Duurzaamheid gaat over respect, ook op reis

Vraag: Meer en meer toeristen willen steeds vaker en verder op reis. Dat massatoerisme heeft op korte tijd de wereld grondig gewijzigd. Net dat wat de toerist wil zien – schone stranden, een diverse natuur, boeiende culturen – wordt door het toerisme zelf in gevaar gebracht. Valt toerisme wel te rijmen met duurzaamheid?

Veerle Devillé: “Wij voelen die spanning ook aan. Zo ervaren wij dat sommige bestemmingen overbezocht worden, zoals bijvoorbeeld Venetië, de Lofoten, Barcelona, enz. Wij zijn nu aan het nadenken of en hoe wij deze nog in ons aanbod kunnen blijven opnemen. Los van de drukte ter plaatse geloven wij nog steeds dat KrisKras reizen naar de meeste vakantiebestemmingen op een maatschappelijk verantwoordelijke manier kan organiseren. Als een organisatie die tegelijkertijd als jeugdwerk en reisbureau is erkend bevinden wij ons in een unieke positie om één centraal doel na te streven. Wij willen met groepen jongeren op reis gaan om hen te laten genieten van de wilde natuur en om open te staan voor andere culturen. KrisKras heeft dus als doel om duurzame reizen aan te bieden. Op hun beurt zijn ze een middel om die  jongeren te sensibiliseren voor de natuur en cultuur op vreemde bestemmingen.”

“Reizen zien we als middel om jongeren te sensibiliseren en zorg te laten dragen voor nieuwe streken, met onbekende natuur en andere culturen."

“Bovendien willen we de organisatie en het verloop van onze groepsreizen zo duurzaam mogelijk doen. Daartoe reizen we in kleine groepjes van maximum negen deelnemers plus één begeleider. Door deze kleinschalige aanpak bieden wij een alternatief voor het aanbod van veel andere reisorganisaties, waarmee de grote massa op vakantie vertrekt. De keuze voor kleinschaligheid is de basis van het duurzaamheidsbeleid van KrisKras. Daarnaast proberen we duurzaamheid mee te nemen als rode draad in al onze beslissingen en acties.”

Vraag:  De meeste jongeren willen op reis gaan. Ze kiezen niet op basis van duurzaamheid. Welke impact heeft deze duurzaamheid van een reis op de deelnemers?

Veerle Devillé: Dat is waar. Jongeren kiezen voor KrisKras vooral omdat ze samen met anderen op vakantie willen naar een onbekend land. We gaan hen niet onderwerpen aan een sessie duurzaamheidseducatie. Maar we betrekken hen zoveel mogelijk bij de reis en proberen de interesse voor de natuur én cultuur op de vakantiebestemming aan te wakkeren. Op een voorbereidende bijeenkomst geven we hen informatie over de lokale gewoontes, de taal, het eten, enz. Op reis zelf dragen de begeleiders de visie van KrisKras uit door het nodige respect aan de dag te leggen voor iedereen - deelnemers, de plaatselijke bevolking én de natuurlijke omgeving. We zijn ervan overtuigd dat deelnemers inspiratie kunnen opdoen door de goede voorbeelden op vakantie.

Vraag: KrisKras wil dus vooraf de duurzaamheid van een reis zo veel mogelijk versterken. Wie of wat is volgens jou cruciaal om het duurzaam karakter te bewaken, eens de groep op reis is vertrokken?

Veerle Devillé: Onze ongeveer 300 reisbegeleiders spelen toch wel een cruciale rol. Daarom sturen wij deze mensen van tussen de 23 en 35 jaar mee op pad met elke groep van KrisKras reizigers. Eveneens zijn zij verplicht om een basiscursus te volgen zodat ze over de nodige competenties als reisbegeleider beschikken. Daarnaast stimuleren wij hen om extra vormingen te volgen, die wij steeds gratis aanbieden. Duurzaamheid komt daarbij uiteraard ook aan bod. Zo is er een vormingsavond die gebaseerd is op het boek van Laurens De Meyer van de Bond Beter Leefmilieu met als titel ‘Wat eten we? Wat weten we?’ Via verschillende acties proberen we de reisbegeleiders in contact te brengen met concrete aspecten van duurzaamheid, zowel rond voeding als rond andere thema’s zoals mobiliteit, energie, enz. Zo geven we aandacht aan acties zoals ‘Dagen zonder Vlees’ of de ‘Week van de Fair Trade’. Op die vormingsactiviteiten is de catering momenteel 80% vegetarisch en in 2018 voor 100%. Op die manier beginnen die thema’s van vegetarisme of eerlijke handel ook bij de reisbegeleiders te leven en kunnen zij er op een levendige manier op vakantie over vertellen. Kortom, wij verwachten van de begeleiders dat ze op reis de visie van KrisKras uitdragen.

Vraag: De reisbegeleider krijgt wel veel verantwoordelijkheid op zijn/haar schouders geladen. Het zijn toch ook de deelnemers zelf die hun steentje moeten bijdragen of dat juist vertikken?

