Afval gebruiken voor nieuwe producten

Het verhaal van Neat & Nature vzw is één dat bol staat van de persoonlijke ervaringen. Erna Wouters: “Mijn lichaam reageerde niet goed op sommige chemicaliën in huishoud- en schoonheidsproducten. Daarom ben ik in 2018 beginnen zoeken naar gezondere alternatieven. Ik maakte die producten dan zelf: een natuurlijke allesreiniger bijvoorbeeld, of scrub-zeepjes. Allemaal met ingrediënten die wij doorgaans weggooien, zoals citroen- of wortelschillen.”

Neat & Nature is met andere woorden ontstaan omdat Erna (34) aan het experimenteren ging. “Ik merkte al gauw interesse bij familie en vrienden. Samen met mijn vriendin Rosa (25), die actief is in het sociaal werk, besloten we een vzw op te richten om de wondere wereld van organisch afval te promoten. Niet enkel voor onszelf, maar voor iedereen die ecologisch aan de slag wil en graag meer wil leren hierover.”

Afval in nieuwe producten

In een eerste fase willen Rosa en Erna een aparte ophaling organiseren van citrusafval bij winkels, restaurants, markten,... Dat organisch afval kunnen ze dan hergebruiken in hun atelier, om er allerlei producten van te maken. “Citrus is niet het enige: wij gaan aan de slag met thee, koffie… Van meloenschillen maak ik bijvoorbeeld gezichtsmaskers, van bloemkoolstammetjes maak ik pesto. Allemaal toepassingen die we zijn verleerd”, aldus Erna.

Het is evenwel niet evident om aan recuperatie te doen en met afval aan de slag te gaan. “We hebben gemerkt dat een deel van de wetgeving daarvoor moet aangepast worden. Er zijn nog teveel onduidelijkheden over het gebruik van afval in nieuwe producten.”

Neat & Nature vindt dat de overheid een voorbeeldfunctie moet innemen in zaken recycleren van organisch afval. “Vlaanderen zet stappen in de goede richting, maar er kan nog veel meer gebeuren.

In Brussel bestaat 40% van het restafval uit voedsel dat eigenlijk hergebruikt kan worden. Door beter te storten, kan het ook meer worden gevaloriseerd.

Dan zouden we het kunnen gebruiken voor nieuwe toepassingen, niet alleen voor ons, maar ook voor ondernemingen as Releaf, Paperwise en Peelpioneers.”

Erna maakt daarbij meteen de vergelijking met het buitenland: “In Parijs, bij ‘Les Alchimistes’, zet men heel hard in op het sorteren van voedselafval. Ook in Nederland leeft dit idee: zo is er bijvoorbeeld een geweldige kok, Gijs Kemmeren, die als het ware circulair kookt. We willen die mogelijkheden delen in ons land en in eerste instantie in de Brusselse regio.”

Corona als wake up-call

Het kleinschalige dat Neat & Nature beoogt, biedt volgens Erna enorm veel opportuniteiten. “Corona was op dat vlak hopelijk een wake up-call. We hebben opnieuw het lokale leren kennen en waarderen. Voedsel is niet gewoon iets voor op je bord, het brengt verbondenheid. Je voelt de link met het veld, de boeren en je steunt ook de lokale ondernemers in jouw regio. Een lage ecologisch voetafdruk zorgt voor meer connectie tussen mensen en meer werkgelegenheid lokaal.”

De plannen van Neat & Nature zijn voorlopig nog in de ontwikkelings- en onderzoeksfase. “We zouden heel graag samenwerken met de overheid, zodat het gebruik van organisch afval in cosmetica mogelijk kan worden. Verder willen we een platform creëren voor kennis en informatie rond de toepassingen van organisch afval, zodat ook nieuwe generaties geprikkeld worden hierdoor.”

Erna en Rosa nodigen iedereen uit om mee na te denken naar een betere oplossing voor afval in het algemeen. “Wij willen als vzw alle mogelijke informatie aanreiken en de zoektocht faciliteren. Zelfs de NASA gebruikt technologieën om organisch afval te verminderen in de ruimte - waarom zouden we die hier op aarde niet kunnen toepassen?”

Compost-buddies

In Brussel en Jette wil Neat & Nature samenwerken met composteries, waardoor appartementsgebouwen hun compost kunnen recupereren. “Wij willen ‘compost-buddies’ koppelen: appartementsbewoners en tuineigenaars die dan organisch afval kunnen verwerken naar compost, waardoor de grond kan verbeteren en het organisch afval niet terecht komt in het restafval. Via workshops laten we de compost-buddies kennismaken met de mogelijkheden van organisch afval.”

Erna merkte tijdens haar zoektocht naar informatie dat er heel wat leeft op vlak van recuperatie van afval. “Denk maar aan bierbrouwers die brood bakken, of zelfs bier brouwen met oud brood. Er zijn echt heel wat toffe projecten aan de gang. In Kortrijk bijvoorbeeld is er een website gemaakt om Kombucha-leer te promoten. Vzw’s zoals Spilvarken en Value Bugs zijn ook waardevolle projecten om betere oplossing te bieden voor organisch afval.

De natuur hergebruikt zo goed als alles, dus waarom wij niet?

Door zelf op zoek te gaan en te experimenteren, weet Erna intussen wat goed werkt. Maar toch moeten de geesten rijpen. “Geur is een lastige: een biologisch product ruikt anders dan Mr. Proper. Die laatste geur is niet natuurlijk, maar we zijn het nu al zo’n 70 jaar gewend. Verandering is moeilijk. Toch denk ik dat de gedachte van hergebruik en recyclage de toekomst zal zijn. Het is gewoon zaak van alle goede dingen in kaart te brengen en inzicht te verschaffen, zodat iedereen de schakel kan maken.”

Neat & Nature geeft daarvoor graag tips: “We bieden workshops aan: wat met je organisch afval in huis? Hoe maak ik zelf producten thuis met organisch afval? We bezorgen ook graag een lijstje met bedrijven, organisaties en mensen die zich al  inzetten. Zo hopen we iedereen te prikkelen. Als we allemaal kleine zaken doen, betekent dat heel veel voor het grote plaatje.”

Neat & Nature is bereikbaar via mail, maar ook actief op Instagram en Facebook.