Geen medelijden, maar kansen

In Peru breien vrouwen alpacawol. In India weven ze biokatoen, merinowol en zijde. In Kenia vlechten meer dan duizend vrouwen kleurrijke manden in elkaar.

Het zou zo op een brochure van een ngo kunnen prijken. Tegen dat beeld zet Lyn Verelst, manager van Solid, zich juist helemaal af. “Liefdadigheid? Daar geloof ik niet in.”

Je moet het maar doen

Verelst is de hartelijkheid zelve als we haar ontmoeten in haar atelier in de buurt van het Gentse Sint-Pietersstation, maar stelt zich soms heel kordaat op in haar antwoorden. “Waar ik dan wel in geloof? Kans geven aan vrouwen; hen hun lot in eigen handen laten nemen.”

Die visie heeft ze gemeenschappelijk met Arnoud Raskin van StreetWize, die met zijn mobiele scholen in Zuid-Amerika en elders ter wereld kansen wil geven aan (straat)kinderen. Die mobiele scholen ken je mogelijk van het tv-programma Los Easy Riders, dat intussen dateert uit 2013.

Raskin en Verelst kennen elkaar goed. Het toeval wil dat we de sympathieke tv-figuur niet lang na ons gesprek met Verelst konden spreken. “Doe je haar toch zeker de groetjes?”, vroeg die. Ook hij benadrukt dat we mensen in het globale zuiden, zoals straatkinderen, niet als zielig of meelijwekkend mogen wegzetten. “Je moet het maar doen, overleven in dat soort omstandigheden”, had Raskin gezegd in ons gesprek in hartje Leuven. Het gaat niet om medelijden. Het gaat om kracht.

Diezelfde boodschap merken we in de mindset van Lyn Verelst. Met Solid bieden Verelst en haar team niet zomaar artisanale producten aan, zoveel is duidelijk. Hun doel is om hier een afzetmarkt te creëren, een duurzame markt waar mensen kopen omdat ze iets moois vinden, niet vanuit naastenliefde, vertelt Verelst stellig.

Wij volgen de mode hier op de voet en werken samen met westerse ontwerpers. Zo krijgen we hier een afzetmarkt. Design van hier combineren we met de ambachten en stoffen van daar. Het is een win-winsituatie, zowel voor de vrouwen als voor onze partners.

Van B2B naar B2C

Verelst zegt zichzelf gelukkig te prijzen met haar partners in België. Dat zijn er heel wat. De bekendste en belangrijkste is zonder twijfel AS Adventure, waarvoor Solid een deel van de Ayacucholijn voorziet. Al gaat het werk van Solid verder dan grote retailers. “Een deel van onze klanten zijn exclusieve merken, die truien van 100 procent alpaca of sjaals uit zijde bestellen. Maar we werken dus ook samen met bewuste retailers, die op veel grotere schaal werken”, zegt Verelst.

Dat soort samenwerkingen zijn nodig, meent ze, net als de schaalvergroting die daar inherent mee gepaard gaat. “Op grote schaal kun je makkelijker dingen veranderen. Als je grotere orders plaatst, krijg je meer gedaan van je leveranciers en worden ze ook betrouwbaarder. En vooral: ik wil gewoon zoveel mogelijk vrouwen helpen. India is enorm, dus dat kan nu eenmaal niet op kleine schaal. Ik wil al die vrouwen een eerlijk loon kunnen bieden. Soms voel ik mezelf de Robin Hood van de modeindustrie: ik neem van de rijken om te geven aan de armen.”

Solid heeft ook een eigen merk, een 'homebrand' zoals ze dat op hun website omschrijven. Daarover vertelt Inge Overmeer, de verkoopsverantwoordelijke. “Recycle en repurpose, circulaire economie, daar gaan we voor.” Overmeer legt uit dat arbeidsters kimonovestjes maken met de hand uit sarees, traditionele klederdracht in India, gecombineerd met biokatoen. Daarvoor gebruiken ze een traditionele lokale naaitechniek, de kantha. “Het gaat om pièce uniques”, vertelt Overmeer. “Heerlijk toch, niemand anders heeft hetzelfde stuk als jij.”

Solid blijft vooral georiënteerd op B2B oftewel business to business, benadrukt Overmeer. Steeds meer eigen producten binnen een B2C-gamma vinden echter hun weg naar het grote publiek. Zo schreef journalist Lotte Philipsen in Knack een aantal portretten van de arbeidsters in het Indiase Ranchi. Daarin stellen de vrouwen dat ze trots, gelukkig en zelfstandig kunnen zijn.

Kwetsbaarste regio’s opzoeken

De opportuniteiten zijn welkom, want Ranchi is de hoofdstad van een van de meest kwetsbare regio’s in India. “Het is ook de staat waar mensensmokkelaars jonge vrouwen het vaakst meelokken naar de stad om er als huisslaaf te werken”, vertelt manager Lyn Verelst. “Voor ons was het belangrijk om net wel daar aan de slag te gaan.”

Robin Hood dus, zoals Verelst het zelf verwoordde. Dat zit al langer in haar dan het weefatelier in Ranchi bestaat. “Solid is ooit gestart in Peru”, geeft Verelst nog een laatste inzicht mee. “We zitten in Peru sinds 2005, in Ayacucho, waar de terreurorganisatie Lichtend Pad was ontstaan.”

Dat hield Verelst niet tegen om hun werking op te starten. “Ik kan niet tegen onrechtvaardigheid”, verklaart ze. “Ik sta nu aan het hoofd van de familiale stichting die mijn vader opgericht heeft. Een jaar heb ik in Peru gewoond, als vrijwilliger. Ik heb zelf zoveel kansen gekregen. Die kansen wil ik nu teruggeven aan kwetsbare vrouwen.”