Circulaire economie
De kringloopeconomie of circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging minimaliseert; anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen kan ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. De belangrijkste principes zijn:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn zodat materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
- Rekening houden met de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. voorkomt niet alleen vervuiling maar draagt bij tot de duurzaamheid en de circulariteit van het product.
- De productie, het gebruik en de verwerking van het product stoot geen schadelijke stoffen uit.
- De onderdelen en grondstoffen van ‘gebruiksproducten’ (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.
- De grondstoffen van ‘verbruiksproducten’ (zoals tandpasta) zijn biologisch afbreekbaar en worden (na eventuele onttrekking van nog waardevolle grondstoffen) teruggegeven aan de natuur.
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Kringloop certificeren: Cradle to cradle
Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart beschrijven de basisvisie in hun boek 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'.
Vertrekpunt is de stelling ‘afval is voedsel’. Cradle-to-Cradle-producten of -toepassingen zijn zo ontworpen dat elke vezel ervan (afval) zonder kwaliteitsverlies of milieuschade hergebruikt kan worden (voedsel). De focus ligt dus niet op ‘minder afval’, maar op ‘géén afval’.
Het einddoel is een samenleving zonder afval. Waar mvo vaak gaat over het “minder slecht maken” van een product, wil Cradle-to-Cradle het meteen goed doen.
Cradle-to-Cradle certificering kan behaald worden op vijf niveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum. Producenten worden zo uitgedaagd om hun product continu te verbeteren.
Meer info
- Vlaanderen Circulair
- Cradle-to-Cradle Platform
- MVO Nederland
- 50 beste praktijken van circulair ondernemen in Nederland
- Het EU-pakket circulaire economie weergegeven als infografiek
- De frontrunners: een publicatie over 6 pioniersprojecten voor een nieuwe economie
- De informatiekaart circulaire economie van Nederland Circulair
- Zeven boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering (OVAM)
- Circulaire economie op de website van VITO
- Kwaliteitsmanagers en de circulaire transitie
- Het Woordenboek Circulaire Economie
Meer over Trendwatching
Gerelateerde inhoud
-
Het verbeteren van het ethisch en duurzaam imago van een organisatie.
Expertise Consultancy in maatschappelijk verantwoord ondernemen.
-
In een doorsnee kantooromgeving wordt ongeveer veertig procent van het kantoorafval gerecycleerd. Veel te weinig vond EcoSmart, een dochteronderneming van Van Gansewinkel. Want … afval bestaat niet.
Het leidde tot de ontwikkeling van de afvalbak ‘SmartBin’ die het restafval tot twintig procent terugdringt. De nieuwste versie 3.0 is zelfs cradle to cradle. “We verkopen deze niet, maar bieden hem aan in een circulair model”, vertelt Stef Denayer, sales manager bij EcoSmart.
-
Op vakantie in Italië hoorde Mike Van der Weyde dat cartridges inzamelen niet alleen duurzaam is, maar ook rendabel kan zijn.
In 2001 startte hij vanuit zijn garage Recyca in bijberoep. Vijftien jaar later gebeurt de inzameling in een groot magazijn, telt het bedrijf 23 vaste medewerkers, en biedt het ook in Nederland en Frankrijk zijn duurzame diensten aan.
“Naast herbruikbare cartridges en toners vergoeden we bedrijven nu ook voor de meeste afgedankte ICT-materialen”, vertelt partner Tom Nuyts.
-
Dienstverlenend bedrijf Aerocircular® helpt eigenaars van passagiersvliegtuigen om het maximum van hun end-of-life vloot te recupereren. Zo krijgen herbruikbare motoren, landingsgestellen, stoelen,... een tweede leven in andere vliegtuigen. Of ze worden verwerkt tot nieuwe materialen of voorwerpen.
Dit alles in een circulair model, want alle materialen blijven van begin tot einde van de klant. “We gaan van start in Oostende en mikken op termijn op twintig vliegtuigen per jaar”, vertelt Toon Wassenberg, Sustainability Officer.
-
Alpheios is als schoonmaakbedrijf al meer dan 50 jaar actief. Hun kantoren en opleidingscentra zijn gevestigd in Nederland en België. Mede dankzij hun ervaring en expertise komen ze tot oplossingen en deskundig advies voor een betere schoonmaak. “We hebben een leidende positie verworven in de gezondheidszorg: een sector die alleen kan werken op basis van hoge kwaliteitsstandaarden”, aldus Corné van Aarle, Directeur Alpheios Belgium nv/sa.
-
Bedrijven kunnen op Out Of Use beroep doen willen ze hun ICT-, elektrisch en elektronisch afval laten recycleren. Op een duurzame manier. Want vanaf de start in 2009 legde oprichter Mark Adriaenssens de lat hoog. Met een recyclagepercentage van 89,96 procent mogen ze zich een succesvol milieubedrijf noemen.
