Fietskoeriers floreren
Bij duurzame logistiek en transport denken we veelal aan grote transportbedrijven en logistieke reuzen. Of aan start-ups, zoals Bubble Post. Toch mogen we ook de kleine bedrijven niet vergeten, zoals de fietskoeriers.
We spraken daarom met fietskoeriers uit Mechelen, Leuven, Gent en Antwerpen. Elk hebben ze hun eigen verhaal.
ECOkoeriers in Mechelen
ECOkoeriers Mechelen is een open samenwerkingsplatform tussen verschillende partners. Ze willen een ecologisch alternatief bieden voor gemotoriseerde leveringen, binnen een economisch rendabel model.
“Wij zijn gestart in juni 2015”, vertelt Inneke Vos. “De idee van de ECOkoeriers is ontstaan na een CityLab ‘Fietskoeriers, de ontbrekende schakel’, georganiseerd door OH! Ondernemershuis en LivingLab.
We brainstormden rond de vraag: waarmee bouwen we een duurzaam bedrijfsmodel voor de fietskoeriers in Mechelen? IV-ENT, een sociale organisatie die samenwerking stimuleert, kwam met het voorstel om een open samenwerkingsplatform rond fietskoeriers op te starten. En zo geschiedde.”
Verschillende partners
Eigenlijk is ECOkoeriers een verzamelnaam voor het pakket diensten van verschillende partners.
“We werken bijvoorbeeld samen met Bubble Post. Beiden zijn we actief in Mechelen. We zijn complementair met onze lokale fietskoeriers. We helpen hen bij de first- en lastmile in de stadskernen.
Daarnaast hebben we ook een samenwerking met ODTH, een logistiek bedrijf met draaischijf aan de stadsrand. Van daaruit worden de pakketjes gebundeld en verzonden.
IV-ENT doet de coördinatie en zorgt voor de opleiding en tewerkstelling van de fietskoeriers. Momenteel rijden er twee vaste koeriers voor ons. Het zijn beiden mensen die moeilijk toegang hebben tot de arbeidsmarkt. Op die manier zit er in ons business model ook sociale economie in verweven.”
Volume halen kost energie
Op een jaar tijd leerde ECOkoeriers veel bij. “Vooral dat het niet gemakkelijk is om rendabel te zijn. Elke dag kost het veel energie om volume te halen. Daarom dat we zoveel mogelijk klanten bundelen.
We zagen ook een aantal leuke projecten ontstaan. Bijvoorbeeld met het leveren van boodschappen die mensen op de markt kochten. We helpen zo oudere of minder mobiele mensen. Die dienst hebben we sinds november uitgebreid naar alle reguliere winkels en kun je zorgeloos handenvrij shoppen in Mechelen en al je boodschappen dezelfde dag nog thuis laten leveren of aan de stadsrand.
Heel veel steden willen autoluw zijn. Maar dat wil ook zeggen dat bepaalde inkopen moeilijker worden. Daar kunnen wij een antwoord op bieden. E-commerce is daarnaast ook een belangrijke trend. Als we hierop kunnen inspelen op een duurzame manier, dan kunnen de handelaars zich differentiëren.”
Vi-tes in Leuven
Vi-tes ontstond acht jaar geleden vanuit een fietsdroom. “Ik was aan het brainstormen met mijn broer over mijn toekomst”, vertelt oprichter Dirk Delvaux. “Het moest iets met fietsen zijn. Nadat we op het idee kwamen om als fietskoerier te beginnen, bezocht ik verschillende bedrijven. Daar hield ik veel positieve contacten aan over.
Vol goede moed startte ik. Nachten lag ik wakker omdat ik mij afvroeg hoe ik het allemaal voor elkaar zou krijgen mochten ze allemaal opeens bellen. Spijtig genoeg ben ik acht jaar verder nog altijd alleen. Af en toe met enkele pieken. Maar ik mag blij zijn dat ik een werkende vrouw heb.”
Leuven te bereikbaar
Momenteel is Vi-tes goed voor een halftijds job voor Dirk. “Veel heeft met de stad te maken. Leuven is nog te bereikbaar. Er zijn weinig files. Eigenlijk heeft Leuven een straal van een kilometer. In Gent is dat anders. En als puntje bij paaltje komt, is acht euro per levering te veel. Sommigen opteren om dan zelf met de auto te gaan.”
Milieuvriendelijkheid geen troef
In tegenstelling tot wat doet vermoeden, blijkt milieuvriendelijkheid geen troef te zijn, merkte Dirk. “We dachten dat aanvankelijk wel. Maar blijkbaar is snelheid en betrouwbaarheid veel belangrijker voor klanten. Efficiëntie voor hun bedrijf staat voorop. Vaak merken ze dat ook pas na een keer proberen.”
“Hoe ik kijk naar grotere spelers als Bubble Post en City Depot? Ze hebben een heel andere manier van werken. Ik denk dat we naast elkaar kunnen bestaan. Ze werken heel geautomatiseerd.
Ach, een echte evolutie is er nog niet geweest. Het blijft een beroep in de marge. Ik behoor hier tot het straatbeeld, maar het kost veel tijd om effectief een keer met iemand samen te werken. Daarom dat ik momenteel Vi-tes 2.0 aan het uitwerken ben met verschillende mensen. We willen een antwoord gaan bieden op de vraag hoe aankopen bij winkeliers tot de auto geraken. Ik wil ook terug meer prospectie doen. Ik zoek naar een tweede adem, maar niet alleen.”
