Besef hoeveel je data waard zijn

Een persoonlijke aanpak is de krachtigste manier van zaken doen. Dat weet elke ondernemer. Grote technologiebedrijven zetten daarom al lang in op datacollectie. Zo leren ze hun gebruikers door en door kennen.

“Men was er echt van overtuigd dat Google en Facebook de wereld zouden democratiseren. Quod non”, lacht Michelle Plur. Zij is vrijwilliger bij Ethereum Swarm, dat met de ‘Fair Data Society’ een ecosysteem wil creëren waarin je zelf je data beheert, op basis van ethische principes.

Beheren wij onze eigen gegevens dan niet meer?

"Nee, het is ongelooflijk wat we allemaal prijsgeven online. We doen met zijn allen aan data slavery. We creëren heel veel waarde, maar we zien daar niets van terug. Neem nu de gps-app Waze: het welslagen van de app én het business model bestaat puur op basis van zijn gebruikers. Je krijgt punten als je aangeeft dat er ergens een file staat. Punten! Dat is toch absurd? Waze maakt daar dollars van! Men maakt mensen wijs dat ze een gratis service krijgen, maar ze werken eigenlijk gratis voor Waze."

Informatie is geld waard, maar we zijn ons daar niet van bewust?

"Absoluut. Je kent die uitdrukking wel: if you’re not paying for the product, you are the product. Wat je zegt, liket of deelt, is echt enorm waardevol. Het doel van sociale media is niet zomaar een leuke interface aanbieden, maar de aandacht van mensen verkopen aan derde partijen. Als adverteerder op Facebook ben je bijna 100 procent zeker dat je je doelgroep zult bereiken! Reclame is op die manier totaal anders dan nog geen twintig jaar geleden. En daarin schuilt ook een gevaar: politieke partijen gebruiken ook sociale media, met de nodige polarisatie tot gevolg."

Ethereum Swarm wil mensen aanzetten om op een decentrale manier data op te slaan...

(knikt) "Swarm zorgt ervoor dat gebruikers elkaars data geëncrypteerd kunnen opslaan. Het is een toepassing die is ontstaan in de tweede golf van cryptografie en crypto economics. Je had eerst de bitcoin, in 2008 alweer, en sinds 2015 is er de ether. Ethereum is een wereldwijd, gedecentraliseerd platform voor geld. Het zorgde voor een explosie van ideeën en samenwerkingen tussen mensen die nadenken over blockchain-technologie."

Wat is het voordeel van zelf je data te beheren?

"Door decentrale opslag en messaging te genereren, krijg je je privacy terug. Meer zelfs: als je zelf eigenaar blijft van je gegevens, kan jou dat ook economisch versterken. Eens je beseft hoeveel je data waard zijn, zal je daar volgens mij ook wel wat omzichtiger mee omspringen.

Ons doel is de ontwikkelaars van ‘decentralized apps’ duidelijk te maken dat er enorm veel mogelijkheden zijn. Vroeger kon je data niet decentraal opslaan - alles verliep via servers. Je kon via torrents wel al films downloaden, maar dat is geen economisch model. Mensen stonden daarbij ten dienste van anderen, maar er waren veel meer afnemers dan aanbieders."

De mogelijkheid tot decentralisering van de opslag maakt nu dus het verschil?

"Ja, dat zou alles op zijn kop zetten, en maar goed ook. Tot nu toe was er een verhouding tussen clients en servers. Als je daarover nadenkt: dat is niet zomaar computertaal, maar economische taal. Terwijl wij, de clients, niet langer afhankelijk hoeven te zijn van grote servers. Daarom wil ook Tim Berners Lee, een van de pioniers van het internet, zijn eigen uitvinding decentraliseren. Het was nooit de bedoeling dat het internet tot een monopolie zou leiden voor giganten als Google, Facebook of Amazon."

Hoe wil de Fair Data Society die almacht concreet doorbreken?

"Wij hebben een stichting opgericht volgens bepaalde normen en waarden. Die gieten we in bepaalde software, waarvan mensen gebruik kunnen maken voor hun datagebruik. Best eenvoudig, maar wel ingrijpend. Niemand ziet ooit je data, tenzij je ze bewust vrijgeeft. Dan word je eerlijk vergoed voor wat je doet.

Het is belangrijk om weten dat alle toepassingen die je momenteel gebruikt, een spoor van metadata achterlaten.

Bij Zoom bijvoorbeeld zien ze welke mensen met elkaar in contact treden. Dat is interessante informatie voor veel bedrijven. En al die data worden verzameld en gebruikt door internetgiganten, die ook ons gedrag kunnen beïnvloeden."

