Elektrisch ondernemen in Rwanda en Oeganda

Elektrificatie is een belangrijk middel om de klimaatcrisis het hoofd te bieden. Dat geldt ook op het Afrikaanse continent, waar veel mensen geen toegang hebben tot een stroomnet en vaak afhankelijk zijn van schadelijke energiebronnen om bijv. te koken. Dankzij de grote hoeveelheid zonneschijn, is er potentieel om een hernieuwbaar energiesysteem op te zetten. Daarvoor zijn onder meer energieopslag en geschoolde werkkrachten essentieel. Op dat vlak beweegt er wat in het hart van Afrika.

Alles-in-één-container voor alles-in-één-batterij

Aceleron is een Britse batterijontwikkelaar met een missie. Ze willen de meest duurzame, circulaire batterijen ter wereld maken. Heel belangrijk daarbij is de mogelijkheid om een batterij uit elkaar te halen voor herstel en hergebruik. Wat wij beschouwen als een grote batterij is vaak een complexe machine die kan bestaan uit meerdere batterijcellen, een managementsysteem, een omvormer, schakelapparatuur, een interface… Als één onderdeel in dat geheel er de brui aan geeft, mag de hele batterij de BEBAT container in. Niet zo bij Aceleron. Hun producten zijn zo ontworpen dat je het hele ding uit elkaar kan halen om een onderdeel te vervangen, herstellen of upgraden. Een van die producten is een compacte batterij die meteen al het nodige bevat om een huis of microgrid van energieopslag te voorzien. Bijzonder handig in landen waar het stroomnet niet alomtegenwoordig is.

Je hebt dan wel mensen nodig die zo’n modulaire batterij kunnen onderhouden. Daarom bedacht Aceleron samen met enkele partners het BATLAB systeem. Dat is een container gevuld met al het nodige materiaal om aan batterijen te werken, voorzien van zonnepanelen op het dak. Het eerste BATLAB is ondertussen in gebruik nabij het Bidibidi vluchtelingenkamp in Oeganda. Die locatie is natuurlijk geen toeval. In het vluchtelingenkamp zijn batterijen een belangrijke energiebron voor verlichting, koeling en communicatie. Het BATLAB is niet alleen een manier om de batterijen te onderhouden en uiteindelijk in te zamelen. Het is ook een gelegenheid voor lokale medewerkers om de nodige vaardigheden aan te leren en een inkomen te verdienen.

Elektrische motorfietsen

In buurland Rwanda is er binnenkort reden tot feesten. De elektrische motorfietsen van Rwanda Electric Motors (REM) hebben er samen bijna vijftig miljoen kilometer op zitten. Het bedrijf biedt niet alleen een eigen model aan, het elektrificeert ook bestaande motorfietsen. Zowel de eigen modellen als omgebouwde voertuigen maken gebruik van een systeem van verwisselbare batterijen. Die gaan tot 100 km mee en kan je op drie minuten omwisselen bij een netwerk van wisselstations. REM kwam tot die formule in overleg met de plaatselijke taxidiensten. Voor hen is het aanbod van REM interessant omdat de elektrische motorfietsen minder onderhoud nodig hebben en hen minder afhankelijk maken van fossiele brandstoffen.

In Rwanda wordt er bovendien veel elektriciteit lokaal geproduceerd op basis van hernieuwbare bronnen (onder meer in de wisselstations, die vaak van zonnepanelen voorzien zijn). Dat maakt het land een ideale kandidaat voor elektrische mobiliteit. De regering is alvast aan boord met een ambitieus programma om alle 46.000 motortaxi’s in het land te elektrificeren in de komende jaren. Dankzij spelers als REM, wiens motorfietsen voornamelijk lokaal geassembleerd worden, ontstaan er zo heel wat jobs en opleidingskansen.