Groen isoleren met hennep

De renovatie van de oude elektriciteitscentrale Transfo in Zwevegem, een site van wel tien hectare groot, is volop aan de gang en wordt in de loop van dit jaar afgewerkt. De erfgoedsite zal onder meer dienst doen als kantoorruimte, evenementenhal en kennis- en belevingscentrum.

Voor de isolatie werd gekozen voor een wel heel bijzonder materiaal: hennepblokken. Producent IsoHemp, die gevestigd is in Fernelmont in de provincie Namen, merkt dat de markt daar steeds meer voor open staat: het aantal projecten in België en ver daarbuiten groeit aan een razend tempo. Hennep is dan ook een zeer duurzaam materiaal, legt Charlotte de Bellefroid, communicatieverantwoordelijke van IsoHemp, ons uit in een videogesprek.

Hoe zijn jullie uitgekomen bij hennep als isolatiemateriaal?

‘De oprichters van IsoHemp, Olivier Beghin en Jean-Baptiste de Mahieu, kwamen hennepbeton voor het eerst tegen tijdens hun studies commercieel en industrieel ingenieur in Louvain-La-Neuve. Wie er al gebruik van maakte, prees hoe comfortabel en aangenaam het was. Bekend was het nog niet. Daarom wilden ze na hun studie daarmee verder, om het materiaal voor te stellen aan een groter publiek.’

Bestaan de blokken volledig uit hennep of komt er ook beton aan te pas?

‘Geen beton: het gaat om een mix van hennep, kalk en water.’

Waar komen die grondstoffen vandaan?

‘Alle grondstoffen halen we binnen een straal van 300 kilometer, om ook op dat vlak onze voetafdruk te drukken. Kalk vinden we in België. Voor hennep kijken we naar Noord-Frankrijk en Nederland.’

Wat maakt van hennepblokken een goed bouwmateriaal?

‘Het is zeer isolerend: het houdt de koude en het water buiten en de warmte binnen. Daardoor heb je een minder hoge energiefactuur en is je huis conform aan de energienormen, beter bekend als de EPB-eisen. Door de structuur van de hennepvezels heb je ook goede geluidsisolatie en akoestiek. Daarnaast zijn de blokken ook heel brandveilig, al ligt dat vooral aan de stevigheid van de kalk. Bij blokken van 12 centimeter kan het materiaal vuur een uur lang tegenhouden. Bij blokken van 20 centimeter loopt dat op tot twee uur. En dan hebben we het nog niet over de voetafdruk gehad.’

Waarom is hennep juist zo duurzaam?

‘Hennep is een natuurlijk product met een negatieve koolstofvoetafdruk.

Een hectare hennep onttrekt meer CO2 uit de lucht dan veel andere planten. Het komt neer op vier ton CO2 per jaar. Dat is hetzelfde als een hectare bos.

Hennep groeit ook heel snel: op vier maanden tijd staat het er. Voor de teelt zijn ook geen chemische behandelingen nodig.’

Voor de erfgoedsite in Zwevegem is jullie materiaal uitgekozen. Hoe is die samenwerking ontstaan?

‘Dat is dankzij het architectenbureau Sileghem & Partners, zij hebben ons gecontacteerd. Het gaat om patrimonium, de bedoeling is om de erfgoedsite goed te behouden. Voor de architecten was het belangrijk om te bouwen op een duurzame en circulaire manier. Daarom keken ze in de richting van biobased materialen. Ze wilden goed opletten op welke manier ze zouden isoleren, onder meer voor de vochtregulatie.’

Zo kwamen ze bij jullie en bij hennep uit.

‘Hennepblokken hebben hoe langer hoe meer een goede reputatie bij architecten. Ze zien het als een duurzaam alternatief. Ook op de werf zelf is er heel enthousiast gereageerd. Een cocon, zo noemden ze het, verwijzend naar de akoestische kwaliteiten van het materiaal.’

‘Iedereen op de werf kreeg een opleiding om de blokken te plaatsen. Achteraf zeiden ze dat ze blij waren om met zo’n product te werken. Het is makkelijk te plaatsen en vooral: het is een natuurlijk product. Dat betekent dat het geen risico kan vormen voor de gezondheid.

“Anders weten we niet altijd waarmee we werken”, zeiden de arbeiders ons. Dat maakte hen fier om met ons materiaal aan de slag te gaan. Dat soort verhalen doet deugd.

De erfgoedsite kreeg steun van de Europese Commissie, via het project RE/SOURCED. Dat project wil het energiecircuit op de site zelfvoorzienend en circulair maken. Passen jullie ook binnen die circulaire economie?

‘Het deel van de hennepplant dat wij gebruiken, is in feite een restproduct; het wordt momenteel vooral verkocht aan boeren, bijvoorbeeld als ligstro voor dieren. Dat zetten wij om naar een meer hoogwaardig materiaal. In onze fabriek maken wij dat we zo weinig mogelijk afval hebben: alles is recycleerbaar, we recupereren zoveel mogelijk om tot nieuwe producten te verwerken. Het afval van de blokken is bovendien composteerbaar: binnen enkele jaren breekt het opnieuw af en keert het terug naar de natuur.’

Wat zijn de volgende stappen voor IsoHemp?

‘In onze huidige fabriek produceren we 1 miljoen hennepblokken per jaar. Dat klinkt misschien veel, maar het blijft een nichemarkt: daarmee kunnen we ongeveer een huis per dag bouwen. Die voorraad is telkens helemaal op. Deze lente openen we een nieuwe fabriek waarmee we 5 miljoen blokken kunnen produceren. Daar hebben we zeven miljoen euro in geïnvesteerd. We zijn marktleider in België en ver daarbuiten. Dat willen we verder uitbouwen.’

In de toekomst kijken we ernaar om elders in de wereld productiesites te openen. Nu leveren we wereldwijd en hebben we klanten in bijvoorbeeld de VS en Australië. Zo duurzaam is het niet om onze hennepblokken helemaal tot daar te verschepen.

Dat zijn onze plannen op langere termijn. Op kortere termijn willen we vooral meer en meer en meer mensen overtuigen om hennep te zien als oplossing om beter te bouwen en te verbouwen.’

Tot slot: wat zouden jullie zeggen tegen iedereen die nu de wenkbrauwen fronst als ze lezen dat ze hun huis kunnen isoleren met hennep?

‘Hennep is niet dezelfde plant als cannabis. Het gaat om dezelfde familie, maar de actieve stof THC zit er niet in. Er is dus nul risico.’