Zijn ethische contractclausules afdwingbaar?

Onderzoekers aan het Instituut voor Verbintenissenrecht van de KULeuven startten onlangs een onderzoek naar de juridische afdwingbaarheid van ‘ethische clausules’ in overeenkomsten. Zij willen te weten komen hoe ondernemers die belang hechten aan MVO, ethische verbintenissen in hun contract ‘tanden’ kunnen geven.

Ethische clausules vatten de onderzoekers vooralsnog nog ruim op. Het kan gaan om elke soort van contractuele afspraak die een onderneming met haar handelspartner of leverancier maakt om te verzekeren dat zij met een 'deugdzame' contractpartij te maken heeft. Dat is een contractpartij die niet alleen oog heeft voor het eigen winstbelang, maar ook voor haar invloed op mens en milieu.

Voorbeelden gevraagd

Om hun onderzoek te kunnen stofferen zijn zij op zoek naar voorbeelden van dergelijke clausules. Op het wereldwijde web vinden ze uiteraard tal van gedragscodes. Wat contractueel exact wordt afgesproken, blijft echter een blinde vlek.

In het bijzonder zijn zij geïnteresseerd in volgende aspecten:

  • Wat is de precieze verbintenis die in de ethische clausule vervat zit? Hoe ruim of eng is de verbintenis afgebakend?
  • Hoe dwingend is de verbintenis? Vereist zij een bepaald resultaat of verlangt zij slechts een inspanning van de tegenpartij?
  • Zijn er sancties aan de verbintenis gekoppeld als ze niet wordt nagekomen? Kan de schuldeiser, bijvoorbeeld, schade eisen op basis van een schadebeding? Behoort de ontbinding van een overeenkomst tot de mogelijkheden?
  • Zijn de ethische verbintenissen ook van toepassing op derden (bijvoorbeeld leveranciers verderop in de productieketen) of kan de miskenning van de ethische verbintenissen ook worden ingeroepen door derden (bijvoorbeeld consumenten, arbeiders…)?

Bij deze dus een oproep om hen ethische clausules te bezorgen. Daarbij is het geenszins de verwachting dat er inzage wordt verleend in het volledige contract om te vermijden dat er gevoelige informatie naar buiten komt.