Nederlands stedelijk experiment gaat creatief om met afvalstromen

De voormalige werf is één van de meest unieke stedelijke experimenten in Europa. De oude woonboten op het zwaar vervuilde terrein zijn verbouwd tot duurzame werkplekken. Er is ook een cultureel centrum rond duurzaamheid, een café-restaurant, ruimtes voor verhuur en een drijvend hotel. Een meanderende steiger verbindt alle ruimtes.

Rondom de boten: bodemreinigende planten om de vervuilde grond te zuiveren.

Maar de Ceuvel is nooit af. Tijdens klusdagen maken vrijwilligers het terrein nog duurzamer.

Speeltuin voor duurzame technieken

De Ceuvel wil duurzame technologie integreren op het terrein. Met De Cleantech Playground voorzien ze zoveel mogelijk in hun eigen elektra. En hun eigen afval verwerken ze op innovatieve, nieuwe manieren. Ze willen laten zien dat omgaan met afval(stromen) binnen een kleinschalig gebied ook op een alternatieve manier kan.

De ambitie: zichzelf en de technieken continu aanpassen, verbeteren en uitbreiden. Daarom werken ze samen met nieuwe technische partners, onderzoeksinstituten en gemeenten.

Overzicht van duurzaamheid op De Ceuvel

Circulair Buiksloterham

De Ceuvel ligt in het oude industriegebied Buiksloterham. Deze vervuilde industriële zone onderging een transitie naar een duurzame woonwijk. Op dit moment realiseren ze er allerlei duurzame projecten. Hieronder:

• vele zelfbouwkavels.
• duurzaam wonen op het water Schoonschip.
• PEK Ecostroom en de Biogasraffinaderij van Waternet.

Composttoiletten

Het was niet mogelijk om riolering aan te leggen door de vervuiling van de grond. Daarom zijn alle kantoorboten voorzien van een droog composttoilet. Ze verbruiken dus geen water en produceren waardevolle compost. De compost uit deze toiletten wordt in de tumbling composter verder verwerkt tot veilige compost.

Warmtepompen

Iedere kantoorboot is voorzien van een lucht/lucht-warmtepomp. Zestig procent van de warme lucht die de boot verlaat, wordt hergebruikt voor binnen. Daarnaast haalt ze warmte uit de buitenlucht voor binnen in elke boot. Deze pomp werkt op stroom, waardoor er geen gasleiding nodig is. De zonnepanelen op de kantoren produceren de stroom.

Helofytenfilters

Door middel van biofiltratiesystemen (helofytenfilters) naast de boten wordt het afvalwater van de keukenspoelbakken gezuiverd. Zand, grind en schelpjes helpen om de grotere stukken uit het water te filteren. Een biologische laag met perliet en planten neemt organische stoffen als fosfor en nitraat op. Na zuivering wordt het water veilig in de bodem geïnfiltreerd.

Fytoremediatie

De Ceuvel vermindert de vervuiling van de grond (PAK’s en zware metalen) met behulp van planten. Geen gebruikelijke bodemsanering dus waarbij vervuilde grond tot een bepaalde diepte wordt afgegraven en elders gestort. Wel een ‘Zuiverend Park’: een groene omgeving met een specifieke set van planten die de vervuiling opnemen, stabiliseren of afbreken. De wijze van de beplanting en het onderhoud is voortdurend in ontwikkeling om zoveel mogelijk te leren. En om die kennis door te geven aan het grote publiek.

Zonnepanelen en digitale munt

De Ceuvel is uitgerust met meer dan 150 zonnepanelen. De meeste liggen op de boten. Ze wekken gemiddeld 36.000 kWh per jaar op. Dit is genoeg om de kantoren te voorzien van stroom voor de warmtepompen en hun eigen energiebehoefte. De rest van de stroom gaat naar een groene energieleverancier. Daarnaast kunnen gebruikers van zonnepanelen ook hun lokale energie uitwisselen. De aankoop en verkoop gebeurt met een digitale munt, de Jouliette.

Struviet reactor

Voedingsstoffen zoals fosfaat en stikstof zijn essentiële elementen voor planten om te groeien. De Ceuvel herwint deze stoffen uit hun afvalstromen. Zo onderzoeken ze methoden voor het terugwinnen van nutriënten uit urine door gebruik van hun struviet reactor. Deze fosfaatkristallen worden gecombineerd met andere lokale nutriënten. Het resultaat dient als meststof voor lokale voedselproductie in de groentekas.

Upcycling

De Ceuvel is grotendeels gebouwd uit restmateriaal. Oude woonboten zijn geupcycled tot creatieve, energie-efficiente kantoren. Mét tweedehandse materialen uit heel Nederland. De werkplaats tegenover het café maakt regelmatig nieuw geupcycled meubilair van oud industrieel metaal en hout. En bankjes van oude boten. Natuurlijk scheiden ze ook al het afval: glas, plastic, papier, gft, en rest.

Groentekas

Een sleutelonderdeel voor het sluiten van de nutriëntenkringloop op De Ceuvel is de groentekas. Deze produceert groenten en kruiden voor het café. Hiervoor maken ze gebruik van een aquaponics systeem met vissen en planten. De planten breken de stikstofrijke uitscheiding van de vissen af in nutriënten. En ze leveren schoon water weer terug aan de vissen. Zo ontstaat een natuurlijke symbiose.