België haalt slechts 4 op 51 indicatoren van duurzame ontwikkelingsdoelen

In 2015 keurden alle lidstaten van de Verenigde Naties (VN) de ‘Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling’ goed. Die definieerde 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) voor een leefbare wereld, met het oog op toekomstige generaties. Het gaat onder meer om een globale aanpak van armoede en ongelijkheid, het tegengaan van de klimaatverandering en gezondheid en welzijn voor iedereen.

Tegen 2030 zouden 193 landen die zeventien doelen moeten bereiken. Elke lidstaat verbond zich er namelijk toe om actief in te zetten op die ambitie. Opdat het niet bij woorden zou blijven, voorzag de VN een vijftigtal indicatoren. Die signaleren of er ook daden zijn, met andere woorden of beleidsmaatregelen de duurzame doelen helpen te behalen. België staat in de top 20 van landen die de doelen nastreven. Maar écht hoog scoren doen we helaas niet.

“Veel te weinig gedaan”

De afgelopen vier jaar is er in ons land veel te weinig gedaan om de duurzame doelen te halen, blijkt uit het ‘Federaal rapport inzake duurzame ontwikkeling 2019’. We zullen veel van de doelen niet halen als de huidige trends zich doorzetten, waarschuwt het Federaal Planbureau. Dat bureau onderzoekt en voorspelt zowel socio-economische zaken als milieubeleidskwesties.

Er zijn 51 indicatoren voor de SDG’s, waarvan er 22 een concreet cijfer vooropstellen. Eén cijfer is nog onbepaald, maar de overige geven een duidelijk signaal. Slechts vier indicatoren staan cijfermatig in het groen:

• blootstelling aan fijn stof
• olieverontreiniging
• de zee-oppervlakte in het Natura 2000-gebied
• onderzoek en ontwikkeling.

De zeventien andere indicatoren geven aan dat we de doelen niet halen als er niet dringend nieuwe maatregelen komen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de uitstoot van broeikasgassen, die nu te langzaam daalt. Ook onze visvangst is te weinig duurzaam en er blijken te weinig stappen ondernomen om het armoederisico te doen dalen. Verder blijkt België nog steeds een land van rokers, waar de meeste mensen kiezen voor de wagen als vervoersmiddel. Een daling daarvan komt slechts aarzelend op gang.

Meer concrete doelen nodig

Sommige overheidsdiensten nemen wel concrete initiatieven, maar te weinig om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen te halen. Sinds het begin van deze eeuw evolueerden slechts elf van de 51 indicatoren in de gevraagde richting. Een zware onvoldoende dus. Het kan ook zijn dat zelfs die elf lichtpuntjes niet volstaan vanwege een gebrek aan concrete doelen. 

Nieuw maatregelen zijn dus broodnodig. Zo wil het Planbureau een ‘federaal plan voor duurzame ontwikkeling’, dat een toekomstige coalitie dient op te nemen in het regeerakkoord. De nieuwe regering moet ook nagaan of er voldoende gebeurt om de duurzame doelen tegen 2030 te verwerven. Enkel zo kan men een cultuur van duurzame ontwikkeling tot stand brengen.

Het Planbureau vraagt beleidsmakers ook om de interfederale samenwerking voor duurzame ontwikkeling te hervatten. Die is sinds eind 2017 bijna tot stilstand gekomen. Alleen met vereende krachten kan er een strategie voor duurzame ontwikkeling uitgestippeld worden, aldus het Planbureau.

Scandinavische landen in top drie

Volgens António Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Staten, worden de komende jaren “een cruciale periode om de planeet te redden en duurzame, inclusieve menselijke ontwikkeling te bereiken.” Misschien moeten we daarom eens te rade gaan bij de Scandinavische landen. Denemarken staat namelijk bovenaan de lijst van onderzochte landen. Daarop volgen Zweden en Finland.

Vlak onder het Scandinavische trio prijkt Frankrijk, dat 81,5 haalt in de Global SDG Index. Ter vergelijking: onze zuiderburen stonden in 2017 slechts elfde, met een score van 77,9. Ons land haalde toen 77,4, terwijl we nu aan 78,9 zitten. Een vooruitgang, dat zeker, maar we daalden wel van de twaalfde naar zestiende plek…

Beoordeel zelf de balans van de 51 SDG-indicatoren op de website www.indicators.be

Je kan het Federaal Rapport ‘Welke prioriteit voor duurzame ontwikkeling?’ nalezen op de website van het Federaal Planbureau.