to-Cradle Platform
- MVO Nederland
- 50 beste praktijken van circulair ondernemen in Nederland
- Het EU-pakket circulaire economie weergegeven als infografiek
- De frontrunners: een publicatie over 6 pioniersprojecten voor een nieuwe economie
- De informatiekaart circulaire economie van Nederland Circulair
- Zeven boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering (OVAM)
- Circulaire economie op de website van VITO
- Kwaliteitsmanagers en de circulaire transitie
- Het Woordenboek Circulaire Economie
Meer over Trendwatching
Gerelateerde inhoud
-
De Brusselse gemeente Sint-Gillis kreeg er onlangs een winkelcentrum bij. Niet zomaar een winkelcentrum, zo blijkt. Yuman is namelijk het eerste shoppingcenter dat volledig in het teken staat van duurzaamheid en een circulaire economie.
-
OPZ Geel is gestart met het ontwerp en de bouw van een nieuw PVT (Psychiatrisch Verzorgingstehuis). In lijn met hun andere bouwprojecten willen ze ook nu vernieuwend zijn om aan de toekomstige bouwnormen te voldoen.
“Wij gaan voor een kwalitatieve leefomgeving met oog voor het milieu, een gezond binnenklimaat en luchtdichtheid. Circulair bouwen is de manier om tot die kwaliteit te komen”, vertelt Jan Vanreusel, Directeur Financiële en Technische diensten bij OPZ Geel.
-
Van Werven Recycling Plastics is een recyclagebedrijf met een stevige missie. Zij willen dat producenten en consumenten grondstoffen anders én meer doordacht gaan gebruiken. “Afvalstromen sorteren en recycleren vraagt om een enorme nauwkeurigheid. Dat kunnen we niet alleen”, vertelt Peter Brughmans, adviseur bij Van Werven Recycling Plastics.
-
Vasteplant.be is een plantenkwekerij die sinds 1997 heel wat milieubewuste maatregelen nam. Vooral de komst van Nik Spruyt als tweede generatie in het familiebedrijf bracht een kentering. Samen met zijn vader zorgde hij voor groei dankzij hun perfectionisme. “Met twee kun je meer. Daarnaast kunnen we op een sterk team rekenen dat we veel inspraak geven”, zegt Nik Spruyt.
-
GreenKit is een babydoos met stalen van gezonde verzorgingsproducten, duurzaam speelgoed, duurzame kleding, duurzame kamerinrichting, … Ideaal voor zwangere moeders en vaders.
-
Ondersteunen van organisaties en projecten met een duidelijke ecologische of maatschappelijke mee
Expertise Begeleiden van organisaties die hun Common Good Balans willen opmaken