Wat is jouw ecologische handdruk?

Wat ik doe is echt maar een druppel op de gloeiende plaat. De overheid is nu aan zet.

• Dus zeg jij dat jouw inspanningen je ecologische voetafdruk te verlagen geen verschil maken?

Ja … het maakt natuurlijk een heel klein verschil. Maar toch …

• Ja, zeg maar!

Ja … alleen kan ik dat niet oplossen, hé.

• Zou je dat wel willen, dat we het oplossen?

Natuurlijk! Ik zie ook al dat extreem weer op het nieuws.

• En hoe voel je je daarbij?

Slecht. Bezorgd. Machteloos.

• Je voelt je machteloos. Zou je graag meer macht hebben over de klimaatcrisis?

Ja. Als dat kon.

• Dan heb ik toch al een beetje goed nieuws! Want via dit gesprek hebben we samen alvast iets kleins gedaan!

Oké, toegegeven: die laatste zin zouden we niet zeggen. Maar verder zitten er in dit gesprek een paar principes voor een goed klimaatgesprek. Daar nemen we je in dit artikel graag in mee. 

In onze complexe wereld heeft iedere organisatie een eigen focus en specialiteit. Zo ook bij het klimaatverhaal. Sommige klimaatorganisaties weten perfect hoe ze een stad moeten inrichten zodat meer fietsen gestimuleerd wordt. Anderen geven professioneel advies over ecologisch verbouwen.

En KlimaatContact? Onze corebusiness is praten over het klimaat. Met burgers, bedrijven, organisaties en diensten. Op een constructieve manier. Met kennis van klimaatpsychologie, zodat het daadwerkelijk mensen collectief in beweging brengt. We brengen mensen samen om manieren te vinden om onze ecologische voetafdruk te verlagen én - nog belangrijker - onze ecologische handafdruk te vergroten.

Je ecologische handafdruk, wat is dat precies?

Kort gezegd: dat is de positieve impact die jij hebt op anderen. Alle positieve acties die iets groters in gang zetten. Zo kan je de handafdruk eigenlijk als het tegenovergestelde zien van de individuele voetafdruk.

Waarom hebben we het begrip ‘handafdruk’ zoal nodig? Wel: voor vrijwel elke klimaatactie, voetafdruk én handafdruk, hebben we klimaatgesprekken nodig. Het is een kunst om zo’n klimaatgesprek op een positieve manier te voeren. Want als het thema klimaat op tafel komt, schuiven heftige gevoelens als boosheid, onbegrip en angst al snel aan. Het voelt voor de meeste mensen niet meteen als een gemakkelijk en gezellig onderwerp. En dus zwijgen we er maar over. Waardoor we minder ondernemen. Dit heet ook wel de spiral of silence. 

Gelukkig kunnen we die spiraal ook omdraaien. Dat is waar wij bij KlimaatContact goed in zijn. Als je praat over het klimaat, kom je erachter dat veel anderen ook bezorgd zijn en dat maakt meer actie mogelijk. 

Van dit:

Naar dit:

Hoe doe je dat dan, praten over het klimaat?

We geven je alvast een aantal principes mee die werken. Het goede nieuws is: dit is geen rocket science. Iedereen kan het. De uitdaging: voldoende oefenen. Here we go! 

Principe 1: Luisteren, samenvatten en doorvragen

Luisteren is niet: stil zijn als de ander praat. Luisteren is je eigen verhaal opzij zetten en de ander proberen te begrijpen. Maar dat is moeilijk! Want de situatie van de klimaatcrisis beroert ons (blijkbaar) erg, we zijn het oneens of we hebben oplossingen voor de ander. Om rustig te kunnen luisteren en echte interesse te tonen voor hoe de ander ernaar kijkt, moeten we onze oplossingen en meningen soms even parkeren en zelf kunnen omgaan met onze emoties rond de klimaatcrisis.

