VBT: “Via Responsibly Fresh werken we als sector aan duurzaamheid”

Bijna twee jaar geleden richtte het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT) samen met zijn leden het duurzaamheidskenmerk Responsibly Fresh op. Laurien Danckaerts, adviseur Kwaliteit en Duurzaamheid bij het VBT, legt uit hoe de groente- en fruitsector via dit keurmerk duurzaamheid promoot bij de producentenorganisaties.

Begin februari 2012 onthulde het VBT voor het eerst zijn duurzaamheidskeurmerk Responsibly Fresh. Dit keurmerk voor de groente- en fruitsector concentreert zich op vier cruciale thema’s, waaronder tal van aspecten en maatregelen ressorteren:

  • Lage impact: zuinig omgaan met productiemiddelen en het toepassen van principes van geïntegreerde teelt
  • Biodiversiteit: een gevarieerde teelt en ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe rassen en teelttechnieken
  • Nabijheid: een coöperatieve en geïntegreerde structuur die zorgt voor nabijheid van telers en producentencoöperaties tot de markt
  • Voedingsspaarzaamheid: doordachte bewaartechnieken, klantgerichte porties en het continu inspelen op de marktvraag werken voedingsspaarzaamheid in de hand

In deze thema’s zijn telkens aspecten van het economische, ecologische en sociale luik van MVO vervat.

Collectieve inspanning

“We willen collectief als sector samenwerken aan duurzame ontwikkeling, maar ook zelf initiatief nemen”, vertelt Laurien Danckaerts. “Via dit keurmerk worden onze producentenorganisaties samen met hun telers aangemoedigd om te streven naar duurzame ontwikkeling: Belgische Fruitveiling, BelOrta, Lava, Limburgse Tuinbouwveiling, REO Veiling en Veiling Hoogstraten.”

Het VBT overlegt regelmatig met stakeholders. “Een duurzame voedingsketen is enkel mogelijk wanneer er overleg gepleegd wordt en samengewerkt wordt over de hele keten’, zegt Laurien Danckaerts. De belangrijkste stakeholders voor het VBT zijn de producenten, leveranciers, afnemers (retailers en exporteurs), kwaliteitsinstellingen en de overheid.

Voorwaarden voor deelname

Uiteraard kunnen de producentorganisaties niet zomaar gebruik maken van het duurzame keurmerk. Ze moeten hiervoor voldoen aan drie voorwaarden:

  1. De telers beschikken over een geldig certificaat van een kwaliteitssysteem: Vegaplan, GLOBALG.A.P. en Geïntegreerde Teelt Pitfruit komen daarvoor in aanmerking.
  2. De coöperaties onderschrijven en behalen het charter duurzaam ondernemen, een initiatief van VOKA, eventueel in samenwerking met de provincies. Er wordt vertrokken van een breed kader met thema’s rond duurzaamheid, de coöperaties vullen dat jaarlijks in met concrete actiepunten. Het behalen van de actiepunten en het charter wordt extern geëvalueerd.
  3. De coöperaties stellen een collectief dossier op voor de bij hen aangesloten telers. Het dossier omvat duurzaamheidscriteria. De betrokkenen hebben een nulmeting uitgevoerd en tonen progressie door updates van het dossier. De concrete invulling van duurzame ontwikkeling is daarbij grotendeels bedrijfsgebonden.

Duurzaamheidsrapport

Het VBT wil dit jaar ook een duurzaamheidsrapport opstellen. “Enerzijds om onze stakeholders op de hoogte te houden van onze inspanningen rond duurzame ontwikkeling, anderzijds om na 2 jaar Responsibly Fresh duidelijk te zien waar we staan en waar we naartoe willen”, vertelt Laurien Danckaerts. Want naast Responsibly Fresh, overlegt VBT onder meer met kwaliteitsinstellingen over de integratie van duurzaamheidseisen in lastenboeken.

Tips & tricks

Na een traject van twee jaar te hebben doorlopen, weet het VBT als geen ander waar de uitdagingen liggen bij het opzetten van een sectorbreed duurzaamheidsinitiatief. “De sterkte van ons project is dat we van bij het begin heel wat moeite hebben gestoken in het betrekken van de diverse stakeholders en om iedereen op dezelfde lijn te krijgen. Dit is niet makkelijk want al deze groepen hebben hun eigen prioriteiten. Uitgebreid overleg en een doorgedreven communicatie over het ‘waarom’ en het belang van dergelijk project is zeer belangrijk”, weet Laurien Danckaerts. “Bovendien moet je als initiatiefnemer erover waken dat iedereen min of meer gelijklopende inspanningen levert en er ten minste een evenwicht is tussen de inspanningen van de trekkers en de volgers.”

Het VBT kijkt vooruit en wil ook de volgende jaren blijven inzetten op duurzaamheid. “Door onze inspanningen hebben we de aandacht van onze sector voor duurzaamheid aangewakkerd. De uitdaging is nu om Responsibly Fresh verder uit te bouwen en de communicatie met de klant en de consument aan te gaan.”