Just Transition: hoe maken we de omschakeling ecologisch, sociaal en democratisch

“De transitie zal groen en sociaal zijn of ze zal niet zijn.” Een uitspraak die al meerdere denkers met enige variatie in de media gezet hebben. Maar hoe doe je dat? Om daar een antwoord op te vinden, riep Minister Zakia Khattabi op 24 mei 2022 het Hoog Comité voor een Rechtvaardige Transitie samen. Daar moesten onafhankelijke experts nadenken over het vraagstuk. Na een goed jaar van consultatie en studeren is er nu een memorandum én een wetenschappelijk rapport. Daarin stellen de leden van het Comité een stand van zaken op over de sociale en ecologische ambities van onze beleidsmakers en een kader om er in de komende jaren werk van te maken.

Sociaal, ecologisch en democratisch

Het Comité steekt van wal met een duidelijke visie: een rechtvaardige transitie omvat drie dimensies. Er zijn de ecologische uitdagingen zoals de klimaatcrisis en biodiversiteitverlies, die zowel op lokaal als mondiaal niveau spelen. Daarnaast moeten we ook de sociale rechten versterken, in het bijzonder voor de meest kwetsbaren. Want zij ervaren doorgaans de ergste lasten van onze ecologische besognes, hoewel ze er het minst toe bijdragen en ze zijn gewoonlijk bij de laatsten om de vruchten van de transitie te plukken. En tenslotte is er nood aan sterkere democratische participatie, zodat elke stem gehoord en erkend wordt. Dat veronderstelt bovendien dat iedereen toegang heeft tot de nodige informatie over het milieu en de besluitvorming errond en toegang tot justitie in milieuzaken.

Vanuit die startpositie schetst het document hoe de verschillende dimensies met elkaar verwezen zijn en waar de ongelijkheden zich bevinden. Daarna komen concrete aanbevelingen om die ecologische, sociale en democratische doelstellingen gelijktijdig na te streven.

Het hele rapport is gratis te downloaden op de Just Transition website.