Goedkope elektrische motorfietsen en auto’s boosten e-mobiliteit in Afrika

Veel mensen in Afrika hebben momenteel geen toegang tot een stroomnet en zijn afhankelijk van schadelijke energiebronnen. Toch kan dat snel veranderen. De uitbundige zonneschijn biedt immers veel potentieel om hernieuwbare energiesystemen op te zetten. Zowel Afrikaanse bedrijven als partners uit de rest van de wereld zien de mogelijkheden en lanceren e-initiatieven om de transitie op gang te trekken.

Elektrische motorfietsen

Met stip op één: elektrische brommers, moto’s en driewielers. In Rwanda gaan de elektrische motorfietsen van Rwanda Electric Motors vlotjes over de toonbank, en het bedrijf biedt ook opties aan om bestaande modellen te elektrificeren. Zowel de eigen motorfietsen als de omgebouwde voertuigen maken gebruik van verwisselbare batterijen. Die gaan tot 100 km mee en kunnen op 3 minuten tijd verwisseld worden bij een netwerk van wisselstations. Het merendeel van die stations produceert zelf duurzame energie op basis van zonnepanelen: een win-win, dus.

De regering van Rwanda ondersteunt de elektrische golf met een ambitieus programma om alle 46.000 ‘boda boda’s’ of motortaxi’s in het land te elektrificeren. Ook andere landen in Afrika zien de voordelen: zo wil Oeganda gratis elektrische voertuigen uitdelen aan alle boda boda-bestuurders. De Keniaanse overheid werkt dan weer samen met de succesvolle Afrikaanse start-up Spiro om 1 miljoen elektrische motorfietsen aan de man te brengen en 3.000 wisselstations te bouwen. Het milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) ondersteunt de transitie en werkt zelf ook actief mee aan de introductie van elektrische twee- en driewielers in 9 Afrikaanse landen: Ethiopië, Togo, Kenia, Rwanda, Oeganda, Burundi, Madagascar, Sierra Leone en Tanzania.

Goedkope Chinese EV’s

Ook op de Afrikaanse automarkt kan e-mobiliteit op belangstelling rekenen. Momenteel kopen veel Afrikaanse bestuurders een betaalbare tweedehandswagen uit Europa of de VS. Die wagens zijn vaak al 7 of 8 jaar oud en kampen al snel met (dure) mankementen. Bovendien gaat het in 99% van de gevallen om vervuilende verbrandingsmotors in regio's waar brandstof niet altijd makkelijk verkrijgbaar is.

Een nieuwe wagen was tot voor kort geen optie voor de gemiddelde Afrikaanse koper. Maar nu China de markt overspoelt met betaalbare kleine e-wagens, zoals de Wuling Bingo of de BYD Seagull, kan het tij wel eens keren. Als de prijs onder de 15.000 à 20.000 euro kan blijven – en daar ziet het wel naar uit -, zullen veel kopers hun prijzige oude brandstofwagen graag inruilen voor een gloednieuw elektrisch exemplaar. In landen als Zimbabwe, Tanzania, Gambia, Kenia of Ghana kan dat een ware revolutie teweegbrengen.

Een andere optie is elektrische mobiliteit aanbieden als een dienstverlening. Dat is het opzet van de Brits-Rwandese startup OX Delivers. Zij ontwikkelden een kleine elektrische vrachtwagen, speciaal ontworpen voor de vaak erbarmelijke, onverharde wegen in Rwanda. Door de gebrekkige infrastructuur zijn transportkosten en levertermijnen een groot probleem voor de inwoners van afgelegen regio's, die hun producten in de stad willen verkopen. Via OX Delivers kunnen ze cargoruimte huren in een van de vrachtwagens voor een prijs vergelijkbaar met die van de traditionele fietskoeriers.

De startup probeert prijzen laag te houden door het hele productieproces van de vrachtwagens zelf in handen te houden en zoveel mogelijk lokaal te organiseren. De onderdelen komen wel nog uit Engeland, maar worden als aparte stukken in containers uitgevoerd. Zo kunnen ze het materiaal voor zes vrachtwagens vervoeren op evenveel ruimte als twee afgewerkte voertuigen. De onderdelen worden door Rwandese werkkrachten geassembleerd op basis van een handleiding in IKEA-stijl. Eens in dienst kosten de vrachtwagens ongeveer half zoveel in werkingskosten als een ouderwetse dieselvrachtwagen.