Wat de cultuursector aan duurzaamheidsinspanningen doet en wat andere sectoren hiervan kunnen leren

8 conclusies over duurzaamheidsinspanningen in de culturele sector

• Concert- en eventzalen hebben nog progressiemarge wat betreft isolatie en andere energiebesparende maatregelen.
• De intrede van herbruikbare bekers stijgt, wat de afvalberg doet verminderen.
• Het hergebruik van regenwater voor sanitair is een opportuniteit, voor factuur en milieu.
• Het vervoer van en naar concerten heeft een groot aandeel in de ecologische voetafdruk, een betere bereikbaarheid met het openbaar vervoer is dus noodzakelijk.
• Eco-teams doen duurzaamheid leven in de organisatie.
• Ecologie staat los van marketing. Het is een kwestie van verantwoordelijkheid opnemen, maar de rol van ‘bewustmaker’ kan nog groeien.
• Geld mag geen thema zijn als er een terugverdieneffect aan de investering gekoppeld is.
• De culturele sector is vragende partij voor begeleiding en advies.

Bron

• Thesis Duurzame Muziekpodia
• Onderzoek Fietsen door het kunstenveld naar morgen
• Onderzoek Green Track Antwerpen rond Mobiliteit

In detail

Energie

• De sterkst ecologisch actieve zalen zijn de organisaties die beroep deden op zowel een intensieve milieucoaching als op de uitvoering van meervoudige energiescans. Muziekpodia kunnen dan ook best te rade gaan bij deskundige coachingsorganisaties.
• De stelling dat ecologie duur is, blijkt een dogma te zijn. Het wordt misschien ook wel al te vaak als excuus gebruikt. Ecologie betekent echter niet alleen besparen op energie, maar ook op de energiefactuur.
• Een concertzaal moet actief durven onderhandelen met betrokken energieleveranciers en technische ondernemingen.
• Muziekpodia kunnen hun expertise ook delen met elkaar. Die organisaties die reeds een vergaande ecologische werking hebben ontwikkeld, zouden hun expertise beschikbaar moeten stellen voor anderen.

Recyclage

• Herbruikbare of recycleerbare bekers kunnen de grote hoeveelheid restafval na een concert aanzienlijk verkleinen.
• Het papierverbruik kan door een consequent beleid worden teruggedrongen.
• Het hergebruiken van regenwater is de grootste aanbeveling. Enkele concertzalen geven al het goede voorbeeld door drinkbaar spoelwater te vervangen door regenwater.

Mobiliteit

• Muziekpodia kunnen een actieve rol spelen in het promoten van auto-alternatieven. Uit onderzoek blijkt dat vervoer van en naar concerten verantwoordelijk is voor een groot aandeel in de ecologische voetafdruk van concertzalen.
• Muziekpodia kunnen mensen bewegen tot het thuislaten van de auto door het aanbieden van alternatieven en het belonen van ecologisch vriendelijke vervoerskeuzes.
• Bij de automobilisten is carpoolen wel goed ingeburgerd. In Antwerpen zat bijvoorbeeld 63% met twee of meer personen in de wagen. Bijna de helft van deze groep is bereid om over te stappen op openbaar vervoer als de uren van het programma aangepast zouden worden aan deze van De Lijn.
• Aan de fietsinfrastructuur is nog werk. Bijvoorbeeld in Antwerpen kon 60% van de fietsers zijn fiets niet stallen aan de culturele instelling.

Interne werking

• Een intensieve coaching van buitenaf blijkt succesvol in het creëren van een duurzame werking, maar anderzijds is het niet voldoende om het voortbestaan van die werking te garanderen.
• Het is belangrijk met werkgroepen te werken die bestaan uit werknemers van de organisatie zelf. Eco-teams geven hierop het beste antwoord.
• Muziekpodia kunnen ook leren van elkaar. Uit dit onderzoek blijkt dat slechts weinigen op de hoogte zijn van de manier waarop andere organisaties ecologisch werken.

Publiekswerking

• Muziekpodia lijken zich sterk te distantiëren van een ‘ecologisch imago’, als zijnde een marketing-gimmick. Voor hen staat ecologie los van marketing, het is een kwestie van verantwoordelijkheid opnemen ten opzichte van de maatschappij.
• Dat muziekpodia beweren maatschappelijk verantwoordelijk te zijn, wijst op een doordachte ingesteldheid. Toch houdt maatschappelijke verantwoordelijkheid meer in dan alleen het toepassen van het juiste gedrag. Maatschappelijke verantwoordelijkheid verwijst ook naar een gedeelde plicht, het zorgen voor ‘die ander’ uit de maatschappij. In dit opzicht kunnen muziekpodia nog heel wat leren.

Ecologie kost geld

• Vooral een gebrek aan geld vormt een beperking voor duurzame investeringen. Wel is iedereen het erover eens dat geld geen barrière mag vormen om kleine inspanningen te doen en dat er een terugverdienelement aan gekoppeld is.

Andere conclusies

• Er bestaan geen belemmeringen om een ecologisch duurzame werking te integreren.
• Maken meer inspanningen moeilijker: gebrek aan informatie, financiële middelen, tijd, praktische zaken, personeel en medewerkers, en samenwerking.
• Er is niet voldoende informatie op maat en er is nood aan goed werkende praktijkvoorbeelden.
• Het gebrek aan samenwerking wordt wel eens geweten aan de specifieke planning van elke organisatie en het gebrek aan een (overkoepelende) trekker.
• De artistieke vrijheid kan een belemmering vormen voor een volledig duurzame kunstenpraktijk.

Tot daar enkele conclusies. Toch is er nood aan meer inzicht in de rol die de cultuursector kan spelen in het (aanzetten tot) verduurzamen. (Lees hierover meer in deze column van Elke De Beukelaer - Pulse)

Hebt u interessante info over duurzaamheid in de cultuursector die u met ons wil delen? Of wilt u meedoen aan een publieksonderzoek door bij uw stakeholders na te gaan of ze willen weten wat u doet en of ze dit belangrijk vinden? Laat het ons weten via info@mvovlaanderen.be .