Cargo Vélo in Gent
Cargo Vélo haalde de mosterd uit Duitsland. “Ik heb daar een aantal initiatieven gezien”, vertelt fietskoerier Sander Vandenberghe. “Ik begon daarna zonder een echt businessplan. Op drie jaar tijd evolueerde ik naar een professionele koerierdienst.
De basis? Goesting om te fietsen en een inspanning willen doen om de stad leefbaarder te maken. Met twee benen en wat materiaal kom je al ver.”
Onvoorspelbare dagen
Volgens Sander is Cargo Vélo heel organisch gegroeid. “Stap per stap moet je dan een aantal zaken uitvlooien.
De zoektocht om mensen aan te werven bijvoorbeeld. Eerst ging dat via een interimcontract. Het gegeven van fietskoerier bleek evenwel niet vanzelfsprekend. Het zijn wel eens lange dagen en de workload is onvoorspelbaar.
Ook wat de verzekering betreft is het niet zo eenvoudig. Er bestaat niets op maat van een fietskoerier. Ofwel gaat het om groot wegtransport, maar dat is niet relevant voor ons. We zijn ook geen postbode of autokoerier. We vallen ertussen en dat is niet op te lossen.”
Nieuwe ambities
Zoals de naam het zegt, legt Cargo Vélo de nadruk op cargo. “We blijven gefocust op express leveringen, leveringen van A naar B binnen de stad.
Maar we koesteren nieuwe ambities. We willen ons professioneler profileren en ons duidelijker kenbaar maken. We willen de kaart trekken van een coöperatie. Voor ons is dat een duurzame manier van werken. Voorlopig zit het nog in conceptfase.
Of die nieuwe wending zich opdringt? Niet per se, want klanten vinden ons zonder dat we daar veel inspanningen of marketing voor moeten doen. Onze troeven zijn flexibiliteit en persoonlijk contact. We spelen kort op de bal om de zorgen rond transport weg te nemen. En wij zijn goedkoop. Misschien iets te.
Klanten zien ons als een duurzame leverancier. En er is nog markt in Gent. Het is een slapende markt waar meer mee te doen is.”
Ook een depot
Sander kijkt met geïnteresseerde ogen naar spelers als Bubble Post. “We kunnen er niet naast kijken. Op zich is dat geen probleem. Alle twee hebben we onze eigen specialiteit. We merken wel dat er klanten overstappen. Maar er is ruimte voor meerdere spelers.
We zijn wel meer en meer bezig om ook vanuit een depot te leveren. Op dit moment brengen we dat nog te weinig naar buiten. Zeker nu e-commerce aan het boomen is. Daarom willen we samenwerkingen opzetten. We moeten onze schaal vergroten, anders hebben we geen verhaal tegen de prijzenslag.”
De Fietskoerier in Antwerpen
Vermoedelijk is De Fietskoerier een van de eerste fietskoeriers in Vlaanderen. Ze ontstonden in 1999. Sam Mampuys nam drie jaar geleden de zaak over.
“De Fietskoerier is ontstaan om een antwoord te bieden op de vele files en de nefaste gevolgen voor koerierdiensten. Wij wilden dat op een leefbare manier doen. Ik werkte eerst in dienst bij De Fietskoerier tot ik de zaak overnam.”
Vooral documententransport, meer en meer pakjes
De Fietskoerier brengt in tegenstelling tot veel andere fietskoeriers amper pakjes tot bestemming. “We richten ons op documententransport. We zijn zo ook begonnen en merkten de voordelen.
We werken uitsluitend voor bedrijven en op factuur. Dat betekent dat het veilig is en we geen tijdverlies lijden. Dat is anders wanneer een particulier bijvoorbeeld niet thuis is. Bedrijven zijn ook kapitaalkrachtiger, waardoor we een eerlijke prijs krijgen. Bij de first en last mile is dat niet zo. Zij rekenen soms belachelijk lage prijzen aan.”
Toch heruitvinden
De laatste jaren merkte Sam toch een daling in opdrachten door het digitale tijdperk. “Met de kost van e-mail zagen we klanten verdwijnen. Vroeger reden we voor fotografen en advocaten. Dat is nu veel minder.
We zullen ons dus stilaan wel meer moeten richten op de first en last mile. Er zijn niet veel fietskoeriers in Antwerpen, toch denk ik dat we ons met een aantal fietskoeriers moeten gaan verenigen. Een beetje naar Nederlands model van fietskoerier.nl. Zij maken gebruik van een gezamenlijke infrastructuur. Ik ben met die opstart bezig, maar het vraagt tijd om alles grondig te doen.”
Food delivery?
Een nieuwe trend is food delivery per fiets. Een idee voor De Fietskoerier? “In de mate van het mogelijke willen we daar aan meedoen. We leveren nu al taarten aan horecazaken.
Maar dat is dus B2B. Voor de particuliere markt zal het een ander verhaal zijn. Zijn ze thuis of niet? Natuurlijk zijn er tegenwoordig verschillende apps die hierop een antwoord kunnen bieden. Maandelijks word ik hierover wel door een of andere start-up gecontacteerd.
Alleen zijn hun prijzen niet werkbaar. Dat kan enkel als de volumes groot genoeg zijn. Dat houdt dus in dat we moeten groeien. Nu is het een keuze om dat nog niet te doen. Ik heb daar gewoon weinig zin in. Onze sterkte is net dat we klein en flexibel zijn en zo een persoonlijke service kunnen bieden op maat van de klant.”