Zeg niet zomaar maandverband tegen ethische menstruatielingerie

Dagelijks belanden in België meer dan 2 miljoen wegwerpmaandverbanden in het vuilnis. Laat dat cijfer even bezinken. Of wegrotten op de afvalberg. Twee miljoen. Dagelijks.

Recycleerbaar zijn maandverbanden en tampons (doorgaans) niet. Dat wil zeggen dat ze linea recta bij het afval verdwijnen en verbrand worden.

Comfortabel zitten ze ook niet, vindt onderneemster Kathleen Peers. Al zeker niet als het (te) warm is. Peers bracht de afgelopen jaren door in Singapore, toen haar man daar een opdracht voor zijn werk kreeg, en merkte aan den lijve hoe onpraktisch het is om maandverband te dragen in zo’n heet en vochtig klimaat.

Daar heb je een oplossing voor gevonden: menstruatieslips. Wat zijn dat precies?

Kathleen Peers: ‘Dat zijn slips met een ingebouwd maandverband. Ze hebben dezelfde functie als wegwerverbanden, maar zijn wasbaar en herbruikbaar. Het is even dun als een gewoon maandverband. Ik had er eerlijk gezegd ook nooit van gehoord voor ik in Singapore woonde. Er bestond destijds slechts één merk van.’

‘Toen ik deze slipjes voor het eerst gebruikte, was dat een openbaring: eindelijk verlost van al dat gedoe, geen extra maandverbanden in mijn handtas en in de badkamerkast meer nodig. In het begin droeg ik het enkel wanneer ik mijn regels had, maar na een tijdje droeg ik het de hele maand lang om gewone inlegkruisjes te vervangen.’

‘Na de “euforie” volgde een resem vragen. Van waar komen die slipjes? Van welke stof zijn ze gemaakt? Hoe zijn die geverfd? Vooraleer ik met mijn eigen lijn startte, heb ik die slipjes in detail onderzocht en opengeknipt. Daar zat vaak niets meer in dan een gewone dweil of een spons. Ook niet zo bevorderlijk voor de gezondheid van de gebruiker, denk ik dan.’

Hoe komt het dat je je zo bewust bent van de sociale en ecologische impact van producten?

Peers: ‘Voor mij was Rana Plaza, de instorting van een fabrieksgebouw in Bangladesh in 2013, echt een wake-up call. En datzelfde jaar kwam Greenpeace met een detoxcampagne rond de schadelijke stoffen in textielverf. Rond diezelfde periode kreeg ik een burn-out en verhuisde ik naar het buitenland met mijn man, eerst naar Parijs en dan naar Singapore.

Ik heb de tijd genomen om mij te verdiepen in de textielindustrie. Ik ben gestart met een lokale tak van de organisatie Fashion Revolution in Singapore. Nadien kreeg ik zin om zelf te ondernemen. Zo kreeg Miokoo vorm.’

Hoe ben je op dat idee gekomen om je eigen menstruatieondergoed te ontwerpen?

Peers: ‘Ik werkte in een coworking, The Impact Hub, met allemaal mensen die impact willen maken. Zo heb ik veel groene ondernemers leren kennen en deed ik mee aan een wedstrijd van de Singaporese overheid. Ik werd geselecteerd samen met negen andere starters om ons business-idee verder uit te werken.

Zelf ben ik uiteindelijk bij ondergoed uitgekomen, omdat dat een tijdloos product is, een product dat niet zomaar de seizoenen volgt. Eerlijk menstruatieondergoed bestond nog niet. Daar wou ik op inzetten. Het moest een topproduct worden. Ik ben geen fashionista, maar een productmadam: ik geloof dat we consumenten pas kunnen overtuigen als we een product aanbieden dat helemaal goed zit.’

Wat is het verschil tussen jouw menstruatielingerie en andere merken?

Peers: ‘Ik wil de voorraden bewust beperkt houden. Het gaat om het made-to-order principe: pas als iemand een slipje bestelt, wordt het ook effectief geproduceerd. Zo vermijd ik overproductie. Ik produceer in Europa, aan goede arbeidsomstandigheden, op 2.000 kilometer van mijn deur. Daardoor moet ik geen transport met de boot of het vliegtuig regelen en kan het snel gaan. Vrouwen krijgen hun onderbroek toegestuurd voor de volgende menstruatiecyclus. Ik gebruik innovatieve materialen die gemaakt zijn volgens de veeleisende Europese milieurichtlijnen, zonder toxische chemicaliën.

Mijn slipjes zijn iets duurder dan de concurrentie, tussen de 49 en 59 euro. Ik wil niet meegaan in het hele soldenverhaal: het kost wat het kost, we mogen de consument geen leugens wijsmaken. Het is niet alsof werkgevers in de maand juli 20 procent van de lonen aftrekken. Waarom zou ik mijn product dan afprijzen? Dat is niet ethisch. Ik wil mijn mensen juist behandelen. Ik doe wat ik zeg en ik zeg wat ik doe.’

Hoe ben je zeker dat de arbeiders goed behandeld worden?

Peers: ‘Ik wist al heel vroeg dat ik in Portugal wou produceren en kwam op beurzen in contact met verschillende tussenpersonen. Gladde onderhandelaars met knalprijzen deden mijn wenkbrauwen fronsen. Als ze al niet ethisch omgaan met mij, hoe kan ik dan geloven dat ze wel ethisch met arbeiders zouden omgaan?

