Ober, een duurzame cocktail aub!

Een terrasje was nog nooit zo hoogtechnologisch. En zeggen dat ik net mijn gsm wil wegleggen als ik met een goede vriend, die ik al even niet meer gezien heb, een koffie bestel.

Het lijkt haast een uitvinding van afgelopen jaar. Dat gekke vierkantje kwamen we al eerder tegen in publireportages en op andere reclameborden, maar geen haar op ons hoofd – alvast niet op het mijne - dat eraan dacht om het te scannen.

Reclame en pintjes (of reclame voor pintjes) ligt echter niet aan de bron van de nu alomtegenwoordige QR-code. In De Standaard Magazine las ik dat de code een Japanse uitvinding is uit 1994.

Op dat moment was ik drie jaar oud en niet bepaald aan een eigen bestelling op een terrasje toe. De code zelf evenmin. Drie decennia geleden bleek die niet in dienst te staan van de noodlijdende horecasector, maar van de auto-industrie.

Een leverancier van het Toyota gebruikte zo’n code om te kunnen achterhalen waar elk auto-onderdeel juist vandaan kwam. Dat doet een belletje rinkelen. Of een claxon.

QR in de mode

Vandaag maken QR-codes niet enkel hun opwachting op café, maar ook in kledingwinkels. Geen belangrijkere vraag, volgens middenveldorganisaties als Fashion Revolution althans, dan de queeste om te achterhalen waar een (onderdeel van een) kledingstuk juist vandaan komt.

Pas als die transparantie er komt, kunnen merken aansprakelijk gesteld worden voor eventuele misstappen in de keten. Een eerste stap richting ketenzorg, dus, nog voor die term goed en wel op de politieke agenda belandde in Europa en in eigen land.

De Brugse start-up Quifactum maakt handig gebruik van de retoriek van Fashion Revolution. De wereldberoemde slagzin "Who made my clothes?" is de ideale marketing om hun QR-code de markt in te prijzen. Waarom dat nodig is, lees je in het interview met oprichters Mathias Slabbinck en Christof Ameye.

Ketenzorg

Ook al gaat het om een uitvinding van twintig jaar geleden, zeker is dat de technologie inspeelt op de tijdsgeest. Een code wil een antwoord bieden op de grote vragen omtrent ketenzorg van deze tijd. Ook die vragen gaan al even mee – geen decennia of drie, misschien, maar minstens een jaar of drie.

Uit onderzoek van het HIVA-Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving aan de KU Leuven uit 2018 blijkt dat België achterophinkt op het vlak van ketenzorg. Bij parlementaire vragen over de kwestie verwees toenmalig minister-president Geert Bourgeois al naar het potentieel van QR-codes. Een medewerker mailt dat hij daar ook vandaag nog blijft voor ijveren, zij het anno 2021 vanop zijn zitje in het Europees Parlement.

Spuwen in de soep

Wie zijn zinnen zet op innovatieve technologie om ketenzorg te realiseren, lijkt zich evenwel amper bewust dat "Who made my clothes?" niet de enige slogan is van Fashion Revolution. In volle coronapandemie lanceerden ze ook de slagzin "What’s in my clothes?". Daarmee kijken ze verder dan enkel de producenten. Ze willen elk onderdeel van de kledingketen onder de loep nemen – zoals de Toyotaleverancier het in feite voorzag.

Op dat vlak schiet Quifactum op dit moment nog tekort, geven Slabbinck en Ameye grif toe. Ze vragen momenteel steun aan bij VLAIO om nog nauwkeuriger te werk te gaan aan de hand van algoritmes.

"Mijn eerste idee was om te kunnen inzoomen in de Nijldelta waar al dat Egyptisch katoen vandaan komt", zei Slabbinck nog. "Maar dat is, voorlopig toch, onbegonnen werk. Veel leveranciers laten dat niet toe. Dat je dat durft te vragen! Dat is spuwen in de soep. Daarom werkt Quifactum op dit moment samen met merken die zelf hun toeleveringsketen al in kaart hebben gebracht."

Benieuwd of de heropleving van een code uit de jaren ’90 de merken die nog niet zover zijn zal aanzetten om het beter te doen.