Circulaire economie
De kringloopeconomie of circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen maximaliseert en waardevernietiging minimaliseert; anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien ‘restauratief’. Nadenken over het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen kan ervoor zorgen dat er een positief effect op de duurzaamheid van het product wordt gegenereerd. De belangrijkste principes zijn:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn zodat materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
- Rekening houden met de verkoopsverpakking, verzamelverpakking, retourverpakking, transportverpakking etc. voorkomt niet alleen vervuiling maar draagt bij tot de duurzaamheid en de circulariteit van het product.
- De productie, het gebruik en de verwerking van het product stoot geen schadelijke stoffen uit.
- De onderdelen en grondstoffen van ‘gebruiksproducten’ (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.
- De grondstoffen van ‘verbruiksproducten’ (zoals tandpasta) zijn biologisch afbreekbaar en worden (na eventuele onttrekking van nog waardevolle grondstoffen) teruggegeven aan de natuur.
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Kringloop certificeren: Cradle to cradle
Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart beschrijven de basisvisie in hun boek 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'.
Vertrekpunt is de stelling ‘afval is voedsel’. Cradle-to-Cradle-producten of -toepassingen zijn zo ontworpen dat elke vezel ervan (afval) zonder kwaliteitsverlies of milieuschade hergebruikt kan worden (voedsel). De focus ligt dus niet op ‘minder afval’, maar op ‘géén afval’.
Het einddoel is een samenleving zonder afval. Waar mvo vaak gaat over het “minder slecht maken” van een product, wil Cradle-to-Cradle het meteen goed doen.
Cradle-to-Cradle certificering kan behaald worden op vijf niveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum. Producenten worden zo uitgedaagd om hun product continu te verbeteren.
Meer info
- Vlaanderen Circulair
- Cradle-to-Cradle Platform
- MVO Nederland
- 50 beste praktijken van circulair ondernemen in Nederland
- Het EU-pakket circulaire economie weergegeven als infografiek
- De frontrunners: een publicatie over 6 pioniersprojecten voor een nieuwe economie
- De informatiekaart circulaire economie van Nederland Circulair
- Zeven boodschappen over circulaire economie en klimaatverandering (OVAM)
- Circulaire economie op de website van VITO
- Kwaliteitsmanagers en de circulaire transitie
- Het Woordenboek Circulaire Economie
Meer over Trendwatching
Gerelateerde inhoud
-
Vanaf januari 2021 kunnen kmo’s en zelfstandige ondernemers een bijzonder opleidingstraject rond circulair ondernemen volgen.
EY en UHasselt werkten in opdracht van het Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming – SYNTRA Vlaanderen en VLAIO een praktijkgericht en flexibel opleidingstraject uit voor kmo’s en zelfstandige ondernemers die willen omschakelen naar een circulair business model.
-
Fish 2 Be streeft naar duurzame indoor-kweek van snoekbaars. Bedrijfsleider Jiri Bossuyt blijft het proces optimaliseren en streeft zoveel mogelijk naar hergebruik.
-
Resortecs is een van de drie winnaars van de European Social Innovation Competition, onder het thema "Reimagine fashion".
Met revolutionair naaigaren, dat oplost bij hoge temperaturen, hoopt oprichter Cédric Vanhoeck het recyclageproces van textiel te vergemakkelijken.
-
In onze vorige nieuwsbrief gaven we al aan dat er bij MVO Vlaanderen wat nieuwe dingen op komst waren. Twee nieuwsbrieven per maand op vaste tijdstippen en verschillend van format is zo’n ‘ding’. Een andere nieuwigheid is dat we de komende tijd enkele inhoudelijke accenten zullen leggen.
-
Geen blauwe maandag of zwarte vrijdag voor Netwerk Bewust Verbruiken, de vzw die streeft naar consuminderen. Hun alternatief? Circular Monday, een dag om de circulaire economie te bezingen.
-
Om duurzaam de toekomst door te komen, grijpen bedrijven de principes van de circulaire economie aan. Maar wat als die niet ver genoeg gaan? Britse academici Kate Fletcher en Mathilda Tham argumenteren dat ze een volledige ommezwaai zelfs in de weg staan. Journalist en auteur Isabelle Vanhoutte, die pas een handboek schreef over circulariteit, kadert die kritiek. Zij wil erover waken dat we niet onbedoeld meer consumeren. “Economische activiteiten hebben een doel. En dat doel is niet: eeuwige groei.”