Evian: kan flessenwater echt duurzaam zijn?

De nieuwe gerecyclede en recyclebare fles van 400 ml heeft geen etiket en bestaat uit gerecycled polyethyleentereftalaat (rPET). Enkel voor de dop wordt nieuw plastic gebruikt, maar ook die kan achteraf gerecycled worden.

Hoewel de andere flessen van het merk voorlopig slechts voor 40% uit gerecycled plastic bestaan, past de lancering van het nieuwe flesje in Evians doelstelling om tegen 2025 uitsluitend met gerecyclede plastic flessen te werken en over te stappen op de circulaire economie. De introductie van dit flesje is een belangrijke eerste stap in die overschakeling.

Impact op de consument

Om de doelstelling te bereiken werkt het bedrijf samen met organisaties zoals The Ellen MacArthur Foundation, Loop Industries en Veolia. Ze willen namelijk niet zomaar recyclebare flessen gebruiken, maar ook garanderen dat de recyclebare flessen effectief opnieuw gebruikt worden.

Evian kijkt daarbij naar oplossingen die garanderen dat de flessen correct gerecycled worden en een gesloten kring vormen, zodat de flessen niet op de afvalberg belanden en bijdragen aan de vervuiling van de planeet en de oceaan. De waterproducent is vastberaden om zijn volle gewicht in te zetten en het consumentengedrag rond afval en recycling ingrijpend te wijzigen.

CO2-neutraal

Voor moederbedrijf Danone is Evian de voorloper die het goede voorbeeld moet geven. Danone zelf heeft zich geëngageerd om tegen 2050 volledig CO2-neutraal te zijn. Het verkent nu de mogelijkheden.

Daarvoor werkt de multinational samen met het Carbon Trust, een onafhankelijke derde partij die de nodige geloofwaardigheid moet bieden in het circulaire verhaal. In april dit jaar heeft dat Carbon Trust de Amerikaanse en Canadese tak van Evian een CO2-neutraal certificaat toegekend, op basis van verschillende initiatieven. Dit zijn er enkele van:

• een vermindering van het totale industriële energieverbruik met 29% per liter (tussen 2007 en 2018
• een investering van € 280 miljoen sinds 2011 in hernieuwbare energie voor hun bottelarijen
• een logistieke overschakeling voor een lagere CO2-uitstoot, zoals treintransport voor het flessenwater
• en meer gerecyclede verpakking (ongeveer 30% vandaag, met als doelstelling 100% tegen 2025).

Bovendien heeft de watergigant sinds 2008 een partnerschap met het Livelihoods Carbon Fund om waterecosystemen en lokale gemeenschappen te beschermen en te herstellen door wereldwijd 130 miljoen bomen te planten, waaronder 85 miljoen mangroves die kwetsbare ecosystemen aan de kustlijn helpen versterken.

De hoeveelheid CO2 die de bomen uit de atmosfeer halen, is een van de factoren die hebben bijgedragen aan de CO2-neutrale status van Evian in de VS en Canada.

Wat met plastic?

Het waterbedrijf zet dus duidelijk stappen in de goede richting, maar de vraag is of dat volstaat. Zo is het gebruik van plastic in de circulaire economie bijvoorbeeld controversieel. Volgens sommigen moeten we het materiaal volledig achterwege laten en inzetten op de ontwikkeling van nieuwe, niet-vervuilende materialen in plaats van bestaande materialen zoals plastic te gebruiken als tussenstap van oude naar nieuwe technologieën. Hierover is echter geen consensus: tegenstanders beweren dan weer stellig dat plastic een ideaal bouwmateriaal kan zijn.

Dan toch maar kraantjeswater?

En dan hebben we het heetste hangijzer nog niet aangeraakt: is flessenwater überhaupt een zinvol concept?

Volgens berekeningen is kraanwater 100 keer klimaatvriendelijker dan flessenwater. Uiteraard komt dat deels door de verpakking die nodig is voor flessenwater. Op dat vlak boekt Evian wel degelijk vooruitgang. Maar eigenlijk is het hele concept van water importeren in landen waar er lokaal voldoende water ter beschikking is in de vorm van kraanwater bedenkelijk.

Zoals The Guardian al enkele jaren geleden schreef, hoef je geen milieuspecialist te zijn om in te zien dat het transporteren van water van het ene naar het andere land in plastic flessen geen steek houdt. Er is geen enkele goede reden om die nutteloze voedselkilometers toe te voegen. Met andere woorden, inspanningen om de impact van flessenwater te verkleinen zijn eigenlijk een betere manier om iets te doen dat we beter helemaal niet zouden doen.

Veilig en duurzaam drinkwater voor iedereen

Betekenisvolle duurzaamheid draait niet om prijzen en labels, maar om een paradigmatische omschakeling met als kernvraag: hoe voorzien we veilig en duurzaam drinkwater voor iedereen? Dat betekent dat we toegankelijke en stabiele markten moeten creëren die kwaliteitsvolle producten met een lage voetafdruk aanbieden aan een eerlijke prijs.

Een belangrijke kanttekening hierbij is dat sommige ontwikkelingslanden geen toegang hebben tot kraanwater. Voor dergelijke landen, waar mensen afhankelijk zijn van flessen voor veilig drinkwater, kan de innovatie op het vlak van duurzame verpakkingen een groot verschil maken. Maar het toont vooral aan dat het plaatje niet zwart-wit is en dat de weg nog lang is.

De inspanningen van Evian om de impact van hun product te verlagen zijn lovenswaardig, maar de ambitie om echt duurzame watervoorzieningen te creëren voor de hele planeet mag niet verdwijnen.