Circulaire economie
De kringloopeconomie of circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging minimaliseert; anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen kan ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. De belangrijkste principes zijn:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn zodat materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
- Rekening houden met de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. voorkomt niet alleen vervuiling maar draagt bij tot de duurzaamheid en de circulariteit van het product.
- De productie, het gebruik en de verwerking van het product stoot geen schadelijke stoffen uit.
- De onderdelen en grondstoffen van ‘gebruiksproducten’ (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.
- De grondstoffen van ‘verbruiksproducten’ (zoals tandpasta) zijn biologisch afbreekbaar en worden (na eventuele onttrekking van nog waardevolle grondstoffen) teruggegeven aan de natuur.
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Kringloop certificeren: Cradle to cradle
Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart beschrijven de basisvisie in hun boek 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'.
Vertrekpunt is de stelling ‘afval is voedsel’. Cradle-to-Cradle-producten of -toepassingen zijn zo ontworpen dat elke vezel ervan (afval) zonder kwaliteitsverlies of milieuschade hergebruikt kan worden (voedsel). De focus ligt dus niet op ‘minder afval’, maar op ‘géén afval’.
Het einddoel is een samenleving zonder afval. Waar mvo vaak gaat over het “minder slecht maken” van een product, wil Cradle-to-Cradle het meteen goed doen.
Cradle-to-Cradle certificering kan behaald worden op vijf niveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum. Producenten worden zo uitgedaagd om hun product continu te verbeteren.
Meer info
- Vlaanderen Circulair
- Cradle-to-Cradle Platform
- MVO Nederland
- 50 beste praktijken van circulair ondernemen in Nederland
- Het EU-pakket circulaire economie weergegeven als infografiek
- De frontrunners: een publicatie over 6 pioniersprojecten voor een nieuwe economie
- De informatiekaart circulaire economie van Nederland Circulair
- Zeven boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering (OVAM)
- Circulaire economie op de website van VITO
- Kwaliteitsmanagers en de circulaire transitie
- Het Woordenboek Circulaire Economie
Meer over Trendwatching
Gerelateerde inhoud
-
Het MVO-Keurmerk conform ISO 26000 is in 2018 opgericht om bedrijven uit het mkb een betaalbaar e
Expertise Het MVO-Keurmerk toetst organisaties uit het mkb op de ISO 26000 richtlijn van Maatschappelijk Veran
-
Stas is een familiebedrijf van de vierde generatie dat al 120 jaar geschiedenis kan voorleggen. Stas produceert 3.000 trailers per jaar voor de landbouw-, bouw- en recyclingsector om bulkgoed te transporteren . Directeur Pieter-Jan De Man vertelt hoe Stas duurzaamheid verweven heeft in haar DNA.
-
Het leven in de stad dreigt in de nabije toekomst onaangenaam of zelfs onmogelijk te worden. De ‘concrete jungles’ waarin we wonen en werken, zijn nauwelijks bestand tegen de opwarming van de aarde en dragen op hun beurt bij aan het ontstaan van hitte-eilanden. Daarin zijn de temperaturen onhoudbaar. De Nederlandse startup Respyre, een spin-offproject van TU Delft, heeft zich voorgenomen daar een stokje voor steken.
-
De vraag naar gerecycleerde kunststoffen neemt toe. Deze evolutie is niet langer meer alleen te wijten aan de hoge aardolieprijzen, maar ook aan het groeiend aantal producenten dat streeft naar duurzaamheid en het gebruik van gerecycleerde materialen in hun productieproces. Zij worden hierin gestimuleerd door de wetgeving, maar ook door het besef dat dit leidt tot een beter en groener imago wat belangrijk is voor de consument die ook meer aandacht heeft voor milieubelangen.
-
De Green Deal Anders Verpakt streeft naar minder eenmalige verpakkingen door ze te vermijden of te hergebruiken. Daardoor verkleint ook de milieu-impact van het verpakte product.
-
De verwevenheid van sociale en ecologische vraagstukken werd dit najaar scherper en dichter bij huis voelbaarder dan ooit. Wie minder budgettaire reserves heeft, kan pijlsnel stijgende energierekeningen of een overstroomde woning nu eenmaal minder gemakkelijk opvangen. Ondanks die realiteit, worden de ecologische en ongelijkheidscrises veel te vaak als losstaande of zelfs tegenstrijdige vraagstukken benaderd.
Omdat het kruispunt van sociale en ecologische vraagstukken centraal staat op de agenda van Denktank Minerva en Reset.Vlaanderen, staken de twee organisaties deze herfst ongeveer veertig knappe koppen uit klimaat- en sociaal beleid, middenveld en academische wereld bij elkaar rond de dimensies en prioriteiten van een sociale klimaatagenda.
Drie take-aways uit de workshops, lezingen en discussies van deze tweedaagse herfstschool over sociaal klimaatbeleid.
