Visserijrapport brengt duurzaamheid Vlaamse visserij in kaart

In 2011 zijn de Belgische vissersvaartuigen goed voor een aanvoer van 20.138 ton, 2% meer dan in 2010. De belangrijkste aangevoerde soorten in de Belgische visserij zijn in 2011 schol (6.057 ton), tong (3.430 ton) en rog (1.519 ton).

Visserij in een gezond ecosysteem

Het economische en ecologische aspect van de visserij zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Gezonde visbestanden zijn immers een absolute voorwaarde voor de rentabiliteit van de visserijsector.

Op het Europese niveau ontstond de voorbije decennia een geïntegreerd maritiem beleid. Het voorlopige sluitstuk daarvan is de mariene strategie: lidstaten die een maritieme regio delen, leggen gezamenlijk hun normen voor een goede milieustatus vast en nemen maatregelen om tegen 2020 de visserijsector verder te verduurzamen.

Minder bodemberoering

De Vlaamse vloot bestaat voornamelijk uit boomkorvaartuigen, waarbij met een viskotter twee sleepnetten over de zeebodem worden getrokken. Om de impact op het mariene milieu te verminderen, is het merendeel van de vaartuigen de laatste jaren overgeschakeld op milieuvriendelijkere vistechnieken met minder bodemberoering en een hogere energie-efficiëntie. Voor die continue innovatie kan de sector een beroep doen op het Europees Visserijfonds en het Financieringsinstrument voor de Vlaamse Visserij- en Aquicultuursector.

Tewerkstelling en arbeidsomstandigheden

Momenteel zijn er 439 erkende zeevissers actief in de Vlaamse vloot. Het Fonds voor Scheepsjongeren moet een nieuwe generatie warm maken voor de sector, maar er zijn vele andere kapers op de kust, zoals baggeraars en de toeristische sector.

Vooral bij de omschakeling naar nieuwe duurzame vistechnieken blijkt de zoektocht naar personeel problematisch, waardoor opleiding en begeleiding aan boord een steeds belangrijkere rol spelen. De Belgische vissers genieten door de wet van 2003 wel inkomenszekerheid tijdens de zeereis, terwijl in 95% van de zeevisserij op wereldschaal nog altijd het principe ‘no catch, no pay’ geldt.

Tegelijkertijd investeert de sector steeds meer in het welzijn van de vissers en de veiligheid aan boord. Zo neemt de kans op dodelijke incidenten af dankzij het Man over Boord-systeem. Wanneer iemand in het water valt, gaat binnen de vijf seconden aan boord een alarm af door het detectiesysteem dat verwerkt is in het reddingsvest van elk bemanningslid. De Vlaamse overheid zet met haar ontwikkelingsstrategie voor het Belgische kustvisserijgebied sinds mei 2011 volop in op een verdere versterking van de sociale pijler.

Aquacultuur, een sector met toekomst

Europa en Vlaanderen investeren steeds meer in de ontwikkeling van een duurzame aquacultuur, die de groeiende vraag naar visproducten deels moet opvangen. Vlaanderen beschikt nu al over kennis- en onderzoeksinstellingen met internationale erkenning, maar ziet dat niet of nauwelijks vertaald in lokale productie. Gezien de uitdagingen en het ontwikkelingspotentieel in Vlaanderen werd in september 2012 het Vlaams Aquacultuurplatform opgericht, dat de sector moet aansturen.

Een gedragen rapport met kwaliteitscontrole

Het eerste afzonderlijke Visserijrapport bouwt voort op de visserijhoofdstukken in het Landbouwrapport 2008 en 2010. Het Departement Landbouw en Visserij schreef het rapport met de hulp van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) en het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). Visserijexperts binnen en buiten het beleidsdomein Landbouw en Visserij lazen de teksten na en droegen zo bij tot de kwaliteit van het rapport. De opmaak van het Landbouwrapport en Visserijrapport werd begeleid door een stuurgroep, die daarvoor vijf keer bijeenkwam. De stuurgroep bestaat uit afgevaardigden van de Strategische Adviesraad Landbouw en Visserij (SALV), die het maatschappelijke middenveld vertegenwoordigt, en andere experts.

Bron: Departement Landbouw en Visserij