Het gaat dus om veel meer dan wat een foto delen op Facebook, bijvoorbeeld?

"Absoluut! Je wil niet weten wat Google allemaal van je weet, gewoon door data op te slaan. En kijk naar wat Amazon verdient met data processing… Trouwens, over die foto op Facebook: contentcreatie op sociale media vind ik totaal absurd. Je geeft je werk toch niet gratis weg? Ik zie op Instagram bijvoorbeeld geregeld recepten passeren. Nieuwsflash: die zijn geld waard, hé! (op dreef) Het platform waarmee je mensen bereikt, verdient er handenvol geld mee!

De voorbije jaren bleken er ook heel wat privacy issues. Signal, een privacy proof berichtenapp, is vandaag de dag de meest gedownloade app.

Dat geeft aan dat meer en meer mensen hun data willen beschermen. Het succes van Signal komt door de integratie tussen Facebook Messenger en Whatsapp. Die zorgt ervoor dat je, als gebruiker van Whatsapp, onder de algemene voorwaarden van Facebook valt. Alles wat je deelt, wordt dan eigendom van Facebook.

Om je een idee te geven: in de VS mogen ze dan een foto die jij hebt geüpload, gebruiken in advertenties naar derden. Dan kan er dus een foto van je kinderen staan boven de advertentie van een politieke partij - dat is je reinste waanzin!

Er werken trouwens ook mensen aan een decentraal sociaal netwerk. De grote moeilijkheid om de almacht van pakweg Facebook te doorbreken, zijn echter de netwerkeffecten. Mensen willen erbij horen, op dezelfde plek zijn als hun vrienden. Er is op dit moment gewoon geen concurrentie meer mogelijk. De grote spelers kopen alles op."

Door onze data zelf te beheren, kunnen we de almacht van die grote spelers doorbreken?

(knikt) "We kunnen zonder tussenpersonen reële waarde creëren. Als het internet decentraliseert, schept dat enorm veel kansen. Door die technologie kunnen mensen samen iets organiseren, zonder centrale leiding. De winstverdeling wordt op die manier ook gedemocratiseerd. Wereldwijd wordt er dan ook ongelooflijk veel in geïnvesteerd. Projecten als FileCoin of Swarm halen miljoenen op bij een eerste kapitaalronde. Als je er geld mee kan verdienen, gaan mensen dat gewoon doen. Neem nu beleggen in bitcoins: dat is niet langer iets obscuurs."

Springt Europa dan ook op de kar?

"Voorlopig tonen enkel de Zwitsers interesse in het beheren van cryptovermogens. Alle projecten gaan daarom ook naar Zwitserland, want daar ben je juridisch beschermd. Ze hebben er ook meer datacenters. Dat komt omdat de locatie zich ertoe leent: in de bergen is het lekker koel en stuwmeren zorgen voor groene energie. Maar het is niet omdat we geen plek hebben voor datacenters, dat Vlaanderen geen voortrekkersrol kan spelen."

Hoe kan Vlaanderen dan een verschil maken?

Kmo’s moeten beseffen dat ze niet langer tussenpersonen hoeven te zijn, maar zelf meerwaarde kunnen creëren. Als we op tijd omschakelen en gaan voor een meer innovatieve economie, creëren we mogelijkheden voor onze dienstenmaatschappij. We moeten faire, duidelijke spelregels ontwikkelen. Alleen al dat kan een sneeuwbaleffect veroorzaken."

Kan ik er morgen gewoon aan beginnen?

"Vandaag de dag moet je nog een IT’er zijn om mee te zijn, of toch iets kennen van hacking. Bij het Vlaamse Avado bijvoorbeeld kan je wel al een computer aanschaffen die blockchain-applicaties draait. Zij zetten er in op een toekomst waarbij het mogelijk is om toestellen te kopen die geld opbrengen. Wij werken intussen volop aan interfaces die alles eenvoudiger maken, software voor het grote publiek. Zo willen we een dashboard waarop je kan zien hoeveel je kan verdienen met hoeveel bandbreedte...

Kijk, ik zie welke technologieën bestaan en welke er nog zitten aan te komen. Ik zou echt zeggen: mis deze boot niet. Er zijn enorm veel mogelijkheden om mensen te leren hoe ze kunnen investeren in deze economie. De ontwikkeling van nieuwe bedrijfsmodellen volgt zodra de technologie er is. We moeten er ons nu gewoon op voorbereiden."