Studentenresidentie Camilo Torres weer open na duurzame renovatie

Studentenresidentie Camilo Torres was aan een grondige renovatie toe, want het gebouw was niet energiezuinig en het beton was op verschillende plaatsen beschadigd. Kort voor de heropening van de gerenoveerde residentie brengt Sien een bezoek aan de gebouwen van Camilo Torres in de Brusselsestraat. Daar wordt ze opgewacht door Luc Karremans van de Technische Diensten van KU Leuven. Luc had de leiding over de technische uitvoering van de renovatie en kent de gebouwen dan ook als zijn broekzak. Tijdens een uitgebreide rondleiding geeft hij Sien een razend interessant kijkje achter de schermen.

Uitgebreide renovatie

De gebouwen van residentie Camilo Torres werden zowel buiten, als binnen grondig aangepakt.

Het grootste deel van het gebouw is ingepakt met een extra laag isolatie en alle beton werd hersteld. Het buitenschrijnwerk kreeg een update: de oorspronkelijke ramen met enkel glas werden vervangen door energiezuinige en op sommige plaatsen zonwerende ramen.

Ook de binnenkant van de gebouwen kreeg een flinke opknapbeurt: appartementen werden tot kamers met gemeenschappelijke keuken en sanitair getransformeerd, de gangen kregen een lik verf, meer dan 800 deuren werden herschilderd, een deel van de vloerbekleding is vervangen, er is gezorgd voor wifi in alle kamers en de branddetectie-installatie werd vernieuwd.

Uit de uitleg van Luc is meteen duidelijk dat er grondig nagedacht is over alle aspecten van de renovatie: niet alleen energiezuinigheid, maar ook wooncomfort, onderhoudsvriendelijkheid en esthetiek.

Esthetiek en energiezuinigheid: een evenwichtsoefening

Het behoud van de oorspronkelijk esthetiek vormde een uitdaging. De gebouwen van Camilo Torres zijn gebouwd in de jaren 70 binnen de architecturale stroming van het brutalisme. De typische blokachtige constructie uit ruw beton is deels opgebouwd uit prefab beton en deels ter plaatse gestort. Bij de renovatie is geprobeerd om het oorspronkelijke uiterlijk van de gebouwen zo dicht mogelijk te benaderen.

'De kleur van de nieuwe gevelplaten benadert de oorspronkelijke kleur van het gebouw zo dicht mogelijk', aldus Luc. 'Ook de schikking van de platen op de gevel lieten we zo veel mogelijk overlappen met de originele horizontale belijning in de architectuur. En de raamprofielen benaderen het uitzicht van de aanvankelijke ramen zo goed mogelijk.'

Een evenwicht vinden tussen de energiezuinigheid van de residentie en het respect voor de oorspronkelijke architectuur was niet evident. - Luc Karremans

De renovatie was een ware evenwichtsoefening. 'Een evenwicht vinden tussen de energiezuinigheid van de residentie en het respect voor de oorspronkelijke architectuur was niet evident.'

Toch is Luc heel tevreden over het resultaat. 'Er zullen altijd wel mensen zijn die de renovatie vanuit één van beide standpunten niet goed genoeg vinden. We konden bijvoorbeeld niet alle koudebruggen, waardoor warmte naar buiten verloren gaat, wegwerken. Maar ik vind onze evenwichtsoefening toch geslaagd.'

Bewuste keuze voor duurzaam isolatiemateriaal

'We hebben hoofdzakelijk met glaswol geïsoleerd,' aldus Luc. Een bewuste keuze, want op het vlak van brandveiligheid scoort glaswol goed. 'Zeker na de grote brand in de Grenfelltoren in Londen was brandveiligheid van bij het begin van deze renovatie heel belangrijk voor ons.' Glaswol is niet alleen brandveilig, maar ook duurzaam, want het is gemaakt uit natuurlijke grondstoffen en volledig herbruikbaar of recycleerbaar.

'Aan de andere kant is glaswol iets dikker dan andere gangbare isolatiematerialen die we overwogen hebben. De gebouwen van Camilo Torres hebben veel smalle nissen, hoeken en kanten. Dat maakte de plaatsing van een extra laag van veertien centimeter isolatie uitdagend. Maar met een slimme plaatsing van bijvoorbeeld de raamprofielen is het ons toch gelukt.'

Het gedrag van de bewoners

Hoeveel er precies bespaard kan worden op stookkosten dankzij de renovatie, weet Luc nog niet. 'Als het aankomt op verwarming is het gedrag van de bewoners bijna even belangrijk als de technische ingrepen. Daarover moeten we ook sensibiliseren.' De verwarming niet extra hard opendraaien omdat het gebouw toch geïsoleerd is, bijvoorbeeld, en de ramen sluiten als de verwarming opstaat. 'Maar ik ben wel benieuwd naar het volgende stookseizoen.'

