Raakt een leefbaar loon op de EU-agenda?

De manier waarop we vandaag met kleding omgaan… is niet bepaald duurzaam. Een EU-burger consumeert gemiddeld 26 kg textiel (kledij, schoenen en huishoudtextiel) per jaar. Daar kruipen 1,3 ton primaire grondstoffen, honderdduizend liter water en 700 m² land in en er komt 11 kg afval, 650 kg CO2 en een hoop microplastics uit. Dat zijn de milieueffecten, op sociaal vlak is het niet anders. Als wij een kledingstuk kopen voor € 30, mag je ervan uitgaan dat de arbeider die het maakte net geen twintig cent kreeg. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille; door de lage lonen is onze kleding eigenlijk te goedkoop, kopen we meer stukken en dragen we ze minder, laat staan dat we ze zouden herstellen. Een leefbaar inkomen voor textielarbeiders zou zo’n 35 miljoenen mensen uit armoede kunnen helpen en tegelijk 65,3 miljoen ton CO2-uitstoot schrappen. Dat is dus exact wat het Europees Burgerinitiatief van Good Clothes Fair Pay in gedachten heeft.

Hoe doen we dat?

Burgers van de Europese Unie kunnen een onderwerp rechtstreeks op de wetgevende agenda van de Europese Commissie zetten. Ze moeten daarvoor wel met 1 miljoen zijn en op een jaar tijd allemaal hun handtekening onder het initiatief zetten. In 2022 ging de Good Clothes Fair Pay-campagne van start en ondertussen zijn ze de kaap van honderdduizend handtekeningen gerond. Dat is een sterk signaal naar internationale partners om zich bij de campagne aan te sluiten en de actie in een stroomversnelling te brengen voor de deadline op 19 juli 2023. Het is dus het uitgelezen moment om een sterk statement te maken, want de sterren (waarmee we bedoelen: de Europese agenda) staan nu nét goed. Dat zit zo.

De CSDDD

Een succesvol Europees Burgerinitiatief is nog geen garantie dat de Commissie effectief een bijpassende wet doorvoert. Maar! Op dit moment zit er een bijzonder ambitieus voorstel in de Europese pijplijn: de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Heel kort door de bocht komt die hele mond vol neer op het volgende. Bedrijven die onder de richtlijn vallen, zullen due diligence of gepaste zorgvuldigheid moeten aanwenden doorheen hun wereldwijde waardeketen. Dat houdt onder meer in dat ze actief moeten uitzoeken of er geen mensenrechten geschonden worden bij hun onderaannemers en leveranciers, en dat overal ter wereld (hetzelfde geldt voor milieurisico’s). Als ze sociale of ecologische wantoestanden aantreffen, moeten de bedrijven samen met hun leveranciers aan een oplossing werken. Het is niet de bedoeling dat ze het zomaar aftrappen, want dan zouden de arbeiders zelf zonder inkomen vallen.

Wat het Good Clothes Fair Play-initiatief wil bereiken, past dus perfect in het opzet van de CSDDD. Het voorstel is expliciet bedoeld als een concrete invulling van de algemene principes van de richtlijn. Een vernuftige strategie want de EU kan moeilijk het eigen voorstel gaan afdwingen als het de filosofie erachter niet wil toepassen in een van de sectoren waar dat het meest nodig is. Dit is dus het moment waarop zo’n handtekening op het internet eens echt iets kan uithalen.

Ga ervoor.