Sterk Geschakeld: De rol van de coach
Er heerst krapte op de arbeidsmarkt. Werkgevers krijgen hun vacatures met moeite ingevuld. Tegelijk is er een groep mensen die, althans op papier, niet in aanmerking lijken te komen, omdat ze de taal niet spreken, geen ervaring of diploma hebben of tegen andere obstakels aanbotsen. Hoe verkleinen we die afstand tussen werkvloer en werkzoekende? Uiteraard is er geen eenvoudige of eenduidige oplossing, maar een goede coach kan al een groot verschil maken.
Wat kan een coach doen om werkgever en (potentiële) werknemer dichter bij elkaar te brengen? In grote lijnen gaat het over twee elementen. Een coach kan de werknemer of werkzoekende helpen bij het ontwikkelen van de nodige competenties en soft skills, zoals taalvaardigheid of assertiviteit. Daarnaast is een externe, onpartijdige figuur vaak heel waardevol om de verwachtingen en moeilijkheden van verschillende partijen in kaart te brengen en samen aan oplossingen te werken. Dat is ook de ervaring van Alternatief, een Limburgse vzw die zich inzet voor duurzame en inclusieve tewerkstelling.
Siska Van Thienen, accountmanager bij Alternatief: “Wij zijn deel van de Werkplekarchitecten onder de koepel van Sterpunt Inclusief Ondernemen. Ons motto is dat iedereen een plek verdient op de arbeidsmarkt. We organiseren bijvoorbeeld zelf projecten rond maatwerk en we beschikken over een eigen coaching afdeling.”
De brede blik van de coach
“Als het over coaching gaat, dan denk je misschien in de eerste plaats aan coaching van een werknemer die met een probleem zit. En natuurlijk is dat er een deel van, maar een coach kijkt altijd naar het volledige plaatje en daar spelen ook de werkgever en collega’s een rol in. We doen bijvoorbeeld aan taalcoaching. Daar is nu veel vraag naar, omwille van die krapte op de arbeidsmarkt. Werkgevers kunnen niet meer aan kennis van het Nederlands vasthouden als een knock out criterium, want dan krijgen ze de vacatures niet ingevuld. Je kan beter iemand aannemen die gemotiveerd en leergierig is maar de taal niet spreekt, en die gericht begeleiden.”
“Onze coach gaat dan zowel met de werknemer als werkgever spreken over de wensen en noden. Vaak gaat het over specifiek jargon en de dagdagelijkse opdrachten die ze moeten begrijpen. We zoomen in op de taal en communicatie die iemand nodig heeft om succesvol te zijn in die job. Dat is belangrijk om al heel snel succeservaringen te creëren. We willen een veilig kader aanbieden met maximale spreekkansen, zodat de werknemer durft oefenen en proberen. Concrete tools zoals pictogrammen en schema’s helpen daarbij, maar ook het gebruiken van klare taal. Als de collega’s of oversten veel dialect gebruiken, is dat heel moeilijk voor een anderstalige. Daarom coachen we ook hen om korte en duidelijke opdrachten te geven en vooral: controlevragen te stellen. Dat is trouwens goed advies los van taalverschillen. Veel mensen zullen courant “ja” zeggen als je vraagt of ze het begrepen hebben, uit reflex of uit gêne. Vraag ze liever om de opdracht in hun eigen woorden te herhalen.”
Coaching on the job
“Bij jobcoaching passen we een gelijkaardige visie toe, maar gaat het over mensen die worstelen met stress, assertiviteit, omgaan met regels, agressief communiceren… Vaak is aanvankelijk totaal niet duidelijk wat er eigenlijk aan de hand is. De coach is dan een onafhankelijke, derde partij die kan in kaart brengen wat er precies misloopt. Ik herinner me een persoon die in de retail werkte en best wat absenteïsme begon te vertonen. Dat is een heel gevoelig onderwerp. Je praat daarover niet zomaar helemaal vrijuit met je werkgever, waardoor die op een muur botst en gefrustreerd raakt, ook al is die van goede wil. Tegenover een externe coach is er minder terughoudendheid, kan je in vertrouwen spreken. Het ging in dit geval over een man die al wat ouder was. Uit gesprekken en door observatie op de werkvloer bleek dat bepaalde aspecten van de job voor hem te zwaar werden.”
“In samenspraak met de werkgever zijn er daarom een aantal aanpassingen gemaakt. De man moet niet langer de hoogste en de laagste rekken vullen, enkel de middelste. Voor hem was dat al een hele verlichting. Hij zit nu niet meer aan kassa 1, want dat is bij de ingang, waar het tocht. Daardoor heeft hij minder last van zijn spieren. Er is een systeem gekocht om goederen op een ergonomisch verantwoorde manier te verplaatsen. En hij kan zijn middagpauze wat inkorten om in de voor- en namiddag extra pauze te nemen. Die aanpassingen zijn niet zo ingrijpend, maar voor die man maken ze wel een heel groot verschil.”
Iedereen wint
“En zulke aanpassingen zijn niet alleen in het voordeel van die ene medewerker. Als werkgever moet je niet op zoek naar vervanging voor iemand die anderzijds wel goed werk levert en veel ervaring heeft. Je creëert samen een duidelijk beeld van wat kan en niet kan, wat de partijen van elkaar mogen verwachten. Regelmatig blijkt dan dat zulke afspraken of aanpassingen voor meerdere personen interessant zijn. Er bestaan veel hulpmiddelen en werkaanpassingen, zowel voor handenarbeid als voor kantoorjobs. Maar ondernemers weten vaak niet waar eerst te kijken en dat leidt tot frustraties. Dan is het een dikke aanrader om je te laten begeleiden door een coach die een uitgebreid netwerk heeft en je kan verwijzen naar de juiste partijen. Bovendien is er best een groot aanbod aan subsidies. Je kan bijvoorbeeld in het eerste jaar van tewerkstelling kosteloos een coach inschakelen. Maar ondernemers weten niet altijd op welke premies en tegemoetkomingen ze recht hebben.”
Daar zullen we dus later nog op terugkomen in onze reeks over inclusie over de werkvloer. Als je daar graag een herinnering over ontvangt, schrijf je dan in op de MVO nieuwsbrief of volg ons op Linkedin.