De Radicale Vernieuwers 2024 zijn bekend

Op 14 september verzamelden honderden sociaal innovatoren en ondernemers in het Wintercircus van Gent voor System Shakers, het jaarlijkse netwerkcongres van de Sociale InnovatieFabriek. Onder hen ook de kersverse Radicale Vernieuwers 2024, die met hun initiatieven grenzen verleggen en het verschil maken in de samenleving. Uit maar liefst 163 inzendingen selecteerde de jury tien finalisten: Solikoop, SODAplus, Kringwinkel Antwerpen, BC Materials, Welcome To My Garden, Enchanté, Waterland, Oranjehuis, Robi en Molenbeek Rebels.

Twee van deze Radicale Vernieuwers inspireerden de vakjury en het publiek nóg een tikkeltje meer. Zij ontvingen de jury- en publieksprijs uit handen van juryvoorzitter Lynn Van Royen. Behalve de eer krijgen ze ook coaching en een promotiepakket om hun impact verder te vergroten.

Winnaar van de juryprijs: Solikoop

Dit netwerk van solidaire kruideniers maakt gezonde voeding toegankelijk voor álle Leuvenaars, dankzij een bijzondere klantenkaart.

Solikoop maakt gezonde en duurzame voeding toegankelijk, door tot 40% korting te bieden op groenten en fruit voor wie het financieel moeilijk heeft. Solikoop heeft twee vaste en zes mobiele winkels in en rond Leuven. Uniek en innovatief is het tweeprijzensysteem: klanten met een beperkt inkomen krijgen korting, terwijl anderen een marktconforme prijs betalen.

“Ons systeem verlaagt drempels zonder stigmatiserend te zijn. We zijn geen typische sociale kruidenier: bij ons kan iedereen komen winkelen. ​ Solidaire en sociale klanten hebben dezelfde klantenkaart, die we scannen aan de kassa om te zien welke prijs ze moeten betalen. Een unieke manier van werken in Vlaanderen”, legt medeoprichter Kirsten Saenen uit.

Solikoop werkt nauw samen met verschillende organisaties, van lokale OCMW’s en buurtcentra tot scholen en woonzorgcentra. Er is steun van de Stad Leuven, de provincie Vlaams-Brabant en van Carrefour Belgium. Solikoop heeft ambities om haar impact stevig uit te breiden in Vlaams-Brabant. Zo is Halle-Vilvoorde nog onontgonnen terrein, toevallig ook de thuisbasis van Colruyt.

“Misschien moeten we eens met hen gaan babbelen”, lacht Kirsten. “Weet je waar we echt van dromen? Dat gewone supermarkten ons systeem met twee prijzen op termijn gewoon overnemen. Dat zou fantastisch zijn!”

Het is ook de reden waarom Solikoop er voor de jury bovenuit stak, vertelt juryvoorzitter Lynn Van Royen: “Bij dit initiatief vroeg de hele jury zich meteen af: wat als deze manier van werken de norm kan worden bij zowel sociale kruideniers als in gewone supermarkten? De innovatie die Solikoop neerzet, heeft veel potentieel om breed opgepikt te worden.”

Winnaar van de publieksprijs: Welcome To My Garden

Op dit internationale online platform kunnen eigenaars hun tuin gratis kunnen openstellen als kampeerplek voor trage reizigers.

Het zaadje werd geplant in 2019, toen Brusselaars Dries Van Ransbeeck en Manon Brulard een lange fietsreis maakten van Brussel naar Tokyo. “We fietsten door 21 landen en onderweg viel op hoe gastvrij de mensen overal waren”, blikt Dries terug. Toen het koppel weer thuis was, wilde het slow travel ook in België toegankelijker maken. Wildkamperen is namelijk verboden en ook campings zijn hier niet dik gezaaid. Meteen daarna kwam het land door COVID in lockdown en in 2020 zette Dries de eerste versie van Welcome To My Garden online.

“Het idee ervan was heel simpel: mensen zouden één nacht hun tent kunnen opzetten in iemands tuin, om de dag daarna weer verder te trekken. De eerste tuin waar ze konden kamperen, was die van mijn ouders.”

Dankzij social media waren er twee uur later al vijftig hosts en na twee weken stond de teller op vijfhonderd. Vandaag, vier jaar later, zijn er 7000 hosts in Europa die hun tuinen gratis openstellen voor fietsers, wandelaars en andere trage reizigers. Kampeerders betalen jaarlijks 36 euro aan het platform en kunnen daarna onbeperkt kampeeraanvragen indienen. De hosts zelf worden niet betaald voor hun tuin.

“Ook voor hen zijn er voordelen: ze leren op een laagdrempelige manier nieuwe mensen kennen, zonder dat ze daarbij hun huis moeten verlaten. Onze hosts zijn misschien wel de meest geëngageerde leden van de community. Weet je dat ze ons constant vragen hoe ze meer volk in hun tuin kunnen krijgen?”

Welcome To My Garden kreeg intussen al steun van onder meer Natuurpunt, Grote Routepaden, GR Sentiers en OpenStreetMap. In de toekomst wilt het platform ook samenwerken met toeristische diensten.

“In 2025 willen we dubbel zoveel trage reizigers helpen en ook het netwerk van hosts organisch laten groeien. Ons verhaal laat zien wat de kracht is van een groep burgers die zich verenigt voor iets waar ze in gelooft. En dat verhaal is nog láng niet uitverteld."

Over Radicale Vernieuwers 2024

De wedstrijd Radicale Vernieuwers is een initiatief van de Sociale InnovatieFabriek in samenwerking met Cera, VLAIO en Departement Werk en Sociale Economie. Ze vindt dit jaar voor de vijfde keer plaats, na eerdere succesvolle edities in 2022, 2019, 2017 en 2015. De tien laureaten ontvangen behalve de eer ook media-aandacht, coaching en een promotiepakket om hun impact verder te vergroten. De Sociale InnovatieFabriek ondersteunt sociaal innovatoren en sociaal ondernemers, die vernieuwende oplossingen in de markt zetten. In elke levensfase, vanaf de eerste ideeën tot een eventuele opschaling naar het buitenland, biedt de organisatie hen coaching en een netwerk.

Directeur Kaat Peeters vindt het fantastisch om de tien Radicale Vernieuwers 2024 vandaag samen te zien op het podium van System Shakers:  “Ons netwerkcongres is een plek waar innoverende zielen en iedereen die hen ondersteunt samenkomen. Elk jaar zie je hier kruisbestuiving tussen de deelnemers ontstaan. De Radicale Vernieuwers zo zien blinken tussen al die ondernemers en innovatoren, dat voelt als tien kaarsjes op een taart.”