Ik heb het geluk gehad om een man te leren kennen die slechts een twintigtal merken begeleidt. Via hem kwam ik in contact met een familiebedrijf. Ik spreek de vrouw van dat atelier zelf regelmatig, bouw een relatie met haar op. Zo voel ik aan hoe ze werkt. Dat is gedeeltelijk intuïtie, al heb ik een heel duidelijk beeld van het atelier: ik heb video’s en foto’s opgevraagd, referenties gezocht.

En soms lok ik ook reacties uit: als ik haar push, haar lastige vragen stel, neemt zij het dan op voor haar mensen? Zo weet ik dat het goed zit.

Welke stoffen heb je gekozen? Hoe ethisch en ecologisch zijn die?

Peers: ‘Ik heb het geluk gehad dat ik net voor corona een aantal grote beurzen heb kunnen doen. Zo kwam ik op stoffen uit België en Frankrijk, die binnen diezelfde 2.000 kilometer van mijn deur gemaakt worden. Het tussenstuk bestaat uit katoen, polyamide, lyocell en micromodal.

Katoen is niet evident: het is een natuurlijk product, maar het verbruikt veel water en katoenboeren werken niet in de beste omstandigheden. Dat is een afweging, al kijk ik uit naar verdere evoluties op het vlak van textiel.’

‘De stof zelf bestaat uit polyamide en elastaan. Dat zijn stoffen gemaakt van fossiele brandstoffen, maar ze bieden een antwoord voor wat ik zocht. Ze zijn elastisch en sluiten beter aan, waardoor het vrouwen een veiliger gevoel geeft. Het gaat ook langer mee. Daarnaast is het heel belangrijk dat elke stof ademend is, zo droogt het heel snel en dat is belangrijk voor de gezondheid van de vrouw. Als een slipje snel droogt, dan voorkomt dat schimmelinfecties. Dat doet een maandverband niet, dat is eigenlijk maar een bootje van plastic.’

‘Ik besef dat Miokoo niet perfect is en dat er altijd ruimte is voor verbetering, maar we nemen met deze collectie al een gigantische stap vooruit in vergelijking met vele andere merken. Daaraan wil ik verder timmeren: hoe kunnen we nog een stukje verder gaan?’

Hoe absorberen de menstruatieslips? Hoe heb je dat getest?

Peers: ‘Bij Centexbel ben ik nagegaan hoeveel bloed en urine de slipjes kunnen opnemen. Dat vond ik belangrijk, om dat door een externe partij te laten uittesten. Die labtest bevestigt een absorptie-performantie van 60 milliliter, het equivalent van meer dan vijf tampons. Dat is beter dan de concurrentie. Normaal gaan de slips gemakkelijk twaalf uur mee, van ’s ochtends tot ’s avonds dus. Zelf doe ik het zo: Aan het einde van de dag douche ik mij, spoel ik de onderbroek uit en nadien gooi ik het in de wasmachine. Ik was de onderbroeken op 40 graden.’

‘Omdat elke vrouw anders is, is het belangrijk dat je het absorptievermogen van de slip test voor jou als individu. Sommige vrouwen komen met één slipje ruimschoots toe, anderen gebruiken op de zwaarste dag van de menstruatie ook nog een inwendig middel zoals een menstruatiecup – of desnoods een gewoon maandverband – dat je kan verwijderen. Of je kan gewoon wisselen van slipje, al is dat minder evident natuurlijk als je op kantoor bent die dag.’

Hoe lang gaan de onderbroeken mee?

Peers: ‘Ik draag ze zelf en heb ze intussen al het equivalent van vijf jaar aan wasbeurten gewassen. Maar misschien was ik op een andere manier dan andere mensen. Ik zou zeggen: minstens drie jaar.

Na die periode willen we ook het ondergoed terugnemen, om ze een nieuwe bestemming te geven en niet bij het vuilnis te laten belanden. Weggooien, dat bestaat niet. Ergens ter wereld belandt onze mode op een afvalberg. Dan is het beter om het te hergebruiken dan het op de stapel te laten terecht komen.

Hoe ga je de onderbroeken recycleren?

Peers: ‘Het lijkt me moeilijk om ondergoed te verkopen dat gemaakt is van vroegere menstruatieslips. Dat ga ik dus niet doen. Het idee dat ik heb, is om ze te verwerken in een verticale tuin. Mijn slipje is niet bio-afbreekbaar, daar kunnen we gebruik van maken: het heeft een absorberende functie, waardoor het het vocht kan bijhouden om bloemen te laten groeien. Zo kan elk slipje een klein bloempotje worden. Ik ben momenteel in gesprek met een aantal groene architectenbureaus om te kijken hoe ik dat zou vormgeven. Dat is een van mijn “groene” dromen.’

Wanneer komen de slips op de markt?

Peers: ‘Dat was normaal voorzien voor vrouwendag, 8 maart, maar door corona heeft het atelier wat vertraging opgelopen. Maar ze komen eraan, de confectie is gestart, dus de levering volgt volgende week. Ik kan niet wachten. Ik ben zo enthousiast over mijn product, omdat ik het al zoveel maanden draag en gewoond heb in een land waar dat ingeburgerd was. Nu is het aan andere vrouwen in België en Europa.’