Geen parkeerplaatsen schrappen, maar slim swappen

Kris Moonen, geestelijke vader van Garage Swap, zocht daarom een uitweg.

“De wettelijke verplichting om bij elk nieuwbouwappartement een plekje in een parkeergarage te voorzien, is achterhaald”, vindt hij. “Projectontwikkelaars ergeren zich rot aan deze beleidsregel. En mensen hebben zoveel parking soms helemaal niet nodig, als we maar voldoende alternatieven bieden.”

Garages swappen voor duurzame mobiliteit en energie

Dat inzicht groeide in Leefdaal, het dorp waar Kris woont. Daar startte een tijd geleden de bouw van een nieuw vastgoedproject. De buurt kwam meteen in opstand: inwoners maakten zich druk over verkeersonveiligheid, vervreemding en parkeerproblemen.

Voor Kris leidde deze commotie tot een eureka-moment:

“Weet je hoeveel geld je uitspaart als je minder parkeergarages bouwt? 22.500 euro per parkeerplaats. Die middelen kan je beter investeren in deelmobiliteit (bv. deelwagens, deelfietsen, bakfietsen, elektrische scooters).

De elektriciteit wekken we op via zonne-energie of andere vormen van hernieuwbare energie. En je kan sociale economie – met name de fietspunten - inschakelen voor de verhuur en het onderhoud van de fietsen. Zo creëer je maatschappelijke meerwaarde.

Daarnaast voorzien we uiteraard ook parkeerruimte. Want het is niet de bedoeling om een parking volledig te elimineren, wel om een aantal parkeerplaatsen in te ruilen voor alternatieven. Zo vind je het evenwicht tussen leefbaarheid en mobiliteit.”

Brabant en Oost-Vlaanderen bijten de spits af

Het business-model van Garage Swap was geboren.

Binnen dit dienstverleningsmodel verleent het consortium kennis en kunde aan de verschillende actoren binnen zo’n project: de projectontwikkelaar (een private ontwikkelaar of sociale huisvestingsmaatschappij), de lokale overheid (die het aantal parkeerplaatsen bij nieuwe projecten oplegt) en de burgers.

Garage Swap onderzoekt, via een participatietraject met de toekomstige inwoners, of er bij nieuwe projecten niet minder parkeerplaatsen hoeven voorzien te worden. Ze voorzien daarbij ook een alternatief milieuvriendelijk vervoer. Gemeente en projectontwikkelaar kunnen daar dan rekening mee houden in de uitvoering.

De dienstverlening varieert van stedenbouwkundig, technisch en financieel advies tot markt- en burgeronderzoek (bv. participatietrajecten bij de lokale bevolking).

“Garage Swap heeft ondertussen een overeenkomst met Provincie Vlaams-Brabant, waarin afspraken om minimaal 6 pilootprojecten te realiseren. Het eerste project – de inkt van de handtekening is nog vers - situeert zich echter in Oost-Vlaanderen. Meer kunnen we er voorlopig nog niet over verklappen. Maar we hopen dat dit voorbeeldproject anderen inspireert”, aldus Kris.

De succesformule voor starters

De eerste zaadjes zijn dus gepland, nu is het in spanning afwachten… Als kersverse sociale ondernemer liggen er spannende maanden in het verschiet voor Kris Moonen. Maar hoe blikt hij terug op zijn voortraject, zijn periode als prestarter?

“Voor Garage Swap mocht ik zowel van de profit als van de non-profit sector (Poseco) proeven. Maar enerzijds motiveerde het louter commerciële karakter van een grote multinational me niet, en anderzijds botste de subsidieafhankelijkheid op zijn grenzen. Zo rolde ik in het social entrepreneurship: aanvankelijk door te mee te werken aan i-propeller, ondertussen onder de paraplu Garage Swap.”

Garage Swap heeft op dit moment de wind in de zeilen. Dat is volgens Kris te danken aan verschillende factoren:

• Uiteraard is een goed idee onontbeerlijk: “Als dat ruwe idee er is, evolueer dan zo snel mogelijk naar een ‘proof of concept’ (nvdr. een prototype dat je in de markt kan testen). Durf te vertrekken, dan kan je onderweg nog altijd extra gas geven.”

• Daarnaast heb je een sterk team nodig: “Daarom zetten we een consortium op poten met autodelen.net (koepel van autodeelorganisaties), REscoop (hoe elektrische wagens van energie voorzien?), Bond Beter Leefmilieu (beleidsbeïnvloeding en participatietrajecten), BUUR en Transport & Mobility Leuven (parkeren en mobiliteitseffecten).”

• Maar vergeet je als starter vooral niet te omringen met de juiste partners, waarschuwt Kris: “Een idee op zich is vaak niet uniek of geniaal, dus omring je met mensen en organisaties die jou helpen het idee om te zetten in een geniaal project. Daarom is het relevant om te rade te gaan bij experts en netwerken. Ik legde mijn oor bijvoorbeeld te luisteren bij inICetera en de Sociale Innovatiefabriek. Vanuit verschillende domeinen en expertise werpen zij een kritische, frisse blik op mijn idee. Adviesraad inICetera hielp ons knopen door te hakken en bracht ons op enkele nieuwe ideeën”.

Het belang van de gunstige tijdsgeest

Een vernieuwend idee, een gemotiveerd team en de juiste adviseurs: ziedaar de ultieme succesformule voor startende sociale ondernemers.

Of toch niet? Kris & co zien nog één ontbrekend element in deze toverformule: een gunstige tijdsgeest.

“Wat dat betreft liggen de kaarten goed voor Garage Swap. We rekenen erop dat deelmobiliteit in een stroomversnelling geraakt door publieke en private belangen creatief te verzoenen. Deelmobiliteit maakt opgang in grote steden. Maar er is nog heel wat progressiemarge in lokale steden of grotere dorpen. Als deze plekken goed ontsloten zijn (bv. via fatsoenlijk openbaar vervoer, goede fietspaden) kan Garage Swap via nieuwbouwprojecten de lokale deelmobiliteit een duw in de rug geven.”

Garage Swap countert zo een rist maatschappelijke uitdagingen: “We bieden een alternatief voor de verlinting, de verharding en het eeuwige fileprobleem.

Hoewel de economische maatstaf (het BBP) sterk verouderd is, bepaalt het nog steeds de beslissingen in ons land. Meer auto’s produceren betekent meer jobs en een gestage groei van het BBP. Meer zelfs, de daaruit volgende stijging van longkankers, zorgt voor meer tewerkstelling in de ziekenzorg en grotere uitgaven aan medicijnen. Het BBP fleurt helemaal op van al die plustekens, maar doet de maatschappij dat ook?”

Welvaart is volgens Kris niet langer te meten met ‘economische groei’ als enige parameter. Kris verklaart: “Met Garage Swap meten we het succes van een bouwproject af aan de maatschappelijke meerwaarde ervan. Als er minder verkeer in een bepaalde buurt is, komt er ruimte vrij voor buurtfeesten, terrasjes, … Zo bevorder je de leefbaarheid en de samenhang tussen inwoners.”

Kris ziet ook nog in andere domeinen opportuniteiten voor de sociale economie: zoals groenbeheer, de deeleconomie en de circulaire economie.

Stof tot nadenken als je de volgende keer in de file staat.