Duurzaam materiaalgebruik

Materialen vormen de ruggengraat van onze economie. Ze zijn de dragers van onze productie- en consumptiepatronen. Maar dit materiaalverbruik legt een veel te hoge milieudruk op de aarde. Het soort materiaal, de herkomst en de gebruikte hoeveelheid zijn hierbij van belang. Vaak zijn materialen en stoffen ook schadelijk voor de mens op lange termijn net zoals additieven als bepaalde kleurstoffen, hitte- en UV-stabilisatoren, brandvertragers, weekmakers, vulstoffen, anti-oxidanten, ... Schadelijke stoffen kunnen vrijkomen tijdens elke fase in de levenscyclus van het product. Bij materialen denken we ook aan de verpakkingen: de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. Door het gebruik van gerecycleerde verpakkingsmaterialen en het hergebruik van verkoopsverpakkingen kan men de duurzaamheid van het materiaalgebruik stimuleren.

Ecodesign en circulair ondernemen

Om die reden moet ons materiaalverbruik en de daarbij horende productie- en consumptiepatronen drastisch herdacht worden. Ecodesign en Circulair ondernemen zijn beide thema’s die uitgaan van de ontwerper, de levenscyclus van een product en de vermindering van de milieuimpact van een product.

Circulair ondernemen (soms ook Cradle-to-cradle genoemd) is recentelijk aan een opmars bezig. Bedrijfssectoren passen in toenemende mate ecodesign toe. Het potentieel is dus groot. Slagen we erin om de impact van onze producten te verminderen tot zelfs weg te werken door alle kringlopen te sluiten, dan hoeft onze consumptie ons langetermijnwelzijn niet in de weg te staan.

Meer info over duurzaam materiaalgebruik bij Plan-C, het transitienetwerk Duurzaam Materialenbeheer.

Ecodesign

U doet aan ecodesign wanneer u als ontwerper milieu-aspecten integreert in de ontwerpfase én hierbij de volledige levenscyclus van het ontwerp bekijkt (van grondstoffen tot afdanking) zodat de milieubelasting van het uiteindelijke ontwerp afneemt. Er zijn veel verschillende definities beschikbaar, maar ze leiden meestal tot dezelfde kern: denk aan de volledige levenscyclus van een product en neem milieu-aspecten mee in overweging! 

Kringloopeconomie

De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Dit in tegenstelling tot het huidige lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.

Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen.

Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Ook hier kan nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. Lees hierover meer op onze site.