Sociaal ondernemerschap
Definities
We definiëren sociaal ondernemerschap als innovatieve, sociale waarde creërende activiteiten die plaatsvinden in verschillende omgevingen: zowel in niet-winstgedreven (non profit) als in winstgedreven (profit) omgevingen.
Een sociale onderneming is een onderneming die boven alles aan een maatschappelijke uitdaging wil werken. Met andere woorden: vooral 'maatschappelijke winst' wil genereren. Dit doet ze door een sociaal probleem of marktfalen in te perken, een sociale behoefte of uitdaging in te vullen en dat op een ondernemende, marktgerichte wijze. Dat wil zeggen: door eigen inkomsten te genereren en zo zelfvoorzienend te zijn.
Veel sociale ondernemers vinden we terug in de 'sociale economie'. Dat is een verzamelnaam van organisaties, bedrijven en initiatieven die de realisatie van enkele maatschappelijke meerwaarden voorop stellen en bepaalde basisprincipes respecteren:
- voorrang van arbeid op kapitaal;
- democratische besluitvorming;
- maatschappelijke inbedding;
- transparantie;
- kwaliteit en duurzaamheid.
Door de finaliteit van haar activiteiten, de democratische besluitvorming en de manier van opbrengstverdeling onderscheidt ze zich van de privé-sector (ook wel “zakelijke” of “reguliere economie” genoemd).
Goede ondernemers
Sociale ondernemers moeten van vele markten thuis zijn. Maar ze moeten in de eerste plaats goede ondernemers zijn. Sociale ondernemingen moeten - zoals alle ondernemingen - een concurrentievoordeel vinden en dat zo scherp mogelijk uitspelen. Met andere woorden: ook sociale ondernemingen moeten fungeren in een cultuur van klantgerichtheid, lage kosten, scherpte, kwaliteit, hard werken, optimaliseren, …
Maar dus ook in profit omgevingen vinden we sociaal ondernemerschap terug. Vaak in coöperaties maar ook in andere 'klassieke' ondernemingsvormen. Sommige bedrijven lijken 'klassiek' - doordat ze bijvoorbeeld producten verkopen en daar winst mee maken - maar zijn wel degelijk sociale ondernemingen.
Bij nader inzien zijn ze immers opgestart als een manier om niet middelen uit bijvoorbeeld subsidies, maar wel uit 'de markt' te halen om primair een sociale missie te realiseren. Sommige organisaties (verenigingen, groepen, stichtingen, ...) zijn heel sterkte sociale innovatoren maar dan weer geen sociaal ondernemers - omdat ze niet marktgericht werken.
Kenmerkend voor sociale ondernemers is dus dat ze hun missie op een ondernemende, marktgerichte manier realiseren. Denk aan de verkoop van producten, het verhuren van diensten, het vermarkten van kennis, ...
Sociale innovatie
Wanneer verschillende actoren, verschillende expertises of verschillende hulpmiddelen op een nieuwe manier verbonden worden om een maatschappelijke behoefte in te vullen, spreekt men van 'sociale innovatie'. Het is een innovatieve oplossing voor een maatschappelijk belangrijke uitdaging die resulteert in een product, dienst, organisatiemodel en/of methode.
- Het 'sociale' slaat op het feit dat de innovatie een maatschappelijke behoefte (maatschappelijke uitdaging) aanpakt. Denk aan multidimensionele maatschappelijke problemen van de meest kwetsbare groepen in de samenleving. Of aan klimaatverandering. Of aan eenzaamheid in een stadscontext.
- Een oplossing is 'innovatief' als het gaat over een nieuw of significant beter(e) product, dienst, proces, marketingmethode en/of organisatiemodel. Het gaat dus over zowel 'dit heeft nog nooit iemand bedacht' ideeën als over het toepassen van bestaande ideeën op een nieuwe doelgroep of over het opschalen van een project rond een nieuwe maatschappelijke uitdaging.
Meer info en bronnen
- De Sociale Innovatiefabriek promoot, begeleidt en ondersteunt sociaal ondernemerschap en sociale innovatie ten voordele van maatschappelijke uitdagingen.
- De Punt
- Flanders DC
Gerelateerde inhoud
-
Drie auteurs van de Social Enterprise NL en de Sociale InnovatieFabriek verzamelden de verhalen van tientallen sociaal ondernemers uit Vlaanderen en Nederland die met hun bedrijf maatschappelijke uitdagingen aanpakken zoals de werkgelegenheid voor kansengroepen, de toekomst van jongeren, vergrijzing, ruimte en voedsel, energietransitie, circulaire economie en ondernemerschap.
-
Stadshout.be is een initiatief van Sam Ponette en Michiel Van Hove. Het eerste project van Stadshout.be, omvat de recuperatie van bijna 100 stammen van de Antwerpse Leien. Recent hielden ze een proef ‘zaagmoment’ bij Natuur- & Landschapszorg in Ekeren.
-
Wil je graag participatief of coöperatief ondernemen? Kan je als ondernemer daarvoor kansengroepen inschakelen? Heb je hiervoor een sterk idee, maar kan je wel wat hulp gebruiken om dit uit werken?
De Vlaamse overheid wil jou daar graag bij ondersteunen! We hebben een kort en krachtig programma, waarbij experts jouw idee naar een uitgewerkt ondernemingsplan loodsen.
-
Op 29 november 2018 is het zover. Dan wordt de Award Inclusieve Onderneming 2018 voor de eerste keer uitgereikt. Vooraleer het zover is loopt er eerst nog een Award-campagne, die inclusieve ondernemingen een dagboek biedt om zelf een uitgebreide visibiliteit te creëren.
Wat houdt die Award Inclusieve Onderneming in? Waarom organiseert het Sterpunt Inclusief Ondernemen deze Award? Hoe kan jij met je onderneming deelnemen?
-
Tot 11 juni 2018 kan jouw organisatie een projectvoorstel indienen dat een meerwaarde heeft voor de circulaire economie. Het ING Fonds ondersteunt degenen die hun vaardigheden en beroep uitoefenen met het oog op een optimaal gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Goedgekeurde projecten kunnen op een financiële steun rekenen van tussen de €5000 en €25.000.
De Koning Boudewijnstichting zorgt voor de organisatie van deze oproep.
-
Onderhoud van hydranten in Roeselare, beroepsopleidingen op de werf van wegenbouwbedrijven in Antwerpen, groenonderhoud in Aalst ... Het zijn allemaal projecten die het resultaat zijn van overheidsaankopen met een sociale impact.