Grafische, papier en kartonindustrie

De grafische nijverheid groepeert bedrijven die één of meerdere van volgende activiteiten uitoefenen: beeld- en tekstcreatie, drukken op om het even welk materiaal, afwerking van het drukwerk en alle reproductie- en dupliceringsactiviteiten van audiovisuele communicatie.

Deze sector telde in 2012 12.664 werknemers; een daling met 20% tegenover 2007. Daarnaast waren er in 2011 ook zo’n 4.500 zelfstandigen actief in hoofd- of bijberoep. (cijfers van Febelgra)

De Belgische fabrikanten van papierdeeg, papier en karton stelden in 2013 zo’n 4.000 mensen tewerk of 20% minder dan in 2003. De productie van papier en karton bedroeg in 2013 bijna twee miljoen ton waarvan 72% bestemd voor drukwerk (grafisch papier) en 23% bestemd voor verpakking. Zowat 1.580 ton of 80% van de productie werd geëxporteerd. (cijfers van Cobelpa)

(Duurzaamheids)uitdagingen

De grafische, papier- en kartonindustrie is zeer gericht op de export naar buurlanden en voelt dus elke vertraging van de Europese economische groei. Daarnaast doet de globalisering de concurrentiedruk toenemen uit Oost-Europese en Aziatische hoek.

De digitalisering rukt snel op in de grafische industrie net zoals op technologische innovatie gebaseerde automatisering en de vraag naar (leverings)flexibiliteit. Kenmerkend is ook de toename van het aantal ‘all round’ of ‘hybride’ bedrijven die alle types van drukwerk in huis hebben.

Deze tendensen hebben gevolgen voor de tewerkstelling. Machines nemen steeds meer manuele arbeid over. De arbeid die overblijft vereist hoog opgeleid personeel dat er momenteel niet is. De diversificatie en de globalisering stellen dan weer hun eisen op het vlak van flexibiliteit, mobiliteit en, opnieuw, opleiding.

De papier- en kartonindustrie op haar beurt doet er alles aan om tot een duurzame relatie met het milieu in het algemeen en het bos in het bijzonder te komen. Het Paper Chain Forum, een communicatieplatform dat twaalf beroepsfederaties uit de papier- en kartonketen groepeert, voert sedert 1992 informatie-, communicatie en sensibiliseringsacties om dat te bewerkstelligen.

In 2008 resulteerden deze inspanningen in de ondertekening van een milieucharter door alle beroepsfederaties van de papierketen. De engagementen betreffen onder andere:

de strijd tegen illegale houtkap en dus de ondersteuning van de boscertificatiesystemen (FSC en PEFC);
de toename van de inzamelingsgraad en de recyclage van oud papier;
terugdringen van de CO2-uitstoot door een hogere energie-efficiëntie.