Iemand zegt: “Het is toch al te laat.”
❌ “Het is nooit te laat.”
✅ “Dat klinkt voor mij best zwaar. Vertel eens, hoe zie jij dat?”

Principe 2: Plant zaadjes, trek niet aan het gras

Vaak denken mensen dat ze in klimaatgesprekken de ander moeten overtuigen van de ernst van de situatie. Maar die ander weet dat al. Of staat helemaal niet open om die boodschap te horen.
In veel gevallen heeft het geen zin om alle cijfers op tafel te gooien. Wat dan wel? Klimaat terloops noemen, een vraag stellen. Delen hoe jij het ziet, maar daarna terug naar je gesprekspartner.

Iemand zegt: “Dat vliegtuig vliegt toch.”
❌ “Als wij allemaal wat minder zouden vliegen, dan zou de luchtvaart wel krimpen.”
✅ “Ja, lastige kwestie. Wat houdt je tegen om minder te vliegen?”

Principe 3: Spreek vanuit je hart, niet vanuit je hoofd

Vertel de ander wat jij voelt bij de klimaatcrisis. Zonder dat je oordeelt over wat de ander zegt of doet. Creëer kansen om ook je gesprekspartners vanuit hun hart te laten spreken: stel vragen naar het persoonlijke.

Iemand zegt: “Ik word echt geen vegetariër. Vlees is gewoon veel te lekker.”
❌ “Maar weet je hoe die dieren behandeld worden?!”
✅ “Dat is voor mij wel dubbel. Ik vind/vond vlees ook lekker. Maar het voelt niet goed om het elke dag te eten. Ik ben wel benieuwd, wat betekent eten voor jou?”

Principe 4: Omarm ambivalentie

Ken jij iemand die geen gram CO2 uitstoot? Wij ook niet. We dragen allemaal samen bij aan de klimaatcrisis. En ja: we hebben allemaal toch minstens één vervuilende gewoonte die we niet kunnen laten. Waar klimaatthema’s vaak voor polarisatie zorgen, kan ambivalentie net zorgen dat je weer dichter bij elkaar komt. 

Iemand zegt: “Ik wil wel minder autokilometers maken, maar ik reis zo graag.”
❌ “Dichtbij is het ook mooi! Met de trein is avontuurlijk!”
✅ “Ja, dat kan wel lastig zijn. Ik heb dat met spullen kopen. Het blijft toch moeilijk om te minderen. Wat zoek je als je op reis gaat?”

Principe 5: Beweeg mee met weerstand

In klimaatgesprekken bots je vaak op bezwaren. Of ze nu terecht zijn of niet, voor jouw gesprekspartner staat er iets in de weg. Onze eerste neiging is vaak om het bezwaar op te lossen of tegen te spreken. Daardoor geven we - meestal onbewust - het signaal: ‘Wat jij zegt, klopt niet’. 

En dat helpt niet. Je hoeft het niet eens te zijn, maar respecteer wat waarheid is voor de ander. 

Iemand zegt: “Wat ik doe, maakt toch geen verschil.”
❌ “Het maakt toch minstens een klein verschil. En we zijn met velen die kleine dingen doen.”
✅ “Dat zou mij niet echt motiveren om iets te doen. Hoe is dat voor jou?”
✅ “Daar kijken we dan anders naar. Heb je dat gevoel ook op andere vlakken?”

Oefen, oefen, oefen

Er is meer dan de vijf principes hierboven. Er zijn altijd minstens honderd manieren om een constructief klimaatgesprek te voeren. Maar het concept is duidelijk. 

En weet: betere gesprekken voeren en je handafdruk vergroten, dat doe je vooral door veel te oefenen. 

Kun je dat zonder KlimaatContact? Tof! Ga ervoor!
Heb je daar liever hulp en een toffe bende gelijkgestemden bij? Hartelijk welkom bij een zesdelige workshopreeks of driedaagse training. Of nodig ons eens uit in je organisatie! 

www.klimaatcontact.be