Hout couture: de duurzame houtrevolutie komt eraan

In Nederland, Japan en elders op de wereld zullen in de toekomst woontorens en wolkenkrabbers uit hout worden opgetrokken. Dergelijke gebouwen vormen de voorhoede van een duurzame houtrevolutie die zich de komende jaren moet voltrekken. De toepassing van hout zal niet beperkt blijven tot gebouwen: ook auto’s, machine-onderdelen, plastics en verpakkingsmaterialen worden in de toekomst mogelijk uit hout gemaakt.

De voordelen

En dat heeft een enorm voordeel: door hout grootschaliger in te zetten, voorkomen we de uitstoot van het broeikasgas CO2. Wanneer je aan duurzaam bosbeheer doet (door gekapte bomen te vervangen door nieuwe bomen en te zorgen dat het bos gezond en leefbaar blijft), kun je hout oogsten zonder de natuur te beschadigen. Met dat hout kun je bouwen zonder veel fossiele energie. Bovendien gebruik je geen of minder materialen zoals plastic, aluminium, beton of staal. De productieprocessen van die materialen verbruiken ook veel fossiele brandstoffen.

Nieuwe bewerkingen van hout

Uiteraard moet hout bewerkt worden voor die verschillende toepassingen. Het hout dat in bouwprojecten wordt gebruikt, heet CLT (Cross Laminated Timber) of kruislaaghout. Het zijn kruislings op elkaar gelijmde lamellen die samen steviger zijn. Een andere vorm van hout die voor bouwprojecten interessant is, is doorzichtig hout. Door de lignine, een organisch polymeer in hout dat goed aan cellulose bindt, uit het hout te halen en het hout vervolgens te vullen met een doorzichtige vloeistof, kun je de stevigheid behouden en transparant hout maken. Dat is een goede vervanging voor bijvoorbeeld matglas (want 100% doorzichtig is het niet). Dergelijk bewerkt hout houdt overigens tien keer meer warmte vast dan glas, wat betekent dat je minder energie nodig hebt om een ruimte op temperatuur te houden. Zo worden gebouwen duurzamer, onder meer omdat de productie van glas meer energie verbruikt dan die van transparant hout.

Staal van hout?

Maar ook voor auto’s kan bewerkt hout nuttig zijn. In Maryland zijn onderzoekers erin geslaagd hout om te toveren tot een staalachtig materiaal. Door de kleine kanaaltjes te verwijderen waarlangs de boom water en voedingsstoffen verspreidt, maak je het materiaal tien tot twintig keer sterker dan onbewerkt hout. Daardoor kan het zelfs geschikt zijn voor de vliegtuigindustrie, auto’s en windmolens. Ook de zware metalen in batterijen kunnen mogelijk vervangen worden door hout. Momenteel wordt daar nog volop onderzoek naar gedaan.

Een andere brandstof

En misschien zal hout zelfs een duurzaam alternatief kunnen zijn voor olie en andere fossiele brandstoffen. In Zweden wordt onderzoek gedaan naar houtraffinaderijen, waarin de nuttige delen van hout hergebruikt kunnen worden. Chemische centrales die alle bestanddelen uit hout kunnen trekken en er nieuwe materialen van kunnen boetseren, zouden bovendien afval zoals gft en huisafval kunnen verwerken. Daarmee zouden we met ons afval een duurzaam alternatief voor olie kunnen produceren: methanol.

De houtrevolutie

Hoewel die plannen voorlopig nog toekomstmuziek zijn, kan het allemaal heel snel gaan. Er is voldoende hout op aarde voor zo’n houtrevolutie: we zouden er ongeveer een vijfde van de fossiele industrie mee kunnen vervangen. De houtsector kan dus zeker een belangrijke bijdrage leveren. Volgens experts heeft de houtrevolutie in elk geval kans van slagen.

Knock on wood.