Veerle Devillé: Wij stellen inderdaad hoge verwachtingen. We geven hen een grote mate van verantwoordelijkheid om op reis autonoom hun plan te trekken. Ze krijgen ook het vertrouwen, want wij controleren bijvoorbeeld hun voorbereiding niet. Ze hebben ook inspraak in de uitwerking van het aanbod en we staan open voor zowel ideeën als kritische feedback. Daarnaast zijn het natuurlijk de deelnemers zelf die de duurzaamheid van hun reis bepalen. Zij zijn vrij om sommige onderdelen van de reis zelf in te vullen. Wij verwachten wel dat ze dat op een verantwoorde manier doen. Daarom nodigen wij hen voor elke reis uit op een vertrekvergadering, waarop ze kunnen kennis maken met de groep, maar ook met de visie van KrisKras over verantwoord reizen en de keuzes die we maken. We leggen hen ook uit dat respect centraal staat in onze werkwijze, respect zowel voor lokale culturen als voor de natuur en de fysieke leefomgeving in het algemeen. Er wordt sowieso per inschrijving wel €5 gedoneerd aan de NGO Protos, die ontwikkelingsprojecten opzet om meer mensen toegang te geven tot drinkwater en sanitaire voorzieningen. KrisKras verdubbelt dit bedrag bij het doorstorten. Protos verzorgt een deel van de vorming van onze reisbegeleiders.

Vraag: Zoals je zelf aangaf bewaakt KrisKras de duurzaamheid niet alleen in de uitwerking van het aanbod, maar wil ook de manier van reizen op een verantwoorde manier organiseren, zodat sociale en ecologische impact beperkt worden. Waarop let KrisKras eens de groep op reis is vertrokken?

Veerle Devillé: “Centraal staat toch onze kleinschalige manier van werken. Door in kleine groepjes te reizen blijft de impact van onze aanwezigheid ter plaatse beperkt. Bovendien kiest KrisKras ervoor om een hoop dingen niet te doen. We richten bijvoorbeeld geen activiteiten in met quads, brommers, enz. KrisKras heeft ook respect voor het dierenwelzijn: olifantenritjes worden dus geschrapt. Net zoals zwemmen tussen de dolfijnen. Voor het walvisspotten bijvoorbeeld werken we samen met lokale partners die een aantal regels inzake dierenwelzijn en milieu naleven. Respect uit zich soms in kleine dingen. Zo suggereren wij de deelnemers om eerst de mensen toestemming te vragen om hen te fotograferen.” 

"KrisKras kiest ervoor om een hoop dingen niet te doen, zoals bijvoorbeeld activiteiten met te weinig respect voor kwetsbare culturen, een grote negatieve milieu-impact, of die ingaan tegen dierenwelzijn."

“Daarnaast zal KrisKras alleen op bezoek gaan bij culturele minderheden, wanneer zij zelf een vorm van lokaal toerisme organiseren. Op die manier hebben ze ook baat bij het lokaal toerisme. Daarbij gaan we steeds op zoek naar manieren om samen te werken met lokale organisaties die oog hebben voor degelijke arbeidsomstandigheden voor hun medewerkers en die rekening houden met de ecologische impact van hun activiteiten. Die voorwaarden zijn ook geldig als we met een groep op bezoek gaan bij bijvoorbeeld een lokale wijnboer of olijfperserij of deelnemen aan een kookworkshop. Wij raden deelnemers ook af om geld aan bedelaars te geven. Als zij geraakt worden door de armoede van de mensen in de streken die zij bezoeken, suggereren wij hen om een bedrag te storten aan een organisatie actief inzake armoedebestrijding of regionale ontwikkeling.”

Vraag: In het begin van dit interview zei je dat KrisKras reizen zien als een middel om jongeren te sensibiliseren voor het beleven van andere natuurlijke habitats en culturen. Hoe maak je die jongeren warm daarvoor?

Veerle Devillé: “Spelenderwijs. Wij hebben een educatieve toolkit ‘Happy Planet’ gemaakt. Daarvoor werkten we samen met de Aanstokerij. Het heeft de vorm van een uit de kluiten gewassen toiletzak. Het is handig voor de reisbegeleider  om het mee te nemen op reis. Er  zitten 25 spelletjes in, waarmee de jongeren hun reisgenoten en de duurzaamheidsprincipes van KrisKras beter kunnen leren kennen. In de toolkit zitten ook Ecolonisten, een soort van miniatuur streetart poppetjes. Deelnemers kunnen ze gebruiken om creatieve foto’s te maken. Die konden zij afgelopen zomer als postkaart naar KrisKras versturen. De postkaart met de meeste ‘likes’ krijgt als prijs een duurzame daguitstap met de hele groep.”

Vraag: De UNWTO, de Wereldorganisatie voor Toerisme, heeft 2017 uitgeroepen tot het jaar van het Duurzaam Toerisme. Hoe heeft KrisKras die oproep beantwoord?

Veerle Devillé: “Door ‘Duurzame Donderdag’ op de facebook pagina van KrisKras op te starten. Elke week kan je daar een interessant artikel, een tip of inspiratie vinden om duurzamer te leven of te reizen. We organiseerden ook de Happy Planet wedstrijd en publiceerden daarover enkele artikels in ons ledenmagazine Django.”

MVO Vlaanderen: Bedankt voor de uitgebreide en openhartige toelichting over de bedrijfsfilosofie. Duurzaamheid maakt integraal deel uit van de bedrijfsstrategie. Dat komt duidelijk tot uiting in de doelstellingen van de groepsreizen, de kleinschaligheid, het maken van bewuste keuzes, respectvol omgaan met mensen, culturen en natuur, enz. 

Meer informatie over duurzaam toerisme vind je hier.