E-commerce & duurzaamheid, drie jaar later

De e-commerce in België was 10,67 miljard euro waard in 2018. Dat blijkt uit cijfers van sectorvereniging BeCommerce. Het hallucinant bedrag dat werd uitgegeven is een stijging van bijna 6 procent in vergelijking met 2017, zo schrijft De Tijd. Het zijn met name producten als speelgoed, kleding en elektronica die Belgen steeds vaker online aanschaffen. En dat online aankopen gebeurt steeds frequenter. Vorig jaar gemiddeld 11,6 keer, tegenover 10,3 keer in het jaar daarvoor. En niets wijst erop dat die cijfers gaan keren.

Hoewel het groeitempo van de Belgische e-commerce weliswaar wat vertraagt, zal de e-commerce nog wel jaren blijven doorgroeien, zo zegt CEO Sofie Geeroms van BeCommerce. “In vergelijking met onze buurlanden hebben we nog altijd een achterstand. Belgische bedrijven zoals Schoenen Torfs, JBC en Standaard Boekhandel zijn volop bezig met investeringen. We zullen groeien naar het niveau van pakweg Nederland”, zo beweert ze op de website van BeCommerce.

Steve Sel: Bewustwording komt op gang, maar nog geen grote ommezwaai

Steve Sel, Manager Projecten & Valorisatie bij VIL, de Vlaamse speerpuntcluster voor logistiek, zag de afgelopen drie jaar weinig veranderen als het over duurzaamheid gaat. “Duurzaamheid in e-commerce komt net als duurzaamheid in andere sectoren wel steeds meer onder de aandacht. De tijdsgeest is veranderd. Er komt een momentum op gang waarbinnen iets kan veranderen.

Momenteel moeten we echter nog realistisch zijn en durven zeggen dat er nog niet veel veranderd is. Het grootste deel van de consumenten kijkt nog steeds naar de prijs en minder naar de duurzaamheid. Iemand moet willen betalen voor de duurzame levering.

“En de verpakking? De consument begint zich wel meer en meer te storen aan halfvolle dozen die dan opgevuld worden met plastic. Een aantal webshops werkt hieraan via investeringen in installaties die de dozen op maat van de inhoud maken. Er wordt ook overgeschakeld op kartonnen opvulmateriaal. Zeer recent las ik een beetje tegenstrijdig dat bol.com af wil van zijn kartonnen dozen. Ze introduceerden een verzendzak van gerecycleerd plastic. Niet dat karton een slechtere materiaalkeuze is, maar voor het transport betekent het wel een besparing in plaats, waardoor efficiënter getransporteerd kan worden.”

De last mile blijft ook een veelbesproken thema als het over de e-commerce gaat. “Daar zijn we als VIL via onze projecten ook mee bezig. Hoe belever je bijvoorbeeld op de beste manier in een stad (bijvoorbeeld via hubs en microhubs), rekening houdend met de geldende regelgeving die gericht is op het leefbaar houden van stadskernen. Veel steden werken hieraan, maar we moeten ook buiten de stad kijken. Daar worden per levering de meeste kilometers gereden. Daar ligt dus ook de grootste milieu-impact op vlak van transport én hebben logistieke dienstverleners het moeilijker om uit de kosten te geraken. Dit is een onderwerp dat leeft en waaraan we willen werken.”

“Wat ik verder nog zag veranderen? Ik zie dat grote spelers toch stilaan terugkomen op hun gratis retourpolitiek. Die is vaak nog gratis, maar ze proberen het toch te ontmoedigen, mede door de consument bewust te maken van de impact.”

Anders Asarby: Niemand wil ervoor betalen

Anders Asby is oprichter van de maaltijdboxen Smartmat. Hij zag de laatste drie jaar weinig veranderen. De uitdaging is voor hen zelfs nog groter geworden. “De klant wil gewoon zoveel mogelijk gratis. Vandaag meer dan ooit. Het probleem is dat PostNL de enige logistieke speler op de markt is waarop wij beroep kunnen doen voor gekoeld transport. Dit monopolie brengt ons voor een moeilijke keuze. We staan met onze rug tegen de muur.”

