Sociaal ondernemerschap
Definities
We definiëren sociaal ondernemerschap als innovatieve, sociale waarde creërende activiteiten die plaatsvinden in verschillende omgevingen: zowel in niet-winstgedreven (non profit) als in winstgedreven (profit) omgevingen.
Een sociale onderneming is een onderneming die boven alles aan een maatschappelijke uitdaging wil werken. Met andere woorden: vooral 'maatschappelijke winst' wil genereren. Dit doet ze door een sociaal probleem of marktfalen in te perken, een sociale behoefte of uitdaging in te vullen en dat op een ondernemende, marktgerichte wijze. Dat wil zeggen: door eigen inkomsten te genereren en zo zelfvoorzienend te zijn.
Veel sociale ondernemers vinden we terug in de 'sociale economie'. Dat is een verzamelnaam van organisaties, bedrijven en initiatieven die de realisatie van enkele maatschappelijke meerwaarden voorop stellen en bepaalde basisprincipes respecteren:
- voorrang van arbeid op kapitaal;
- democratische besluitvorming;
- maatschappelijke inbedding;
- transparantie;
- kwaliteit en duurzaamheid.
Door de finaliteit van haar activiteiten, de democratische besluitvorming en de manier van opbrengstverdeling onderscheidt ze zich van de privé-sector (ook wel “zakelijke” of “reguliere economie” genoemd).
Goede ondernemers
Sociale ondernemers moeten van vele markten thuis zijn. Maar ze moeten in de eerste plaats goede ondernemers zijn. Sociale ondernemingen moeten - zoals alle ondernemingen - een concurrentievoordeel vinden en dat zo scherp mogelijk uitspelen. Met andere woorden: ook sociale ondernemingen moeten fungeren in een cultuur van klantgerichtheid, lage kosten, scherpte, kwaliteit, hard werken, optimaliseren, …
Maar dus ook in profit omgevingen vinden we sociaal ondernemerschap terug. Vaak in coöperaties maar ook in andere 'klassieke' ondernemingsvormen. Sommige bedrijven lijken 'klassiek' - doordat ze bijvoorbeeld producten verkopen en daar winst mee maken - maar zijn wel degelijk sociale ondernemingen.
Bij nader inzien zijn ze immers opgestart als een manier om niet middelen uit bijvoorbeeld subsidies, maar wel uit 'de markt' te halen om primair een sociale missie te realiseren. Sommige organisaties (verenigingen, groepen, stichtingen, ...) zijn heel sterkte sociale innovatoren maar dan weer geen sociaal ondernemers - omdat ze niet marktgericht werken.
Kenmerkend voor sociale ondernemers is dus dat ze hun missie op een ondernemende, marktgerichte manier realiseren. Denk aan de verkoop van producten, het verhuren van diensten, het vermarkten van kennis, ...
Sociale innovatie
Wanneer verschillende actoren, verschillende expertises of verschillende hulpmiddelen op een nieuwe manier verbonden worden om een maatschappelijke behoefte in te vullen, spreekt men van 'sociale innovatie'. Het is een innovatieve oplossing voor een maatschappelijk belangrijke uitdaging die resulteert in een product, dienst, organisatiemodel en/of methode.
- Het 'sociale' slaat op het feit dat de innovatie een maatschappelijke behoefte (maatschappelijke uitdaging) aanpakt. Denk aan multidimensionele maatschappelijke problemen van de meest kwetsbare groepen in de samenleving. Of aan klimaatverandering. Of aan eenzaamheid in een stadscontext.
- Een oplossing is 'innovatief' als het gaat over een nieuw of significant beter(e) product, dienst, proces, marketingmethode en/of organisatiemodel. Het gaat dus over zowel 'dit heeft nog nooit iemand bedacht' ideeën als over het toepassen van bestaande ideeën op een nieuwe doelgroep of over het opschalen van een project rond een nieuwe maatschappelijke uitdaging.
Meer info en bronnen
- De Sociale Innovatiefabriek promoot, begeleidt en ondersteunt sociaal ondernemerschap en sociale innovatie ten voordele van maatschappelijke uitdagingen.
- De Punt
- Flanders DC
Gerelateerde inhoud
-
Hoe als bedrijf met innovatieve producten en diensten inspelen op de huidige trends? Vergrijzing, armoede, welzijn, klimaatverandering, … stellen bedrijven nu eenmaal voor uitdagingen. BUSINEXT, een gloednieuw leertraject van VOKA Halle-Vilvoorde en Leuven, helpt deze uitdagingen om te zetten in businessopportuniteiten.
-
Gouverneur Carl Decaluwé overhandigde op 5 maart in Kortrijk Xpo de MVO-award 2013 aan Geert Uytterhoeven, zaakvoerder van The Outsider Coast.
-
buy aid verkoopt bureaubenodigdheden aan bedrijven op zo’n doorgedreven maatschappelijk verantwoorde manier dat het hen een concurrentieel voordeel oplevert. Yves Derycke, finance manager van buy aid Belgium, geeft uitleg aan MVO Vlaanderen over dit unieke bedrijfsconcept.
-
Vanaf oktober 2013 start de Associatie KU Leuven voor de eerste keer met een opleiding Community Service Engineering. Daarin zullen ingenieurs leren om oplossingen, toepassingen en hulpmiddelen te ontwikkelen die écht tegemoet komen aan de behoeften van eindgebruikers en organisaties in de social profit sector. Inge Vervoort, Project Director van de Thomas More hogeschool, geeft uitleg.
-
De Belgische coöperatie Alterfin heeft de kaap van 30 miljoen euro kapitaal overschreden, een verdubbeling op tweeënhalf jaar tijd. Daarmee bewijst Alterfin dat ethische investeringen die sociaal en financieel rendement combineren het zeer goed doen bij particuliere beleggers.
-
MVO Vlaanderen zat met Piet Colruyt rond de tafel voor een gesprek over het sociaal investeringsfonds SI²Fund, de opmars van het sociaal ondernemerschap en de rol die de overheid kan spelen om sociale ondernemers te ondersteunen. “Ik zal pas fier zijn als we met het SI²Fund binnen 5 jaar ook een positief financieel rendement kunnen voorleggen. Dan tonen we dat investeren in sociale ondernemingen werkt en stimuleren we anderen om hetzelfde te doen.”