Internationaal ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen stopt niet aan de grenzen van de onderneming. Zeker in het buitenland kan u voor ethische dilemma’s komen te staan: milieuvraagstukken (bedrijfsafval, energiebesparing, transportkeuzes, …) en sociale kwesties (veiligheid en gezondheid, kinderarbeid, andere waarden en normen, …). 

Duurzaam internationaal ondernemen betekent dat bedrijven in hun internationale relaties met afnemers, leveranciers of partners oog hebben voor het evenwicht tussen economische prestaties enerzijds en de sociale en ecologische effecten daarvan anderzijds, rekening houdend met de plaatselijke institutionele, sociale en culturele context.

Maar ook als u geen vestiging hebt in het buitenland loopt u risico's: productie- en handelsketens worden steeds complexer; vaak gaat de keten terug tot (ver) in het buitenland waar producten of onderdelen worden geproduceerd. De verantwoordelijkheid van Belgische ondernemers is ook grensoverschrijdend.

U moet weten waar grondstoffen vandaan komen, wat er speelt bij toeleveranciers en door wie producten vervaardigd worden. Lees daarom zeker ook wat meer over 'ketenbeheer' en 'duurzaam aankopen'

Er zijn best een aantal redenen waarom internationaal opererende ondernemingen (of het om export of import gaat) best expliciet rekening houden met de verschillende dimensies van duurzaamheid.

• Delokalisatie en het groeiend belang van duurzaamheid: de prijsdruk om competitief te blijven zet vele ondernemers uit Vlaanderen er toe aan om delen van hun productie naar andere landen uit te besteden. Terwijl duurzaam ondernemen in eigen land al enkele jaren op de agenda staat, komt er nu ook meer en meer aandacht voor de duurzame kanten van internationaal ondernemen.
• Reputatiemanagement: een goede reputatie behouden of zelfs verbeteren is van groot belang voor elk bedrijf. Een slechte reputatie is een ramp, zeker nu de mondialisering en de informatietechnologie ervoor zorgen dat zo'n reputatie razendsnel de wereld rondgaat. 
• Rendement: als een onderneming haar lokale werknemers bijvoorbeeld goede arbeidsomstandigheden en opleidingen biedt, zal dit haar productiviteit ten goede komen en zal ze gemakkelijker goed geschoolde medewerkers kunnen aantrekken. 
• Verhoogde maatschappelijke druk: ngo's verhogen dan weer de druk op de ketel door gerichte campagnes die vaak een hoog mediatiek gehalte hebben. En een goede relatie met de locatie bevolking zorgt voor een 'license to operate'. Lees hierover ook meer bij 'maatschappij en buurt'
• Toenemende regelgeving: de internationale wetgeving rond duurzaamheidsthema's breidt steeds verder uit. De OESO Richtlijnen maken duidelijk wat de overheid van bedrijven verwacht op het gebied van mvo in internationale context. Ze maken samen met de richtlijnen van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), de Verenigde Naties (Global Compact) en ISO 26000 deel uit van het Internationaal mvo kader. 
• Risicomanagement: wie duurzaam onderneemt, is bekommerd om de veiligheid van zijn werknemers en om zijn omgeving, en stemt zijn beleid daar dus op af. Automatisch verkleint dan ook het risico op ongelukken of op andere onvoorziene situaties.

Aan duurzaam internationaal ondernemen hangt een prijskaartje. Hoe hoog, valt niet eenduidig te zeggen. Veel hangt immers af van de aard van de activiteiten en van de grootte van een bedrijf. Inspelen op concrete problemen ter plaatse vergt bovendien een andere investering dan het invoeren van een geïntegreerde aanpak waarbij duurzaam internationaal ondernemen in de verschillende processen van de bedrijfsvoering (productie, HRM, …) wordt ingebed.

Die processen opstarten kost tijd en geld: de tijd om te communiceren met de relevante stakeholders en om processen te integreren en de kost van de investeringen in mensen, ecologische installaties of extern advies. Maar deze kost wordt een rendabele investering, want een duurzaamheidsbeleid brengt ook op, bijvoorbeeld door de reputatiewinst.

Bronnen - meer informatie

• Flanders Investment & Trade
• FOD Economie
• Meer informatie over MVO-risico's gerelateerd aan landen en producten/diensten wereldwijd vint u in de MVO Risico Checker.
• KPMG maakte een MVO Sector Risico Analyse in opdracht van de Rijksoverheid Nederland (ministeries van Buitenlandse Zaken en Economische Zaken). In het rapport staan risico’s die bedrijven en hun leveranciers op hun weg tegekomen; ook internationaal.