De verpakking blijft nog steeds een probleem voor Smartmat. “We zijn verplicht door PostNL om onze boxen in isomodozen aan te leveren. Aangezien we willen overstappen op eigen transport, hebben we ook meer opties om de verpakking anders aan te pakken. We denken aan plastic bakken die terugkomen naar ons. We voerden hierover onder meer gesprekken met de OVAM.”

Margreeth Pape: Duurzame initiatieven volgen elkaar snel op

Margreeth Pape is adviseur Logistiek en Duurzaamheid bij het Nederlandse Thuiswinkel.org. Bij onze noorderburen blijkt duurzaamheid wel hoger op de e-commerce-agenda te staan.

Duurzaamheid is een belangrijke prioriteit. Drie jaar geleden ontwikkelden we met Bewust Bezorgd een rekentool die helpt de bezorging van pakketten naar de consument nog efficiënter en duurzamer in te richten.Het doel is om in 2025 de CO2-uitstoot met 50% te reduceren ten opzichte van 2018.

Het is een heel groot project. We brachten het volledige vervoersnet in kaart. Dankzij deze data weten we precies welke voertuigen er op onze wegen rijden, hoeveel leveringen er zijn, hoeveel pakjes zij vervoeren, enzovoort. We weten voor elke provincie precies hoeveel CO2 ze uitstoten per type levering. Nu kunnen we bedrijven gericht stimuleren om in te zetten op duurzame oplossingen.”

Met ‘Goed Verpakt: Handleiding Duurzaam Verpakken’ helpt Thuiswinkel.org webwinkels in de non-foodsectoren op weg om de beste keuze te maken. “We willen zoveel mogelijk verpakking voorkomen. We willen producten identificeren waarvoor geen verpakking nodig is. Daarnaast onderzoeken we hoe we verpakkingen na levering bij de consument kunnen ophalen. Ook de lucht in de verpakkingen willen we reduceren. Grote webwinkels maken al gebruik van verpakkingsmachines die de verpakking meer op maat maken. De handleiding die wij maakten is eerder gericht op de kleinere webwinkels.”

“De reacties op onze initiatieven? We zijn samen gestart met de sectoren en de eerste reacties zijn positief. Ook vanuit de Nederlandse overheden. Nu gaan we verder inzetten op de verdere uitrol van Bewust Bezorgd. Daarnaast willen we tegen 2022 komen tot 10% herbruikbare verpakking.”

Diana De Graaf: Er is meer bewustwording rond de impact van retourneren

Diana De Graaf werkte drie jaar geleden mee aan het onderzoek van EY rond duurzaamheid van de ‘last mile’ in de Nederlandse e-commerce. Ondertussen is ze zelfstandig adviseur rond duurzame en circulaire economie. Ook zij zag heel wat bewegen in Nederland.

Ik zag de afgelopen jaren vooral meer bewustwording rond duurzaamheid in de e-commerce. Er verschijnt heel wat op de radar van de consument. Onder meer dat er niet iets bestaat als ‘gratis’ retourneren van een online bestelling.

Thuiswinkel.org neemt hierin een voortrekkerrol. Zij leveren goed onderzoek naar verpakkingen en zijn er veel experimenten om de last mile efficiënter te krijgen. Er wordt ook kritischer gekeken naar de evolutie van ‘Next Day’ naar ‘Same Day Delivery’. Consumenten worden er attent op gemaakt dat ze bewustere keuzes moeten maken. Efficiënt samenwerken tussen ketenpartners is dan van belang.”

“De keerzijde van retourneren staat ook bij PostNL op de agenda. Klanten van webwinkels kunnen sinds dit jaar retourpakjes met bepaalde afmetingen aan de bezorger van PostNL meegeven. Er bestaat ook een interessant onderzoek naar hoe een retourneerbeleid het retourneren beïnvloedt.”

Diana De Graaf zag ook meer aandacht voor fysieke winkels gekoppeld aan een webshop. “Neem nu Coolblue. Zij openen meer fysieke winkels in België, terwijl ze hun webshop verder willen doen groeien. In de winkels kunnen mensen terecht om de beleving van producten in het echt te ervaren.”