Van inzicht naar impact: ImpactBuying verduurzaamt je supplychain

Leontien Hasselman-Plugge, CEO van ImpactBuying: “Wij brengen vooral toeleveringsketens in kaart voor grote retailers en merken in de sector van fast-moving consumer goods, zoals Albert Heijn, Lidl en Delhaize. Onze missie is om hen te helpen hun aankoopbeleid als hefboom voor een beter wereld te gebruiken. Ook zij kunnen ‘stemmen’ met hun aankopen, net zoals gewone consumenten dat dagelijks doen met het voedsel of de kleren die ze kopen voor de wereld die ze willen. Retailers, zeker de grote spelers, besteden enorme bedragen over heel de wereld: als zij sociale of ecologische voorwaarden stellen, heeft dat een grote impact op de hele keten – van leveranciers tot werknemers en zelfs de consument, die bijvoorbeeld gezonde, pesticidevrije voeding kan kopen.”

“Toen we begonnen, 15 jaar geleden, voelde het soms alsof we een rotsblok tegen een steile berg op moesten duwen. Telkens weer moesten we bedrijven overtuigen. Nu hebben we de tijdgeest aan onze kant. Wat oorspronkelijk nice to know voor hen was, is onder invloed van de Green Deal essentieel geworden. Dat momentum grijpen wij aan.”

Wat biedt ImpactBuying aan?

Hasselman-Plugge: “We verlenen drie soorten diensten. Allereerst leveren we software om ketens te ‘mappen’ en compliance-documentatie te beheren. Het gaat om Software as a Service, die we zelf ontwikkelen zodat hij compatibel is met de Product Information Management (PIM) en Enterprise Resource Planning (ERP) systemen van onze klanten. Voor sommige doen we dit voor  15.000 tot zelfs 70.000 producten. Goede software is dus noodzakelijk. En het moet veilig zijn, vooral omdat onze klanten vaak grote concurrenten zijn en in hun systemen vertrouwelijke informatie delen. Daarom is ImpactBuying ISO 27001-gecertificeerd.”

“Het blijft niet bij software. We hebben analisten die contact opnemen met leveranciers in naam van onze klanten en de data uit de keten verifiëren op waarheid, tijdigheid en accuraatheid: Compliance as a Service. Ze doen dat in 23 verschillende talen en in verschillende shifts: ’s ochtends bellen we met Aziatische telers, fabrieken en boeren en later op de dag met hun Latijns-Amerikaanse tegenhangers. Dat vraagt om inzicht in de risico’s van verschillende markten, producten en regio’s. Neem bijvoorbeeld bananen: die keten bestaat ook uit rijperijen, coöperaties, verpakkers enzovoort.”

“Ten slotte bieden we training en consultancy aan. We leren inkopers om verder te kijken dan alleen de prijs. Wat moeten ze vragen? Hoe kunnen ze samenwerken met leveranciers om omstandigheden te verbeteren? Ook steeds meer kleinere ondernemers, zoals bakkers of chocolatiers die aan de grote retailers leveren, maken gebruik van die service. Ze hoeven zelf niet te rapporteren, maar hun klanten moeten dat wél doen – en die vragen hen om informatie. We krijgen veel vragen over terminologie, zoals de verschillen tussen een product carbon footprint en scope 3-emissies. Om daaraan tegemoet te komen, hebben we een e-learningplatform ontwikkeld.”

Welke hefbomen gebruiken jullie om de aankoopkracht van bedrijven in te zetten voor vooruitgang?

Hasselman-Plugge: “We verzamelen onafhankelijk bewijs voor onze klanten, zoals certificaten of auditrapporten. Vaak hebben leveranciers wel een certificaat, maar zijn er nog minor non-compliances, bijvoorbeeld omdat er te veel overuren zijn. Bij de volgende audit controleren we dan of die overuren teruggedrongen zijn. Zo brengen we ook de bredere situatie in kaart: hoeveel plantages gebruiken al druppelirrigatie, hoeveel procent heeft arbeidsomstandigheden verbeterd…? Die informatie over de verbeteringen over tijd komt vaak terug in duurzaamheidsrapporten. Zo maak je de keten transparant. Maar inderdaad: voor ons stopt het daar niet.”

“We voeren ook impactassessments uit, op zoek naar manieren om ketens op grote schaal te verbeteren. Dat kan bijvoorbeeld door ze te vereenvoudigen. Zijn er spelers die weinig waarde toevoegen, bijvoorbeeld omdat ze alleen containers heen en weer verplaatsen? Samen met IDH werken we nu aan leefbaar loon: hoe bereken je dat voor een bepaalde sector, en wat kunnen retailers doen om te helpen?”

“De globale economie is de voorbije jaren verschoven van een (in)kopersmarkt naar een verkopersmarkt – ook op dat vlak heeft ImpactBuying de tijdsgeest mee. Eerst hadden de inkopers de macht om voorwaarden op te leggen. Elk kwartaal konden ze opnieuw tenderen en ergens anders kopen. Door de internationale onrust en de verstoring van toeleveringsketens is die situatie gekanteld. Steeds vaker kiezen retailers voor langdurige samenwerkingen. Dat biedt leveranciers de ruimte om te investeren in duurzaamheid, arbeidsomstandigheden en milieu-impact.”

Due dilligence – gepaste zorgvuldigheid – is niet alleen belangrijk voor duurzaamheid, maar ook om risico’s voor je bedrijf te identificeren. Zien jullie daar voorbeelden van in jullie werk?

Hasselman-Plugge: “Ja, absoluut. Een van de bekendste voorbeelden is wellicht de instorting van de textielfabriek Rana Plaza in Bangladesh in 2013. Dat was een schok voor de industrie, en het illustreert hoe belangrijk brede kennis over je keten is. Veel van ons werk draait om het verzamelen van onafhankelijk bewijs, zoals certificaten. Vóór de Rana Plaza-ramp kwam de veiligheid van de gebouwen vaak zelfs niet voor op certificaten. Wij zijn toen voor onze klanten gaan navragen in wat voor gebouwen hun fabrieken gevestigd waren. En je kunt daar niet stoppen, je moet ook de productielijnen controleren: kunnen die wel het aantal stuks produceren dat ze claimen, of wordt er nog thuiswerk verricht?”

“Nieuwe risico’s kunnen snel opduiken, zoals bij de oorlog in Oekraïne. Als je afhankelijk bent van een product uit Rusland dat onder sancties valt, wil je dat natuurlijk direct weten. Met een goed inzicht in je keten kun je snel schakelen: in een dag of twee kunnen wij het nodige inzicht in een nieuwe situatie krijgen en onze klanten informeren of ze producten hebben met grondstoffen of ingredienten uit Oekraïne of Rusland en of ze leveringsproblemen kunnen verwachten.”

“Je keten kennen heeft duidelijke voordelen. Het is niet rapporteren om te rapporteren. In het begin willen bedrijven natuurlijk vooral voldoen aan de wetgeving, maar ik ben ervan overtuigd dat het zakenmodellen en systemen fundamenteel zal veranderen. Dat zie je nu al bij CO2-uitstoot: vroeger was dat een negatieve impact waar je zelf niet voor opdraaide: een externaliteit. Nu wordt het steeds meer financieel belast. We kunnen een waarde hangen aan CO2 en daarmee een externaliteit internaliseren. Er komt een moment dat ook drinkwater en bodemkwaliteit in de boeken zullen verschijnen. Wie daar vroeg op inspeelt, zal er de vruchten van plukken.”