Het nieuwe business model: van bezit naar gebruik

Vroeger was het de gewoonste zaak van de wereld om spullen gezamenlijk aan te schaffen en te delen met anderen. Waarom moet iedereen dan nu weer zo wennen aan dit idee van ‘gezamenlijke consumptie’? Vroeger deelden we namelijk talloze producten met elkaar zoals gereedschappen, wasmachines, fornuizen, koelkasten, fietsen en auto’s, simpelweg omdat er geen geld en geen behoefte was om zelf alles aan te schaffen. We woonden met meerdere gezinnen in één huis en alle spullen waren voor gezamenlijk gebruik.

Bedrijven, met name in de agrarische sector, kochten productiematerieel gezamenlijk en gebruikten het wanneer de ander het even niet nodig had. Maar als delen al zo lang een maatschappelijk fenomeen is waarom is voor veel consumenten, maar vooral voor bedrijven, de stap om hun eigendommen te delen nu dan ineens zo groot?

Radicale verandering in denkpatroon

In feite draait het fenomeen, lenen, delen en ruilen om de herintroductie van oude gewoonten en marktgebruiken. We zijn tegenwoordig echter gewend om alles zelf te hebben en zijn om diverse redenen zeer terughoudend om spullen te delen met anderen buiten onze hechte kringen. Het weer gaan delen van onze eigendommen vraagt om een radicale verandering in ons denkpatroon.

Een eerste stap is om een stuk relaxter met het begrip eigendom om te gaan. Eigenlijk zouden we onze gewoonten en gebruiken waarin eigendom belangrijk was los moeten laten. De gehele transitie kost echter tijd en bewustwording.

Van bezit naar gebruik

In de maatschappij van vandaag worden termen als Sharing Economy, Collaborative Consumption of Acces Economy steeds populairder. Simpelweg omschrijven ze allemaal dat toegang en gebruik van producten en diensten belangrijker wordt dan het bezit ervan: we gaan onze eigendommen delen, we gaan van bezit naar gebruik. Deze gedachtegang vormt de basis van veel nieuwe business modellen en met dank aan internet zijn we nu ook in staat om alles te delen met iedereen overal ter wereld. Marktplaatsen die het delen of (ver)huren van producten en diensten faciliteren schieten dan ook als paddenstoelen uit de grond.

Er zijn talloze voorbeelden van deze marktplaatsen te noemen, vooral in de particuliere sector. Ze variëren van zeer lokaal, buurtbewoners die samen de kinderopvang verzorgen of maaltijden delen, tot breed maatschappelijk, waar goed georganiseerde websites, zoals Peerby en Spullen Delen ervoor zorgen dat je spullen die je niet gebruikt, zoals Dvd’s, boormachines of je auto, kunt ruilen of uitlenen aan mensen die daar tijdelijk behoefte aan hebben.

Deze internet gemeenschappen laten zich uiteraard niet beperken door landsgrenzen. Neem bijvoorbeeld AirBnB, de website waarop mensen een extra zakcentje kunnen verdienen door een kamer in hun eigen huis aan te beiden aan reizigers die een plek zoeken om te overnachten. Al deze voorbeelden bewijzen dat ‘delen’ meer is dan een laatste duurzaamheidstrend of een hype.

Business-to-Business delen

Op het gebied van delen, ruilen, lenen en huren zijn vele ogen gericht op de consumentenmarkt, maar hoe zit het eigenlijk met bedrijven en instellingen? Zijn die al klaar voor deze mind-shift?

Kansen liggen er in ieder geval wel. In bijvoorbeeld de agrarische sector, bij bouwbedrijven en ziekenhuizen, maar ook in de transport, logistiek en het vastgoed, blijkt veel productiecapaciteit ongebruikt en dus beschikbaar om verhuurd te worden. Daarnaast heeft elk bedrijf en elke instelling de mogelijkheid zijn ‘eigen uitzendbureau te starten’. Personeel kan namelijk tijdelijk worden ingehuurd door andere bedrijven.

Efficiëntere inzet van deze capaciteit door materieel of personeel te verhuren aan collega bedrijven, die het tijdelijk nodig hebben, levert met name financiële voordelen op. Bedrijven en instellingen verhogen de bezettingsgraad van hun materieel en personeel en daarmee hun omzet. Rendement op investeringen verbetert. Het bespaart bovendien kosten, omdat we niet hoeven te investeren in nieuw aanschaf of personeel, maar kunnen volstaan met het in te huren van collega bedrijven. Flexibiliteit en vrijheid in ondernemen worden groter.

Minder verspilling

Naast deze financiële voordelen betekent deze verschuiving van bezit naar gebruik minder verspilling. We doen meer met wat er al is waardoor minder nieuwe producten gemaakt hoeven te worden. Een intensievere levensduur van bedrijfsmaterieel betekent efficiënter gebruik van grondstoffen en energie.

In termen van de circulaire economie, zoals de Ellen MacArthur Foundation deze omschrijft op haar website, wordt ‘delen’ dan ook gezien als een sleutelkwestie voor de mate waarin resource efficiëntie wordt bereikt.

Delen wat je hebt wanneer je het zelf niet gebruikt, is zowel winstgevend als milieuvriendelijk: It’s Time to Share!

Laury Zwart - FLOOW2