Als het aankomt op verwarming is het gedrag van de bewoners bijna even belangrijk als de technische ingrepen. Daarover moeten we ook sensibiliseren. - Luc Karremans

Het verhaal van de bouwheer

Na haar boeiende toer door de gebouwen van Camilo Torres gaat Sien ook nog de bouwheer van het renovatieproject opzoeken. Ludo Clonen is het diensthoofd van Studentenhuisvesting bij Studentenvoorzieningen KU Leuven.

Studentenvoorzieningen KU Leuven beheert 26 residenties en biedt 3300 wooneenheden aan, vooral aan studenten met een laag inkomen, een fysieke functiebeperking of aan buitenlandse studenten die moeilijk een onderkomen vinden op de private huurmarkt.

Sien bezoekt Ludo in zijn kantoor in het prachtige Van Dalecollege in de Naamsestraat. Net voor de start van het academiejaar wemelt het er van de bedrijvigheid.

Hoe pak je dat aan, een volledige residentie helemaal leegmaken voor een renovatie van een jaar? 'We hebben de renovatie van Camilo Torres zo vroeg mogelijk aan de bewoners gecommuniceerd. Studenten konden een aanvraag doen in één van onze andere residenties. Volwassen studenten met een gezin, die moeilijker huisvesting vinden op de privéhuurmarkt, hebben we geholpen met hun zoektocht naar alternatieven.' Zo heeft iedereen die in Camilo Torres woonde toch op tijd een vergelijkbaar appartement kunnen vinden.

Duurzaam masterplan

'Zo'n acht jaar geleden stelden we samen met de Technische Diensten een masterplan op voor een grote upgrade van onze residenties. Elk jaar sturen we het plan bij. In ons masterplan zijn veel duurzame maatregelen opgenomen: het wegwerken van alle enkele beglazing, inzetten op extra isolatie, warmtepompen installeren en voor de overige warmtevraag overschakelen van stookolie op gas. Voor dat plan voorzien we heel veel financiële middelen.'

Tegelijk zorgt het plan ook voor een grote besparing. 'Twee jaar geleden hebben we een vergelijking gemaakt van de energiekosten die we met ons masterplan zouden uitsparen: die ingrepen scheelden over alle residenties jaarlijks 500.000 euro aan energiekosten ten opzichte van enkele jaren daarvoor.'

De inspanningen van KU Leuven om mee te werken aan een klimaatneutrale toekomst leveren dus niet alleen comfortabele gebouwen, maar ook een lagere energiefactuur op.

Twee jaar geleden hebben we een vergelijking gemaakt van de energiekosten die we met ons masterplan zouden uitsparen: die ingrepen scheelden over alle residenties jaarlijks 500.000 euro aan energiekosten (...) - Ludo Clonen

'We zijn heel tevreden over de uitvoering van ons masterplan tot nu toe. De Technische Diensten en de dienst Residentiebeheer van Studentenvoorzieningen verdienen daarvoor een pluim, want zij hebben alles op alles gezet om de renovatie van Camilo Torres in één jaar gedaan te krijgen.'

Voor de volgende jaren is in het masterplan van Studentenhuisvesting nog 700.000 euro voorzien voor duurzame maatregelen. 'Waarvoor dat budget exact gebruikt zal worden, ligt nog niet helemaal vast omdat er op dit moment nog veel evolueert op het vlak van duurzame technieken. Een deel zal alvast naar warmtepompen gaan, zodat we een groot deel van onze gasverbranding kunnen elimineren.'

Duurzaam het academiejaar in

Als stichtend lid van Leuven 2030 engageert KU Leuven zich dus actief voor een gezonde, aangename en klimaatneutrale stad die we met een gerust hart kunnen doorgeven aan de nieuwe generatie.

Ondertussen is studentenresidentie Camilo Torres weer helemaal bevolkt met die nieuwe generatie. En ze zijn klaar om het academiejaar te trotseren in een uniek gebouw dat nu ook comfortabeler en duurzamer is.

Het L.E.U.V.E.N.-project is medegefinancierd door de Europese Unie

In deze publicatie wordt slechts de mening van de auteur weergegeven. De Europese Unie en de Europese Investeringsbank zijn niet aansprakelijk voor het gebruik dat eventueel wordt gemaakt van de informatie in deze publicatie.

Dit praktijkvoorbeeld namen we over van de website van Leuven 2030.